پلاسما: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''پلاسما''' (به انگلیسی: Plasma) یکی از چهار حالت اصلی ماده است. ماده می‌تواند در سه حالت جامد، مایع یا گاز وجود داشته باشد. واقعیت این است که می‌توان حالت‌های دیگری را نیز برای ماده قائل شد. پرونده:پلاسما؛ یکی از حالات ماده .jpg|جایگزین=پلاسما؛ یکی...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''پلاسما''' (به انگلیسی: Plasma) یکی از چهار حالت اصلی ماده است. ماده می‌تواند در سه حالت | '''پلاسما''' (به انگلیسی: Plasma) یکی از چهار حالت اصلی ماده است. ماده می‌تواند در سه حالت [[جامد]]، [[مایع]] یا [[گاز]] وجود داشته باشد. واقعیت این است که می‌توان حالت‌های دیگری را نیز برای ماده قائل شد. | ||
[[پرونده:پلاسما؛ یکی از حالات ماده .jpg|جایگزین=پلاسما؛ یکی از حالات ماده |بندانگشتی|پلاسما؛ یکی از حالات ماده ]] | [[پرونده:پلاسما؛ یکی از حالات ماده .jpg|جایگزین=پلاسما؛ یکی از حالات ماده |بندانگشتی|پلاسما؛ یکی از حالات ماده ]] | ||
ساختار یونیزه به ترکیبی اشاره دارد که در آن، ذرات باردارِ مثبت، منفی و خنثی به صورت مخلوط کنار هم قرار گرفته باشند. به این حالت از ماده، «پلاسما» (Plasma) گفته می‌شود. معمولا پلاسما را به عنوان حالت چهارم ماده می‌شناسند. بسیاری از ستاره‌شناسان معتقدند پس از انفجار بزرگ یا بیگ | ما در سیاره‌ای [[زندگی]] می‌کنیم که در لایه‌ای از [[گاز]] قرار گرفته است. این گاز، ترکیبی از اکسیژن و نیتروژن محسوب می‌شود. اگر از سطح زمین فاصله بگیریم، شرایط جوی بسیار متفاوت خواهد بود. در فاصله‌ای حدود ۸۰ کیلومتر بالاتر از جو [[زمین]]، ترکیب اصلی [[اتمسفر]] به صورت مخلوطی از بار‌های مثبت و منفی است. در حقیقت در این فاصله از زمین ساختار جو، به صورت یونیزه در آمده. | ||
ساختار یونیزه به ترکیبی اشاره دارد که در آن، ذرات باردارِ مثبت، منفی و خنثی به صورت مخلوط کنار هم قرار گرفته باشند. به این حالت از ماده، «پلاسما» (Plasma) گفته می‌شود. معمولا پلاسما را به عنوان حالت چهارم ماده می‌شناسند. بسیاری از ستاره‌شناسان معتقدند پس از انفجار بزرگ یا [[بیگ بنگ]]، در ابتدا این حالت از ماده تشکیل شده است. | |||
== نحوه ایجاد == | == نحوه ایجاد == | ||
به منظور ایجاد حالتِ پلاسما، بایستی به اتم‌های یک ماده انرژی تزریق شود. این انرژی می‌تواند به شکل‌های مختلفی از جمله گرمایی، الکتریکی یا نور باشد. اگر انرژی وارد شده به ماده به اندازه کافی زیاد نباشد، پلاسما به حالت خنثی اولیه باز خواهد گشت. | به منظور ایجاد حالتِ پلاسما، بایستی به اتم‌های یک ماده انرژی تزریق شود. این انرژی می‌تواند به شکل‌های مختلفی از جمله گرمایی، الکتریکی یا نور باشد. اگر [[انرژی]] وارد شده به ماده به اندازه کافی زیاد نباشد، پلاسما به حالت خنثی اولیه باز خواهد گشت. | ||
اگر به ارتفاع بیشتری برویم، بخش بسیاری از اتمسفر را ترکیبات یونی تشکیل می‌دهند. جالب است بدانید که ۹۹ درصد از مواد تشکیل دهنده کیهان به صورت پلاسما است. | اگر به ارتفاع بیشتری برویم، بخش بسیاری از [[اتمسفر]] را ترکیبات یونی تشکیل می‌دهند. جالب است بدانید که ۹۹ درصد از مواد تشکیل دهنده کیهان به صورت پلاسما است. | ||
