تنباکو

تنباکو یا توتون (به انگلیسی: Tobacco) گیاهی است که حاوی ماده شیمیایی به نام نیکوتین است که با مصرف آن هجوم لذت بخشی به مصرف کننده می‌دهد و در نتیجه مردم سراسر جهان قرن‌هاست که به این گیاه اعتیاد داشته‌اند. تنباکو گیاهی با برگ‌های پهن است که در اصل در آمریکای شمالی و جنوبی رشد می‌کرد و امروزه در سراسر جهان کشت می‌شود.

گیاه تنباکو (توتون)

اطلاعات
فرمانرو:	گیاهان
شاخه:	گیاهان گلدار
رده:	دولپه‌ای‌های نو
راسته:	بادنجان‌سانان
تیره:	بادنجانیان
گونه:	توتون
نام علمی:	Nicotiana rustica
نام های دیگر:	توتون

نیکوتین ترشح آدرنالین در مغز را تحریک می‌کند و این همان هجوم یا ضربه، نیکوتینی است که مردم سال‌هاست به دنبال آن هستند و به آن معتاد هستند. تنباکو یا توتون معمولاً با استنشاق دود حاصل از سوزاندن آن مصرف می‌شود و با استفاده از سیگار یا وسایل مصرف تنباکو مانند پیپ سوزانده می‌شود، همچنین می‌توان آن را به صورت تنباکو جویدنی یا دم کشیدن استفاده کرد.

از دهه ۱۹۳۰ مشخص شده است که تنباکو ماده خطرناکی است نه تنها برای افرادی که آن را مصرف می‌کنند، بلکه برای افرادی که در اطراف مصرف کنندگان قرار دارند نیز با بسیاری از عوارض جانبی جدی همراه است.

گیاه‌شناسی

توتون گیاهی است علفی و پایا که در ایران به علت محدودیت گرما به گیاه یک­ساله تبدیل شده است. این گیاه دولپه­‌ای از تیره سولاناسه یا بادمجانیان و از جنس نیکوتیانا با نام علمی نیکوتیانا تاباکوم (به انگلیسی: Nicotianan tabacum) است. درصد نیکوتین در توتون از 0.18 تا 0.5 گزارش شده است. ویژگی­ های گیاه‌­شناسی توتون نخستین بار به وسیله ژان نیکوت به میان آمد و واژه نیکوتینا و آلکالویید آن به نام نیکوتین نیز برگرفته از نام وی است.

توتون گیاهی خودبارور است و درصد دگر باروری آن تا 3/11 درصد برآورد شده است. بعضی از انواع وحشی آن به علت برخورداری از ساقه چوبی همانند یک درخت دائمی رشد و نمو می­‌کنند و به سرما و یخ­بندان حساسیت شدیدی دارد. وجود 120 – 100 روز بدون یخ­بندان در طول دوره رشد و دمای متوسط ۲۶ درجه سانتی­‌گراد برای رشد توتون لازم است.

این گیاه در زمان قدکشیدن به دمای بیشتر نیاز دارد و در هوای سرد مدت بیشتری در مرحله روزت می­‌ماند. کاشت توتون بین عرض­ه‌ای 4۰ درجه شمالی و 4۰ درجه جنوبی امکان­‌پذیر است. ولی ارقامی با طول روز بلند و حتی ارقام حساس به طول روز نیز وجود دارد. توتون گیاهی است روزکوتاه که به دمای بیشتری نیاز دارد. تیپ زراعی توتون N.tabacum با 36 – n2، منبع تهیه توتون است. N.rustica با 24 – n2، همان تنباکو است که از 5/9 – 4 درصد نیکوتین دارد. تنباکو از برگ‌های منشعب­‌تری برخوردار است.

این گیاهان در استخراج اسید نیکوتنیک و اسید سیتریک مورد استفاده قرار می­‌گیرند. براساس طبقه­‌بندی گود اسپیدس، جنس نیکوتیانا به سه گروه یا زیرجنس تقسیم می­‌شود و دارای ۶۴ گونه است:

• زیرجنس نیکوتیانا تاباکوم (به انگلیسی: Nicotianan tabacum) تعداد کروموزوم 36 – n2 است که بیشترین گونه­‌های زراعی را شامل می­‌شود. این گونه برگ­‌های متناوب، دراز و کشیده دارد و گل­‌های آن قرمز و صورتی هستند.
• زیر جنس نیکوتیانا روستیکا (به انگلیسی: Nicotianan rustica) تعداد کروموزوم 24 – n2 است که گونه­‌های تنباکو را شامل می‌­شود. این گونه از برگ‌­های گرد، پهن و تخم مرغی شکل برخوردار است. گل­‌ها از زرد تا زرد متمایل به سبز هستند.
• زیر جنس نیکوتیانا پتونیودس (به انگلیسی: Nicotianan petoniodes) با تعداد کروموزم­‌های گامتی متفاوت شامل ۲۴، ۲۲، ۲۱، ۲۰، ۱۶، ۱۲ ،۱۰ ،۹ = n بیشتر به عنوان پایه‌­های مقاوم در اصلاح واریته­‌های زراعی به منظور مقاومت به آفات کاربرد دارند.