مثنوی
مثنوی یکی از قالب‌های شعری است. این لغت در واقع یک واژه عربی و به معنای «دو دو» است و به این دلیل ای نام بر این قالب شعری نهاده شده که ابیات در آن قافیه‌های مستقل دارند. درواقع هر دوقافیه با دوقافیه بعدی متفاوت اند.
سرودن در قالب مثنوی آسانتر از سایر قالب‌های شعری است به همین دلیل معمولا تعداد ابیات آن بالا است. مثنوی می تواند از حداقل دوبیت شروع شود ولی محدودیتی برای اتمام آن وجود ندارد.
موضوعاتی که در مثنوی آورده می‌شوند، متفاوت است ؛ ممکن است در مثنوی داستانی حماسی و تاریخی شرح داده‌شود که نمونه بارز آن شاهنامه فردوسی است. برخی نیز داستان‌های عاشقانه را در قالب مثنوی سروده اند. منظومه های عاشقانه لیلی و مجنون، خسرو و شیرین و... از این جمله اند. موضوع دیگری که می‌توان در مثنوی آورد، مسائل عرفانی است. منطق‌الطیر نمونه ای از بیان آموزه‌های عرفانی در قالب مثنوی به شمار می‌رود. مثنوی همچنین می‌تواند بستر مناسبی برای بیان مسائل تربیتی و اخلاقی باشد که نمونه بارز آن بوستان سعدی است.
مثنوی‌های معروف ایرانی
شاعران ایرانی شاهکارهای متعددی در قالب مثنوی سروده‌اند که نه فقط در ایران، بلکه در جهان نیز شهرت دارند. برخی از مشهور‌ترین آنها عبارتند از:
ایرج میرزا یکی از شاعرانی است که پس از انقلاب در جهت ترقی مثنوی کوشش فراوانی داشت. پس از آن نیز حسین مسرور، پرویز ناتل خانلری و مهدی حمیدی مثنوی را در اوج نگه داشتند.