آر ان ای: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''آر ان ای''' یا '''اسید ریبونوکلئیک''' یا '''RNA''' (به انگلیسی: <bdi>RiboNucleic Acid</bdi>) همراه با DNA و پروتئین، سه مولکول درشت اصلی می‌باشد که برای همهٔ گونه‌های شناخته شدهٔ زیستی، ضروری است. آر ان ای هم مانند DNA دارای زنجیرهٔ بلندی می‌باشد که شامل اجزای سازن...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''آر ان ای''' یا '''اسید ریبونوکلئیک''' یا '''RNA''' (به انگلیسی: <bdi>RiboNucleic Acid</bdi>) همراه با DNA و | '''آر ان ای''' یا '''اسید ریبونوکلئیک''' یا '''RNA''' (به انگلیسی: <bdi>RiboNucleic Acid</bdi>) همراه با [[DNA]] و [[پروتئین]]، سه [[مولکول]] درشت اصلی می‌باشد که برای همهٔ گونه‌های شناخته شدهٔ زیستی، ضروری است. آر ان ای هم مانند DNA دارای زنجیرهٔ بلندی می‌باشد که شامل اجزای سازنده‌ای به نام [[نوکلئوتید|نوکلئوتیدها]] می‌باشد. | ||
[[پرونده:آر ان ای و دی ان ای.jpg|جایگزین=تفاوت آر ان ای و دی ان ای و باز های تشکیل دهنده هر یک|بندانگشتی|'''تفاوت آر ان ای و دی ان ای و باز های تشکیل دهنده هر یک''']] | [[پرونده:آر ان ای و دی ان ای.jpg|جایگزین=تفاوت آر ان ای و دی ان ای و باز های تشکیل دهنده هر یک|بندانگشتی|'''تفاوت آر ان ای و دی ان ای و باز های تشکیل دهنده هر یک''']] | ||
== انواع آر ان ای == | == انواع آر ان ای == | ||
تنها بخش کوچکی از RNA سلول را (اغلب کمتر از 4% از کل) mRNA تشکيل مي‌دهد. RNAهای غیرکدکننده با اختصاص حجم وسیعی به‌خود به پروتئین ترجمه نمی‌شوند و در سلول به‌صورت RNA نقش مستقیم خود را ایفا می‌کنند. | تنها بخش کوچکی از RNA سلول را (اغلب کمتر از 4% از کل) [[mRNA]] تشکيل مي‌دهد. RNAهای غیرکدکننده با اختصاص حجم وسیعی به‌خود به پروتئین ترجمه نمی‌شوند و در سلول به‌صورت RNA نقش مستقیم خود را ایفا می‌کنند. | ||
== mRNA == | == mRNA == | ||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
== rRNAs == | == rRNAs == | ||
بيشترين RNA، به rRNA اختصاص دارد. تنها 4 نوع rRNA در انسان وجود دارد که حدود 80% از RNA سلول فعال در حال تقسیم را تشکیل می‌دهند. این مولکول‌ها اجزاء ریبوزوم (ساختاری که پروتئین‌سازي در آن‌ها اتفاق می‌افتد) هستند. | بيشترين RNA، به [[rRNA]] اختصاص دارد. تنها 4 نوع rRNA در انسان وجود دارد که حدود 80% از RNA سلول فعال در حال تقسیم را تشکیل می‌دهند. این مولکول‌ها اجزاء ریبوزوم (ساختاری که پروتئین‌سازي در آن‌ها اتفاق می‌افتد) هستند. | ||
== tRNAs == | == tRNAs == | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
== ریز RNAها (miRNAs) و RNAهای کوچک مداخله‌گر (siRNAs) == | == ریز RNAها (miRNAs) و RNAهای کوچک مداخله‌گر (siRNAs) == | ||
دو دسته دیگر از RNAهای غیررمزگذار (microRNAs and small interfering RNAs) هستند که در دهه 1990 میلادی کشف شدند. اين دو در کنترل بیان ژن دخیل بوده و اهمیت آن‌ها روزافزون است. آن‌ها با اتصال به mRNA از طریق تشکیل جفت بازي و سپس تخریبشان منجر به خاموشی mRNAهای خاصی | دو دسته دیگر از RNAهای غیررمزگذار (microRNAs and small interfering RNAs) هستند که در دهه 1990 میلادی کشف شدند. اين دو در کنترل بیان ژن دخیل بوده و اهمیت آن‌ها روزافزون است. آن‌ها با اتصال به mRNA از طریق تشکیل جفت بازي و سپس تخریبشان منجر به خاموشی mRNAهای خاصی می‌شوند به طوریکه این mRNAها ترجمه نمی‌شوند. در آینده بیشتر در مورد این فرآیند که RNA interference نامیده می‌شود خواهیم آموخت. | ||
نسخهٔ کنونی تا ۵ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۰۳:۰۹
آر ان ای یا اسید ریبونوکلئیک یا RNA (به انگلیسی: RiboNucleic Acid) همراه با DNA و پروتئین، سه مولکول درشت اصلی می‌باشد که برای همهٔ گونه‌های شناخته شدهٔ زیستی، ضروری است. آر ان ای هم مانند DNA دارای زنجیرهٔ بلندی می‌باشد که شامل اجزای سازنده‌ای به نام نوکلئوتیدها می‌باشد.
