پرویز صیاد
پرویز صیّاد (متولد ۱ فروردین ۱۳۱۸، لاهیجان) بازیگر، فیلمساز، نویسنده و مترجم ایرانی مقیم آمریکا است. او با نقشآفرینی در فیلمهایی همچون حسن کچل و سریال دایی جان ناپلئون به شهرت رسید. او همچنین کارگردانی مجموعه فیلمهای طنز با حضور شخصیت صمد را بر عهده داشت.
فعالیت هنری
با وجود اینکه پرویز صیاد در دانشگاه تهران، اقتصاد خواند اما از همان ابتدا رو به فعالیتهای هنری آورد. فعالیت هنری خود را در سال ۱۳۳۶ با چاپ شعر و داستان کوتاه آغاز کرد و در سال ۱۳۳۷ به نمایشنامهنویسی نیز مشغول شد. ورود او به دنیای سینما در سال ۱۳۳۸ و با نویسندگی فیلم «میمیرم برای پول» رقم خورد. وی از بنیانگذاران برنامههای تلویزیونی مانند «امیر ارسلان» و «سرکار استوار» بود که همراه با هنرمندانی چون پرویز کاردان و منصور پورمند اجرا شدند.
علاوه بر این، صیاد در زمینه تئاتر تلویزیونی نیز فعالیتهای گستردهای داشت و با ضبط نمایشهای عامیانه، تعزیه و روحوضی نقش مهمی در حفظ و معرفی فرهنگ نمایشی ایران ایفا کرد. او در نقش صمد بسیار معروف شد و فیلمهای طنز انتقادی اجتماعی و بعضاً سیاسی در این نقش بازی کرد. همچنین برای چند فیلم شعر، تدوین، نوازندگی، مشاور فیلمنامه و طراحی چهرهپردازی را انجام داد.
صیاد در حوزه تئاتر نیز بسیار فعال بود و نمایشهای متعددی را روی صحنه برد که از جمله آنها میتوان به «گل کاکتوس»، «تلهموش»، «پادشاه اندوهگین» و «کرگردن» اشاره کرد. وی همچنین موسس سینما تئاتر کوچک تهران بود که پس از مهاجرت او مصادره شد.
مهاجرت و فعالیتهای پس از انقلاب
پس از انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷، پرویز صیاد به آمریکا مهاجرت کرد و در شهر لسآنجلس به فعالیتهای هنری خود در زمینه تئاتر و تلویزیون ادامه داد. نخستین فیلم او پس از مهاجرت، فرستاده بود که در سال ۱۳۶۱ با همکاری رضا آریا ساخته شد. وی دکترای خود را از دانشگاه شهری نیویورک (CUNY) دریافت کرده و همچنان در لسآنجلس زندگی و فعالیت میکند.
آثار پرویز صیاد
سینما
| سال | نام فیلم | هنرپیشه | کارگردان | نویسنده | تهیهکننده | تدوینگر | شعر |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ۱۳۳۸ | میمیرم برای پول | - | - | * | - | * | - |
| ۱۳۴۹ | حسن کچل | * | - | - | - | - | - |
| ۱۳۵۰ | خواستگار | * | - | - | * | - | - |
| ۱۳۵۰ | صمد و فولادزره دیو | * | - | * | * | - | - |
| ۱۳۵۰ | صمد و قالیچهٔ حضرت سلیمان | * | * | * | - | - | - |
| ۱۳۵۱ | صمد و سامی، لیلا و لیلی | * | * | * | - | - | * |
| ۱۳۵۱ | ستارخان | * | - | - | * | - | - |
| ۱۳۵۲ | صمد به مدرسه میرود | * | * | * | * | - | - |
| ۱۳۵۳ | اسرار گنج دره جنی | * | - | - | - | - | - |
| ۱۳۵۳ | مسلخ | * | - | * | * | - | - |
| ۱۳۵۳ | مظفر | * | - | * | * | - | - |
| ۱۳۵۳ | صمد آرتیست میشود | * | * | * | * | - | - |
| ۱۳۵۳ | طبیعت بیجان | - | - | - | * | - | - |
