برکیارق
برکیارق یا رکن‌الدین ابوالمظفر برکیارق متولد 472 ق در اصفهان به عنوان پادشاه ایران در سلسله سلجوقیان بود. برکیارق در تاریخ 487 ق بعد از محمود یکم به پادشاهی رسید و تا تاریخ 498 ق حکومت کرد. در این مدت مرکز حکومت او اصفهان بود. سرانجام بعد از برکیارق، ملکشاه دوم به پادشاهی رسید.
| برکیارق | |
|---|---|
| نام کامل: | رکن‌الدین ابوالمظفر برکیارق |
| لقب(ها): | رکن الدین، ابوالمظفر |
| تاریخ تولد: | 472 ق |
| محل تولد: | اصفهان |
| تاریخ فوت: | 498 ق |
| محل فوت: | بروجرد |
| علت مرگ: | او سی و پنج سالگی به علت بیماری سل فوت کرد |
| محل دفن: | شاه زواریون بروجرد |
| سلسله: | سلجوقیان |
| قلمرو: | ماوراءالنهر، خراسان بزرگ، فلات ایران، عراق، عمان و بخش‌هایی از آناتولی و قفقاز جنوبی |
| مرکز حکومت: | اصفهان |
| شاه قبلی: | محمود یکم |
| شاه بعدی: | ملکشاه دوم |
| آغاز سلطنت: | 487 ق |
| پایان سلطنت: | 498 ق |
| نام پدر: | ملکشاه |
| فرزند(ان): | ملکشاه دوم |
او پنجمین پادشاه سلجوقیان بود. وی پسر ملکشاه یکم، سومین شاه این دودمان بود. وزرای او عبارتند از تاج‌الملک، فخرالملک، مویدالملک و مجدالملک. عموی برکیارق تتش با شنیدن خبر مرگ ملکشاه سلجوقی برای به چنگ آوردن سلطنت، از محل حکومتش شام راهی عراق شد و پس از تأیید شدن توسط خلیفهٔ وقت به سمت مرکز ایران حرکت کرد. در این زمان با مرگ برادر برکیارق، محمود اول سلجوقی، پادشاهی بر برکیارق مسلم شد. دو طرف با سپاهیانشان در نزدیکی ری به جنگ پرداختند و در نهایت برکیارق پیروز شد و تتش در قلعهٔ تکریت زندانی گشت. در مدتی که برکیارق مشغول جنگ با تتش بود، عموی دیگرش ارسلان ارغون توانست بر کل خطهٔ خراسان مسلط گردد و از برکیارق درخواست قبول حکومتش در خراسان را کرد. برکیارق در ابتدا قبول کرد اما بعد از آن سپاهی به فرماندهی برادر ارسلان، بوری‌برس، به خراسان گسیل داشت تا کار ارسلان ارغون را یکسره کند، ولی سپاه بوری‌برس شکست خورد و ارسلان ارغون تصمیم به به‌دست گرفتن سلطنت سلجوقی کرد اما بلافاصله توسط غلامش کشته شد. بعد از مرگ ارسلان ارغون، برکیارق، برادرش سنجر را به حکومت خراسان برگزید.
موید الملک به گنجه نزد محمد بن ملکشاه رفت و او را نیز به سلطنت رسیدن تشویق نمود. بین سلطان محمد و برکیارق پنج جنگ رخ داد که چهارتای آن‌ها با پیروزی برکیارق و یکی از آن‌ها با پیروزی سلطان محمد پایان یافت. در آخر بین برادران صلحی صورت گرفت به این ترتیب که اران، شام و جزیره در دست محمد، خراسان و ماوراءالنهر در دست سنجر و باقی مناطق امپراتوری سلجوقی دست برکیارق باشد.
قلمرو
در منابع قلمرو حکومت برکیارق ' ماوراءالنهر، خراسان بزرگ، فلات ایران، عراق، عمان و بخش‌هایی از آناتولی و قفقاز جنوبی' ذکر شده است.
درگذشت
برکیارق سرانجام در تاریخ 498 ق در بروجرد درگذشت که علت مرگ او در منابع 'او سی و پنج سالگی به علت بیماری سل فوت کرد' ذکر شده است. محل دفن او، شاه زواریون بروجرد میباشد.