عبدالله بن طاهر
عبدالله بن طاهر یا عبدالله بن طاهر بن حسین بن مصعب بن رزیق خزاعی پوشنگی متولد ۱۸۲ ه.ق یکی از امیران سلسله طاهریان بود. عبدالله بن طاهر در تاریخ 215 ه.ق بعد از طلحه بن طاهر به پادشاهی رسید و تا تاریخ ۲۳۰ ه.ق حکومت کرد. در این مدت مرکز حکومت او نیشابور بود. سرانجام بعد از عبدالله بن طاهر، طاهر بن عبدالله به پادشاهی رسید.
| عبدالله بن طاهر | |
|---|---|
| نام کامل: | عبدالله بن طاهر بن حسین بن مصعب بن رزیق خزاعی پوشنگی |
| لقب(ها): | امیر |
| تاریخ تولد: | ۱۸۲ ه.ق |
| تاریخ فوت: | ۲۳۰ ه.ق |
| محل دفن: | نیشابور |
| سلسله: | طاهریان |
| قلمرو: | خراسان بزرگ و نیمه شرقی ایران |
| مرکز حکومت: | نیشابور |
| شاه قبلی: | طلحه بن طاهر |
| شاه بعدی: | طاهر بن عبدالله |
| آغاز سلطنت: | 215 ه.ق |
| پایان سلطنت: | ۲۳۰ ه.ق |
| نام پدر: | طاهر بن حسین |
او سومین امیر طاهری و از سرداران ایرانی‌تبار مأمون، خلیفه عباسی بود. وی نخست با سرکوب شورشیان در شام و مصر، قدرت مأمون را در آن نواحی تثبیت کرد و پس از مرگ حاکمان خراسان بزرگ، طلحه بن طاهر و علی بن طاهر و تاخت و تاز گستردهٔ خوارج در آن ناحیه، به فرمان مأمون حکومت خراسان را به دست گرفت، و توانست ثبات را به شرق خلافت بازگرداند و طاهریان را به اوج قدرت رسانید.
عبدالله پس از رسیدن به خراسان، در سال ۲۱۵ ه.ق/۲۳۰ م نیشابور را پایتخت خویش قرار داد و حکمرانی‌اش را آغاز نمود و به مقابله جدی با خوارج سیستان و خراسان برخاست. وی موفق به بازگرداندن آرامش به خراسان و پاکسازی خوارج از آن ناحیه گردید اما نتوانست آرامش را به‌طور کامل به سیستان بازگرداند و این سرزمین تا مدت‌ها شاهد تاخت‌وتاز این گروه بود، اگرچه اقدامات عبدالله و دیگر طاهریان موجبات سقوط خوارج را در آینده فراهم آورد.
در سال ۲۱۸ ه.ق/۸۳۳ م، مأمون وفات یافت و معتصم خلافت را به دست گرفت. روابط عبدالله و معتصم در ابتدا به علت حسادت معتصم، تیره بود، اما پس از مدتی به علت خدمات عبدالله در جهت سرکوب شورش‌ها و همچنین ناتوانی معتصم در تحدید قدرت عبدالله، روابط این دو نیکو گشت و معتصم حکومت عبدالله را پذیرفت. عبدالله به ترتیب در سال‌های ۲۱۹ ه.ق/۸۳۴ م و ۲۲۴ ه.ق/۸۳۸ م، شورش‌های محمد بن قاسم بن علی علوی و مازیار را در طالقان و طبرستان سرکوب نمود و آنان را به نزد معتصم فرستاد که محمد محبوس و مازیار کشته شد.
قلمرو
در منابع قلمرو حکومت عبدالله بن طاهر 'خراسان بزرگ و نیمه شرقی ایران' ذکر شده است.
درگذشت
عبدالله بن طاهر سرانجام در تاریخ ۲۳۰ ه.ق درگذشت.