عمدتا پلاسما به صورت طبیعی ایجاد می‌شود. البته در آزمایشگاه نیز این حالت از ماده را می‌توان ایجاد می‌کنند. معمولا از پلاسمای مصنوعی در فرآیند‌های تولید سطح و لایه نشانی استفاده می‌کنند. | عمدتا پلاسما به صورت طبیعی ایجاد می‌شود. البته در [[آزمایشگاه]] نیز این حالت از ماده را می‌توان ایجاد می‌کنند. معمولا از پلاسمای مصنوعی در فرآیند‌های تولید سطح و لایه نشانی استفاده می‌کنند. | ||
== انواع == | == انواع == | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۸: | ||
* رعد و برق | * رعد و برق | ||
* شفق قطبی | * [[شفق قطبی]] | ||
* لایه یونوسفر | * لایه یونوسفر | ||
* شعله‌های بسیار داغ | * شعله‌های بسیار داغ | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۷: | ||
* طوفان‌های خورشیدی | * طوفان‌های خورشیدی | ||
* سحابی بین ستارهای | * سحابی بین ستارهای | ||
* فضای بین | * فضای بین [[سیاره|سیاره]]<nowiki/>ها، ستاره‌ها و کهکشان‌ها | ||
[[رده:حالات مختلف ماده]] | |||
[[رده:حالات ماده]] | |||
نسخهٔ ۱۴ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۵۴
پلاسما (به انگلیسی: Plasma) یکی از چهار حالت اصلی ماده است. ماده می‌تواند در سه حالت جامد، مایع یا گاز وجود داشته باشد. واقعیت این است که می‌توان حالت‌های دیگری را نیز برای ماده قائل شد.
ما در سیاره‌ای زندگی می‌کنیم که در لایه‌ای از گاز قرار گرفته است. این گاز، ترکیبی از اکسیژن و نیتروژن محسوب می‌شود. اگر از سطح زمین فاصله بگیریم، شرایط جوی بسیار متفاوت خواهد بود. در فاصله‌ای حدود ۸۰ کیلومتر بالاتر از جو زمین، ترکیب اصلی اتمسفر به صورت مخلوطی از بار‌های مثبت و منفی است. در حقیقت در این فاصله از زمین ساختار جو، به صورت یونیزه در آمده.
ساختار یونیزه به ترکیبی اشاره دارد که در آن، ذرات باردارِ مثبت، منفی و خنثی به صورت مخلوط کنار هم قرار گرفته باشند. به این حالت از ماده، «پلاسما» (Plasma) گفته می‌شود. معمولا پلاسما را به عنوان حالت چهارم ماده می‌شناسند. بسیاری از ستاره‌شناسان معتقدند پس از انفجار بزرگ یا بیگ بنگ، در ابتدا این حالت از ماده تشکیل شده است.
نحوه ایجاد
به منظور ایجاد حالتِ پلاسما، بایستی به اتم‌های یک ماده انرژی تزریق شود. این انرژی می‌تواند به شکل‌های مختلفی از جمله گرمایی، الکتریکی یا نور باشد. اگر انرژی وارد شده به ماده به اندازه کافی زیاد نباشد، پلاسما به حالت خنثی اولیه باز خواهد گشت.
اگر به ارتفاع بیشتری برویم، بخش بسیاری از اتمسفر را ترکیبات یونی تشکیل می‌دهند. جالب است بدانید که ۹۹ درصد از مواد تشکیل دهنده کیهان به صورت پلاسما است.
عمدتا پلاسما به صورت طبیعی ایجاد می‌شود. البته در آزمایشگاه نیز این حالت از ماده را می‌توان ایجاد می‌کنند. معمولا از پلاسمای مصنوعی در فرآیند‌های تولید سطح و لایه نشانی استفاده می‌کنند.
انواع
در حالت کلی سه نوع پلاسمای زمینی، ستارهای و مصنوعی وجود دارد. در ادامه نمونه‌هایی برای هریک از این پلاسماها ذکر شده است.
پلاسمای مصنوعی
- نمایشگر‌های پلاسما
- لامپ فلوئورسنت
- پلاسمای استفاده شده در لایه نشانی
- لیزر پلاسما
پلاسمای زمینی
- رعد و برق
- شفق قطبی
- لایه یونوسفر
- شعله‌های بسیار داغ
پلاسمای ستارهای
- ستاره‌ها
- طوفان‌های خورشیدی
- سحابی بین ستارهای
- فضای بین سیاره‌ها، ستاره‌ها و کهکشان‌ها