پایتخت: تفاوت میان نسخه‌ها
(ایجاد مقاله) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
== مقالات مرتبط == | == مقالات مرتبط == | ||
فهرست پایتخت کشورها | [[فهرست پایتخت کشورها]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۵ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۵:۵۵
پایتخت (به انگلیسی: Capital) به مرکز سیاسی کشور، عالی ترین شهر سیاسی یک کشور یا یک محدودهٔ حکومتی میگویند. غالباً پایتخت از سایر شهرهای دیگر درون آن مرز حکومتی، بزرگ‌تر و پرجمعیت‌تر بوده و نهادهای مهم حکومتی و دولتی در آن قرار دارند.
نهادهای اصلی و مرکزی حکومت‌ها، همچون وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و ادارات مرکزی معمولاً در پایتخت آن حکومت قرار دارند. پایتخت محل استقرار حکومت است و این مسئله به‌طور قانونی و معمولاً در قانون اساسی کشورها وضع شده‌است. در کشورهای پادشاهی، شاهان و دربار ایشان معمولاً در پایتخت سکونت دارند.
واژه شناسی
ریشهٔ واژهٔ پایتخت از ارتباط این واژه با محل حکومت پادشاهان گرفته شده است؛ یعنی «پایِ تختگاهِ شاه»؛ در زمان قدیم محل سکونت یک شاه اصلی‌ترین شاخص یک شهر برای پایتخت شدن بود، از این رو در زبان فارسی به مرکز حکومت پادشاهان و حکومت‌ها پای تخت میگویند.
پایتخت سیاسی
معمولا در اکثر کشورها و حکومت‌ها پایتخت سیاسی، فرهنگی و اقتصادی به طور متمرکز در یک شهر قرار می‌گیرند و به صورت رسمی تنها یک شهر پایتخت هر کشور است، اما در برخی کشورها به صورت غیر رسمی پایتخت‌ها به سه دسته تقیسم می‌شوند.
به شهری از کشور یا حکومت که مرکز سیاست و ریاست آن است، پایتخت سیاسی میگویند.
پایتخت فرهنگی
به شهر یا منطقه‌ای که تمرکز موسسات و مراکز فرهنگی در آن واقع شده است، پایتخت فرهنگی گفته می‌شود. به عنوان نمونه می‌توان به شهر نیویورک در آمریکا و یا کلکته در هند اشاره کرد.
پایتخت اقتصادی
هنگامی که مراکز تجارت و سازمان‌ها و ادارات اقتصادی و مالی در شهر یا منطقه‌ای واقع می‌شود به آن شهر پایتخت اقتصادی گفته می‌شود.