جمهوری دومینیکن
جمهوری دومینیکن (به اسپانیایی: República Dominicana) کشوری در بخش شرقی جزیره هیسپانیولا و در مجمع‌الجزایر آنتیل بزرگ، واقع در دریای کارائیب است. این کشور از شمال با اقیانوس اطلس هم‌مرز است و از نظر جغرافیایی جمهوری دومینیکن بخشی از آمریکای شمالی به شمار می‌رود. همسایه غربی جمهوری دومینیکن، کشور هائیتی است که در بخش غربی جزیره هیسپانیولا قرار دارد. هیسپانیولا به همراه سنت مارتین، تنها دو جزیره‌ای در دریای کارائیب هستند که حاکمیت آن‌ها بین دو کشور مستقل تقسیم شده است. جمهوری دومینیکن با وسعتی در حدود 48 هزار کیلومتر مربع، دومین کشور پهناور جزایر آنتیل (بعد از کوبا) است. همچنین با جمعیتی بالغ بر 11.4 میلیون نفر (در سال 2024)، دومین کشور پرجمعیت این مجمع‌الجزایر به شمار می‌رود. تقریبا 3.6 میلیون نفر از این جمعیت در سانتو دومینگو، پایتخت این کشور و مناطق اطراف آن زندگی می‌کنند.
تاریخ
| اطلاعات کشور | |
|---|---|
| نام کامل: | جمهوری دومینیکن |
| پایتخت: | سانتو دومینگو |
| زبان(های) رسمی: | اسپانیایی |
| دین(ها): | مسیحیت 66.7%، بدون دین 29.6% |
| حکومت: | جمهوری دموکراتیک |
| مساحت: | 48,671 کیلومتر مربع |
| جمعیت: | 11,434,005 نفر (2024) |
| شاخص توسعه انسانی: | 0.766 |
| واحد پول: | پزوی دومینیکن (DOP) |
| منطقه زمانی: | یوتی‌سی 4- |
| کد ایزو ۳۱۶۶: | DO |
| دامنه سطح‌بالا: | do. |
پیش از ورود اروپاییان، جزیره هیسپانیولا محل سکونت بومیان تائینو بود که آن را به پنج منطقه اصلی تقسیم کرده بودند. کریستف کلمب در اولین سفر اکتشافی خود در سال 1492 این جزیره را برای پادشاهی کاستیا (اسپانیای آن زمان) کشف و تصاحب کرد. مستعمره سانتو دومینگو، اولین شهرک دائمی اروپایی‌ها در آمریکا به شمار می‌رود. در سال 1697، اسپانیا حاکمیت بخش غربی جزیره را به فرانسه واگذار کرد. این منطقه بعدها در سال 1804 با نام هائیتی به کشوری مستقل تبدیل شد. گروهی از دومینیکنی‌ها در نوامبر 1821 علیه فرماندار اسپانیایی قیام کردند و اعلام استقلال نمودند، اما در فوریه 1822 توسط هائیتی ضمیمه شدند. سرانجام پس از پیروزی در جنگ استقلال دومینیکن در سال 1844، این کشور بعد از 22 سال به استقلال کامل دست یافت. در 72 سال بعدی، جمهوری دومینیکن شاهد وقوع چندین جنگ داخلی، تهاجم‌های ناموفق هائیتی و بازگشت کوتاه‌مدت به استعمار اسپانیا بود. در نهایت با پیروزی در جنگ دوم استقلال در سال‌های 1865-1863، اسپانیایی‌ها به‌طور کامل از این منطقه اخراج شدند. دیکتاتوری رافائل لئونیداس تروخیو از سال 1930 تا زمان ترورش در سال 1961 بر این کشور حاکم بود. خوان بوش در سال 1962 به ریاست جمهوری انتخاب شد اما با کودتای نظامی در سال 1963 از قدرت برکنار گردید. پس از جنگ داخلی سال 1965، دوران حکومت اقتدارگرای خواکین بالاگاس (1966-1978 و 1986-1996) فرا رسید. از سال 1978، جمهوری دومینیکن به سمت دموکراسی پارلمانی حرکت کرده است.
جغرافیا
جمهوری دومینیکن شرقی‌ترین بخش جزیره هیسپانیولا، دومین جزیره بزرگ آنتیل بزرگ را تشکیل می‌دهد. این جزیره در شمال با اقیانوس اطلس و در جنوب با دریای کارائیب همسایه است. جمهوری دومینیکن با هائیتی مرز مشترک دارد و پایتخت و بزرگترین شهر آن، سانتو دومینگو، در ساحل جنوبی قرار دارد.
جمهوری دومینیکن دارای چهار رشته کوه مهم است که بلندترین آن‌ها رشته‌کوه مرکزی می‌باشد. بلندترین قله این رشته‌کوه و کل جزایر هند غربی، قله دوارته با ارتفاع 3098 متر است. دره حاصلخیز سیباو که بین رشته‌کوه‌های مرکزی و شمالی قرار گرفته، مرکز کشاورزی جمهوری دومینیکن و محل قرارگیری شهرهای سانتو دومینگو و لا وگا است.
