توجه

توجه یک فرایند شناختی است که در آن تمرکز ذهن بر محرک یا محرک‌های خاصی از محیط معطوف می‌شود و محرک‌های دیگر نادیده گرفته می‌شوند. توجه در لغت به معنای: "تدقیق، دقت، مبالات، مداقه، نگرش، پرستاری" است.

توجه یکی از موضوعات مهم در روانشناسی و علوم اعصاب شناختی است و به طور گسترده‌ای مورد بررسی قرار گرفته است. این موضوع یکی از زمینه‌های اصلی تحقیق در آموزش و پرورش، روان‌شناسی و علوم اعصاب به شمار می‌رود. تحقیقات فعال در این زمینه شامل بررسی سرچشمهٔ سیگنال‌های مولد توجه، تأثیر این سیگنال‌ها بر میزان‌سازی یاخته‌های عصبی حسی، رابطهٔ بین توجه و فرایندهای شناختی دیگر مانند حافظهٔ کاری و هوشیاری می‌شود. یکی از حوزه‌های تحقیقاتی جدید، بررسی اثرات ضربات مغزی تروماتیک بر توجه است.

توضیحات کلی

توجه به معنای تمرکز آگاهی بر یک پدیده خاص به استثنای محرک‌های دیگر است. این فرآیند به معنای انتخاب و تمرکز بر یک جنبه خاص از اطلاعات، چه ذهنی و چه عینی، می‌باشد. ویلیام جیمز در سال ۱۸۹۰ نوشت که "توجه عبارت است از تصاحب ذهن، به شکلی واضح و روشن، از یکی از چندین شیء یا رشته فکری که همزمان ممکن است وجود داشته باشند. تمرکز، دقت و آگاهی از جوهره آن است." توجه همچنین به عنوان تخصیص منابع پردازش شناختی محدود توصیف شده است. این موضوع با یک گلوگاه پردازشی دقیق مشخص می‌شود که نشان‌دهنده میزان داده‌هایی است که مغز می‌تواند در هر ثانیه پردازش کند. به عنوان مثال، در بینایی انسان، تنها کمتر از 1٪ از داده‌های ورودی بصری (حدود یک مگابایت در ثانیه) می‌تواند وارد این گلوگاه شود، که منجر به پدیده‌ای به نام "کوری بدون توجه" می‌شود.

کاربردها و اثرات

توجه نقش مهمی در فرآیندهای یادگیری و انجام فعالیت‌های روزانه دارد. اختلالات توجه می‌توانند تاثیرات منفی بر عملکرد فردی و اجتماعی داشته باشند. به همین دلیل، درک بهتر این فرایند و بررسی عوامل مؤثر بر آن از اهمیت بالایی برخوردار است.