| ۱۳۵۴ | صمد خوشبخت میشود | * | - | * | * | - | - |
| ۱۳۵۴ | در غربت | * | - | - | * | - | - |
| ۱۳۵۴ | زنبورک | * | - | - | * | - | - |
| ۱۳۵۵ | غزل | * | |||||
| ۱۳۵۶ | در امتداد شب | - | * | * | - | - | * |
| ۱۳۵۶ | صمد در راه اژدها | * | * | * | - | * | - |
| ۱۳۵۷ | صمد دربدر میشود | * | * | * | * | - | - |
| ۱۳۵۷ | دایره مینا | - | - | - | * | ||
| ۱۳۵۷ | بنبست | - | * | - | - | - | - |
| ۱۳۵۸ | صمد گور به گور میشود | * | - | * | - | - | |
| ۱۳۵۸ | صمد به شهر میرود | * | * | * | * | - | - |
| ۱۳۶۱ | فرستاده | * | * | - | - | - | - |
| ۱۳۶۴ | بر بال عقابها | * | - | - | - | - | - |
| ۱۳۶۵ | سرحد | * | * | - | - | - | - |
| ۱۳۸۸ | سنگسار ثریا م. | * | - | - | - | - | - |
| ۱۳۹۳ | شاه باب | * | - | - | - | - | - |
| ۱۳۹۴ | رابطه ایرانی | * | - | - | - | - | - |
| ۱۳۹۷ | رکسانا | * | - | - | - | - | - |
تلویزیون
| سال | نام فیلم | هنرپیشه | کارگردان | نویسنده | تهیهکننده | توضیحات |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ۱۳۹۷ | دروغ ۱۲ | * | - | - | - | تهیه شده در تلویزیون من و تو |
| ۱۳۸۳ | بابک و دوستان | * | - | - | - | |
| ۱۳۷۶ | گوهر شب چراغ | * | - | * | - | محصول ویدیویی |
| ۱۳۷۴ | صمد سواری نمیدهد | * | * | * | * | محصول ویدیویی |
| ۱۳۶۶ | صمد از جنگ بر میگردد | * | * | * | * | محصول ویدیویی |
| ۱۳۶۵ | صمد به جنگ میرود | * | * | * | * | محصول ویدیویی |
| ۱۳۵۷ | آخرین دفاع | * | * | * | * | محصول تلویزیون ملی ایران |
| ۱۳۵۴ | مأمور ما صمد در بالاتر از خطر | * | * | * | * | محصول تلویزیون ملی ایران |
| ۱۳۵۴ | ماجراهای صمد | * | * | * | - | محصول تلویزیون ملی ایران |
| ۱۳۵۳-۱۳۵۴ | آدم به آدم (کاف شو) | * | * | * | * | محصول تلویزیون ملی ایران |
| ۱۳۵۰-۱۳۵۳ | اختاپوس | * | * | * | * | محصول تلویزیون ملی ایران |
| ۱۳۴۶-۱۳۴۹ | سرکار استوار | * | - | * | - | محصول تلویزیون ملی ایران |
| ۱۳۴۶ | مجموعه تلویزیونی امیر ارسلان نامدار | * | - | - | * | محصول تلویزیون ملی ایران |
کتابشناسی
- خر: کمدی، تراژدی، در سه بخش. کالیفرنیا: پابلی پرینت، ۱۹۸۳.
- راه دشوار سینمای در تبعید. لس آنجلس: پارسیان، ۱۹۹۶.
- مردی که مرده بود و خود نمیدانست، ۱۳۴۸
- مستأجر. تهران: انتشارات مرکز نمایش پدید، ۱۳۴۵.
- شیرین عبادی و جایزهٔ صلحش. آمریکا: شرکت کتاب، ۱۳۸۳. شابک ۱۵۹۵۸۴۰۳۴۶
- تعزیه حُر، انتشارات سازمان جشن هنر، ۱۳۵۰
- مأمور ما صمد در بالاتر از خطر!: مجموعهٔ تلویزیونی از پرویز صیاد در ۱۳ قسمت.
سایر آثار
- میرعزا کاشانی، مصطفی. تعزیه حر. مقابله مقدمه و شرح اجرا پرویز صیاد. شیراز: سازمان جشن هنر، ۱۳۵۰.
- پینتر، هرولد. سرایدار. ترجمهٔ منصور پورمند، پرویز صیاد.
- موری شیسگال. ماشیننویسها و ببر. ترجمهٔ پرویز صیاد. تهران: انتشارات مرکز نمایش پدید، ۱۳۴۶.