یکی از ویژگی‌های قابل توجه این کشور، وجود دریاچه‌ها و تالاب‌های ساحلی متعدد است. بزرگترین دریاچه، دریاچه آب شور انریکیو است که در ارتفاع 45 متری پایین‌تر از سطح دریا قرار دارد و کم‌ارتفاع‌ترین نقطه در کل کارائیب به شمار می‌رود. جمهوری دومینیکن به دلیل موقعیت خود در منطقه‌ای با گسل‌های فعال، مستعد زمین‌لرزه و سونامی است.
از نظر پوشش گیاهی، جمهوری دومینیکن دارای پنج ناحیه اکولوژیکی مجزا است که نشان‌دهنده تنوع زیستی بالای این منطقه می‌باشد.
آب و هوا
آب و هوای جمهوری دومینیکن در مناطق ساحلی و کم‌ارتفاع، گرمسیری و بارانی است. با این حال در برخی مناطق مانند بیشتر نواحی سیباو، آب و هوایی از نوع گرمسیری با علفزارهای وسیع حاکم است. به دلیل داشتن عوارض زمین‌شناسی متنوع، آب و هوای جمهوری دومینیکن در فواصل کوتاه، تغییرات قابل توجهی می‌کند و از نظر تنوع، در کل منطقه آنتیل بی‌نظیر است.
میانگین دمای سالانه در این کشور 25 درجه سانتی‌گراد است. در ارتفاعات بالاتر، میانگین دما به 18 درجه سانتی‌گراد می‌رسد، در حالی که در نزدیکی سطح دریا، میانگین دما 28 درجه سانتی‌گراد است. در کوهستان‌ها دما گاهی به صفر درجه سانتی‌گراد نیز می‌رسد و در دره‌های محافظت‌شده، دما می‌تواند تا 40 درجه سانتی‌گراد بالا برود. خنک‌ترین ماه‌های سال ژانویه و فوریه و گرم‌ترین ماه آن آگوست است. بارش برف بر قله دوارته پدیده نادری است که گاهی رخ می‌دهد.
فصل بارانی در امتداد سواحل شمالی از نوامبر تا ژانویه به طول می‌انجامد. در سایر نقاط کشور، فصل بارانی از ماه مه تا نوامبر ادامه دارد و ماه مه، مرطوب‌ترین ماه سال است. میانگین بارندگی سالانه در سراسر کشور 1500 میلی‌متر است، با این حال این میزان در نقاط مختلف متفاوت است.
هر چند سال یکبار، توفندهای حاره‌ای جمهوری دومینیکن را درمی‌نوردند و 65 درصد از این توفان‌ها، سواحل جنوبی را تحت تاثیر قرار می‌دهند. احتمال وقوع طوفان در بازه زمانی بین ژوئن تا اکتبر بیشتر است. آخرین توفند بزرگ که به این کشور خسارت زد، توفند ژرژ در سال 1998 بود.
اقتصاد
جمهوری دومینیکن بر اساس گزارش وزارت خارجه آمریکا و بانک جهانی، بزرگترین اقتصاد منطقه‌ی کارائیب و هفتمین اقتصاد بزرگ آمریکای لاتین را داراست. طی 25 سال گذشته، این کشور با میانگین رشد واقعی تولید ناخالص داخلی 5.3 درصد بین سال‌های 1992 تا 2018، از سریع‌ترین رشدهای اقتصادی در نیم‌کره‌ی غربی برخوردار بوده است. رشد تولید ناخالص داخلی در سال‌های 2014 و 2015 به ترتیب به 7.3 و 7 درصد رسید که بالاترین نرخ در نیم‌کره‌ی غربی بود. عوامل اصلی این رشد اقتصادی عبارتند از فعالیت‌های ساخت‌وساز، تولیدات صنعتی، گردشگری و معدن‌کاری. جمهوری دومینیکن همچنین محل سومین معدن طلای بزرگ جهان (از نظر میزان تولید) به نام پوئبلو ویِخو است.
جمهوری دومینیکن پربازدیدترین کشور در کل منطقه کارائیب است. زمین‌های گلف با امکان بازی در تمام طول سال و استراحتگاه‌های لوکس، از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری این کشور به شمار می‌روند. جمهوری دومینیکن کشوری با تنوع جغرافیایی فوق‌العاده است. از یک سو بلندترین قله کوهستانی دریای کارائیب، قله دوارته، در این کشور قرار دارد و از سوی دیگر، بزرگترین دریاچه و پست‌ترین نقطه این منطقه، دریاچه انریکیو، نیز در همین کشور واقع شده است. همچنین اولین کلیسا، قلعه، صومعه و قلعه نظامی ساخته‌شده در آمریکا در “منطقه استعماری” سانتو دومینگو قرار دارند. این منطقه که میراث جهانی یونسکو نیز به شمار می‌رود، گنجینه‌ای تاریخی از فرهنگ و معماری است.