انواع آر ان ای
تنها بخش کوچکی از RNA سلول را (اغلب کمتر از 4% از کل) mRNA تشکيل مي‌دهد. RNAهای غیرکدکننده با اختصاص حجم وسیعی به‌خود به پروتئین ترجمه نمی‌شوند و در سلول به‌صورت RNA نقش مستقیم خود را ایفا می‌کنند.
mRNA
آران‌ای پیام‌رسان یا آران‌ای پیک گونهٔ مهمی از آران‌ای‌ها است که یک الگوی ژنتیکی را برای ساخت یک محصول پروتئینی (پلی‌پپتید)، به‌صورت رمزه (کدون) (توالی ۳ نوکلئوتیدی در آران‌ای پیک) رمزگذاری می‌کند. آران‌ای پیک، از یک الگوی دی‌ان‌ای، رونویسی (ساخته) می‌شود و اطلاعات رمزگذاری‌شده را به مکان‌های ساخت پروتئین یعنی ریبوزومها، می‌برد.
rRNAs
بيشترين RNA، به rRNA اختصاص دارد. تنها 4 نوع rRNA در انسان وجود دارد که حدود 80% از RNA سلول فعال در حال تقسیم را تشکیل می‌دهند. این مولکول‌ها اجزاء ریبوزوم (ساختاری که پروتئین‌سازي در آن‌ها اتفاق می‌افتد) هستند.
tRNAs
مولکول‌های کوچکی هستند که در ساخت پروتئین‌ها نقش ایفا می‌کنند. اين مولکول‌ها اسیدهای آمینه را به محل ریبوزوم حمل کرده و بر اساس ترتیب توالی نوکلئوتیدی mRNA درحال ترجمه اسیدهای آمینه را به یکدیگر متصل مي‌کنند. بیشتر سازواره‌ها ژن‌هایی برای 30 الی 50 tRNA مختلف دارند.
RNAهای غیرکدشونده
توزيع سايرRNAهای غیررمزگذار محدودتر است و به‌خصوص اين‌که در باکتری‌ها وجود ندارند. برخی از این نوع RNAها بر اساس اینکه در محل استقرار در سلول نام‌گذاری می‌شوند.
RNAهای کوچک هسته‌ای (snRNAs)
این RNAها در هسته یافت می‌شود. 15 الی 20 نوع snRNA (small nulear RNAs)مختلف وجود دارد که اغلب در پیرایش RNA (splicing، فرآیندی که اینترون‌ها از مولکول RNA حذف و اگزون‌هاي حاوی اطلاعات بیولوژیکی به یکدیگر متصل می‌شوند.) نقش دارند. پیرایش بخشي مهم از مسیر بیان ژن‌های گسسته است زیرا قبل از ترجمة mRNA به پروتئین اگزون‌ها می‌بایست به یکدیگر متصل شوند.
RNAهای کوچک هستکی (snoRNAs)
rRNA در هستک (بخش‌هایی از هسته که rRNA رونوشت‌برداری می‌شود) یافت می‌شوند. الحاق گروه‌های شیمیایی اضافی مانند گروه‌هاي متیلي به ریبوزومها به‌عهدة snoRNAها (small nuleolar RNAs) است.
RNAهای کوچک سیتوپلاسمی (scRNAs)
Small cytoplasmic RNAs گروه‌های متنوعی از مولکول‌های RNA هستند که در انتقال پروتئین‌های ترشحي به خارج از سلول دخیل هستند.
ریز RNAها (miRNAs) و RNAهای کوچک مداخله‌گر (siRNAs)
دو دسته دیگر از RNAهای غیررمزگذار (microRNAs and small interfering RNAs) هستند که در دهه 1990 میلادی کشف شدند. اين دو در کنترل بیان ژن دخیل بوده و اهمیت آن‌ها روزافزون است. آن‌ها با اتصال به mRNA از طریق تشکیل جفت بازي و سپس تخریبشان منجر به خاموشی mRNAهای خاصی می‌شوند به طوریکه این mRNAها ترجمه نمی‌شوند. در آینده بیشتر در مورد این فرآیند که RNA interference نامیده می‌شود خواهیم آموخت.