خودرو
خودرو یا اتومبیل (به فرانسوی: Automobile) یا ماشین (به روسی: Машина) که در افغانستان به موتِر شناخته می‌شود، وسیله نقلیه، دارای چرخ است که از موتور، نیروی محرکه‌ی خود را دریافت می‌کند. در زندگی انسان اتومبیل نقش زیادی دارد.
بیشترین کاربرد اتومبیل در حوضه حمل و نقل است. بزرگترین صنعت تولیدی جهان، صنعت خودروسازی است به گونه ای که شرکت فولکس واگن در سال ۲۰۱۹ در هر ثانیه ۹۲۰۲.۸۸ دلار درآمد داشته است. امروزه صعنت خودرو سازی آلمان بزرگترین صنعت خودروسازی جهان است.
تاریخچه
شاید کتاب ایلیاد اثر هومر، شاعر یونانی را بتوانیم اولین ایده نوشته شده در مورد وسیله نقلیه را که بدون نیروی انسان یا جانوران قادر به حرکت باشد دانست. در قسمتی از رمان ایلیاد هفاستوس ،(خدای آتش و فلزکاری) یک سه‌چرخه متحرک می‌سازد و از آن استفاده میکرد برای جابه‌جایی. اما در واقعیت، این وسیله برای اولین بار در سال ۱۶۷۸ توسط پدر فردیناند فربیست مبلغ مسیحی بلژیکی در چین طراحی و تولید شد که با کمک فشار بخار کار میکرد. ۶۵ سانتی‌متر طول این اتومبیل بود، این اتومبیل به عنوان وسیله سرگرمی برای امپراتور چین تولید شده بود. اولین اتومبیل واقعی با نیروی بخار برای جابه‌جایی انسان و بار، توسط مردی به نام نیکل ژوزف کان که اهل فرانسه بود در سال ۱۷۶۷ طراحی و تولید شد. این خودرو توانایی داشت که با سرعت ۷/۸ کیلومتر بر ساعت ۴ تن بار را به همراه ۲ خدمه به حرکت درآورد. در سال ۱۷۷۱ اولین تصادف خودرویی جهان نیز با این خودرو اتفاق افتاد.
اختراع موتور احتراقی توسط اتین لونورا که بلژیکی بود در سال ۱۸۶۰ میلادی اتفاق افتاد. بعد آن پروسه تکامل صنعت خودروسازی تداوم پیدا کرد. در اروپا اختراعات مختلفی توسط تعدادی از مهندسان در سال ۱۸۶۰ تا ۱۹۷۰ میلادی صورت گرفت. خودروهای مدرن امروزی در سال ۱۸۸۶ متولد شدند.
بنز پتنت-موتورواگن را کارل بنز که یکی از مخترعان آلمانی بود در سال ۱۸۸۶ روانه بازار کرد. هنری فورد در سال ۱۹۰۸ فورد مدل تی را طراحی و تولید کرد از آن سال به بعد به سرعت خودروهای موتوری جایگزین کالسکه ها شدند.
اولین اتومبیل با موتور برون‌سوز یک موتور کوچک بود که بر روی یک گاری کوچک نصب شد. مخترع این اتومبیل زیگفرد مارکوس بود که در شهر وین در سال ۱۸۷۴ میلادی آن را طراحی و تولید کرد. موتور این اتومبیل، موتور بخاری یا موتور برون‌سوز نام گذاری شد.
اما به مرور زمان این موتور ها جای خود را به موتورهای درون‌سوز دادند. در موتورهای درون‌سوز، مخلوط هوا و گاز در داخل سیلندر به کمک جرقه می‌سوزد و حاصل این سوختن منجر به ایجاد نیرو و در اخر به حرکت درآوردن اتومبیل می‌شود.
مهندس آلمانی با نام نیکلاس اتو اولین نمونه از موتور درون‌سوز را طراحی و تولید کرد. نتیجه نسخه های تکامل یافته این موتور ها، موتور های امروز است.
اما اختراع خودرو به کارل بنز نسبت داده می‌شود. وی موفق به تولید اولین اتومبیل با موتور احتراقی در سال ۱۸۸۵ شد. سه سال بعد یعنی در سال ۱۸۸۸ همسر کارل بنز(برتا بنز)، اولین سفر خودرویی خود را با اتومبیل سه چرخ ساخت بنز انجام داد. او مسافت ۱۰۶ کیلومتری از مانهایم تا فورتزهایم را به دلیل برگرداندن فرزندانش طی کرد و نیز با همان اتومبیل به خانه خود بازگشت. برتا بنز دلیل سفر خود را دیدار با مادرش در فورتزهایم ذکر کرد ولی در واقعیت دلیل او برای این سفر نشان دادن توانایی‌های خودرو بود.
درعین‌حال اولین دفعه امنیتی هایی با موتور احتراقی را هنری‌فورد به تولید انبوه رساند و این اتومبیل های ساخته شده خود را، فورد نامگذاری کرد. وی یک موتور کوچک گازوئیلی در سال ۱۸۹۱ طراحی کرد و در سال ۱۸۹۴، یک اتومبیل گازوئیلی تولید کرد، که به نام کیس ازدواج بدون اسب شناخته می‌شود. در سال ۱۸۹۹، هنری فورد طراحی ماشین‌های موسوم به مدل A و مدل T را شروع کرد. وی در اخر موفق شد که خط تولید و مونتاژ این خودروها را توسعه دهد تا ساخت اتومبیل ها سریع‌تر و اقتصادی‌تر شود. مدل T اتومبیلی بود که در کل آمریکا به آسودگی استفاده می‌شد و موتور آن به اندازه ای قوی بود که در جاده های ناهموار به آسودگی حرکت میکرد. این اتومبیل، به اسانی تعمیر می‌شد و حتی یک کشاورز نیز میتوانست با مقداری دقت قطعات معیوب آن را عوض کند. ۸۵۰ دلار قیمت این خودرو در آن زمان بود. این مبلغ نسبت به حقوق مردمان عادی مبلغ بالایی به حساب می‌آمد، ولی نسبت به اتومبیل های دوره خودش بسیار ارزان بود.
شمار خودروهای فعال در سراسر جهان از رقم ۱ میلیارد خودرو در سال ۲۰۱۰ عبور کرد، که نسبت به ۲۴ سال قبل یعنی سال ۱۹۸۶ که شمار آن‌ها ۵۰۰ میلیون دستگاه بود، به دو برابر افزایش داشته‌است. پروسه ساخت اتومبیل پروسه ای افزایشی است که بالاترین نرخ رشد اتومبیل مربوط به کشورهای چین، هند و بقیه کشورهای تازه صنعتی‌شده می‌باشد.
گاهشمار تحولات اساسی خودرو
سال ۱۷۶۷ میلادی: تولید اولین وسیله نقلیه خودرویی قابل استفاده توسط کان
سال ۱۸۷۶ میلادی: تولید موتور چهارزمانه توسط اتو و لانگن
سال ۱۸۸۳ میلادی: تولید موتور کاربراتوردار با دور زیاد توسط دایملر
سال ۱۸۸۴میلادی: تولید اولین موتورسیکلت با قدرت ۲/۱ اسب بخار توسط دایملر
سال ۱۸۸۵ میلادی: تولید اتومبیل سه چرخه با دستگاه اشتعال برقی توسط بنز
سال ۱۸۹۳ میلادی: تولید کاربراتور رودلف دیزل
سال ۱۹۰۰ میلادی: طراحی ساختمان کلی اتومبیل به صورتی که امروزه هم رایج است.
سال ۱۹۲۴ میلادی: تولید یک اتومبیل با استفاده از موتور دیزل توسط کارخانه بنز
سال ۱۹۵۷ میلادی: تولید موتور وانکل
| شرکت‌های خودروسازی | |
|---|---|
| آسیا | ایران خودرو • سایپا • کرمان خودرو • سایپا دیزل • پارس خودرو • اکیورا • آنادول • اواز • ایسوزو • ایشیا موتورز • اینفینیتی • بی‌ام‌سی ترکیه • پروتو موتورز • پروتون • پرودوآ • پکن اتو • تاتا موتورز • توفاش • تویوتا • جی‌ام کره • جی‌ای‌سی • جنسیس موتور • جیلی • چانگان موتورز • شری اتومبیل • داتسون • دانگ‌فنگ موتور • دایهاتسو • دوو باس • رخش خودرو • رنو سامسونگ • روا • سانگ‌یونگ • سوبارو • سوزوکی • سایک موتور • فاو • فوجی • کاماز • کیا موتورز • گاز • لکسوس • لادا • لیفان • ماروتی سوزوکی • ماهیندرا • مزدا • میتسوبیشی موتورز • نیسان • هندوستان موتورز • هوندا • هیوندای موتور • یاماها موتور • مدیران خودرو • هاوال • هایما اتومبیل • هپکو |
| اروپا | آئودی • استلانتیس (پژو • سیتروئن • دی‌اس اتومبیلز • اوپل • واکسول • جیپ • دوج • رم تراکس • اس آر تی • کرایسلر) • آرو • استون مارتین • آسکاری • آوتوواز • آسترا • اسکانیا • اسمارت • اشکودا • آلفا رومئو • ام‌جی • ب‌ام‌و • بریتیش لیلاند • بورگوارد • ایوکو • بوگاتی • بنتلی • بی‌ام‌سی • پاگانی • گروه پی‌اس‌ای • پورشه • پینینفارینا • جگوار • داچیا • دتوماسو • رنو • رولز رویس • روور • زاستاوا • سیات • ساب • فراری • فولکس‌واگن • فیات • لامبورگینی • لانچیا •لندرور • لوتوس • لیلاند موتورز • مازراتی • مان • مرسدس-بنز گروپ • مینی • ولوو • وابیس • مک‌لارن • مورگان • داف |
| آمریکای شمالی | اپترا موتورز • جنرال موتورز (بیوک • جی‌ام‌سی • شورلت • کادیلاک) • پانوز • تسلا موتورز • کنوورث • سایون • فورد (لینکلن موتور • مرکوری) • فیسکر • ماک • اس‌اس‌سی • هنسی • سالین • سوپرفورمنس • وکتور موتورز • دوون موتورورکس |
| اقیانوسیه | هولدن |