بنت قنسول
بنت قنسول که به آن (Poinsettia) و یا (Flower Of Christmas) می‌گویند، با نام علمی Euphorbia) Pulcherrima) می‌باشد، بومی آمریکای مرکزی و از خانواده افوربیا است.
این گیاه که شبیه به درختچه می‌باشد، دارای گلهای کوچک و زیبایی به رنگ سفید می‌باشد، که برگهای بیضی شکل با لبه‌های تقریبا صاف در رنگبندی‌های مختلف آن را احاطه کرده است.
شرایط نگهداری
گیاه بنت قنسول برای حفظ شدادابی و سالم بودن نیاز به نگهداری درست در طول سال دارد. در سطر زیر به شرایط نگهداری بنت قنسول اشاره شده است:
خاک مناسب بنت قنسول
گیاه بنت قنسول برای اینکه رشد خوبی داشته باشد، نیاز به خاکی سبک با زهکشی بالا دارد، تا بتواند آب را به خوبی از خود عبور داده و تخلیه کند. بهتر است خاک آن ترکیبی از خاک باغچه، پیت ماس، ماسه و کمپوست با نسبت های برابر باشد.
نور مناسب بنت قنسول
گیاه بنت قنسول برای رشد مناسب خود، نیاز به نور غیر مستقیم خورشید در طول روز دارد. به همین خاطر بهتر است، این گیاه را در پشت پنجره ای نورگیر قرار دهید، تا بتواند نور موردنیاز خود را تامین کند. این گیاه برای رشد خود نیاز به 6 تا 8 ساعت نور غیر مستقیم خورشید دارد. فقط دقت کنید، که گیاه با شیشه پنجره در تماس نباشد تا آسیب نبیند. نور مستقیم خورشید، باعث سوختگی برگ ها و آسیب دیدن گیاه می شود.
دما و رطوبت مناسب بنت قنسول
این گیاه برای رشد بهتر و گلدهی، در طول روز نیاز به دمای 18 تا 25 درجه سانتی‌گراد دارد و در شب دمای محیط نباید به زیر 15 درجه سانتی گراد برسد. همچنین کم شدن ناگهانی دمای محیط باعث پژمرده شدن و آسیب رسیدن به گیاه می شود، به همین خاطر از آن در محیطی گرم نگهداری کنید. تماس برگ های گیاه با پنجره سرد، قرا گرفتن آن در معرض باد و کمبود نور باعث آسیب رسیدن به برگ ها و ریزش آن ها می شود. علاوه براین گیاه بنت قنسول برای رشد بهتر نیاز به رطوبت کافی دارد. به همین خاطر اگر از آن در محیطی خشک نگهداری می کنید، بهتر است برای تامین رطوبت مورد نیاز گیاه یک ظرف آب در کنار آن قرار دهید یا جزیره برای گیاه درست کنید.
آبیاری مناسب بنت قنسول
این گیاه را زمانی آبیاری کنید، که سطح خاک آن خشک و یا برگ های آن پژمرده شده باشد. در زمان آبیاری به گیاه بنت قنسول دقت کنید، که آن را در آب غوطه ور نکنید و به اندازه ای آن را آبیاری کنید، که آب از سوراخ های زیر گلدان خارج شود. سپس آب اضافی داخل ظرف گلدان را نیز تخلیه کنید، تا گیاه دچار پوسیدگی ریشه نشود. شما می توانید برای تشخیص خشکی و رطوبت خاک، سطح خاک را لمس کنید تا اگر خاک خشک بود آن را آبیاری کنید.
زمان مناسب هرس کردن بنت قنسول
این گیاه برای رشد بهتر خود نیاز به سالی دو بار هرس کردن دارد. اولین هرس گیاه باید در فصل بهار باشد و بهتر است که همه برگ های گیاه بنت قنسول را در فصل بهار هرس و جدا کنید و شاخه های آن را به گونه ای کوتاه کنید، که فقط 22 الی 10 سانتی متر از آن باقی بماند. بار دوم هرس کردن این گیاه بهتر است، که در اواخر تابستان باشد و در این زمان ساقه های گیاه را به گونه ای هرس کنید که فقط 3 الی 4 برگ بر روی آن باقی بماند. این نوع هرس کردن باعث می شود، گیاه را برای گلدهی آماده کند. همچنین این گیاه دارای شیره ای سمی می باشد، که در بعضی از افراد در زمان تماس با پوست باعث ایجاد التهاب می شود. به همین خاطر در زمان هرس کردن گیاه بهتر است، که از دستکش استفاده کنید.
زمان مناسب کوددهی بنت قنسول
بهترین زمان برای کوددهی به این گیاه در اوایل فصل بهار می باشد، که می توانید از کودهای چند منظوره مخصوص گیاهان آپارتمانی استفاده کنید. گیاه بنت قنسول را هر دو یا سه هفته یک بار، در نصف غلظتی که بر روی بسته بندی کود ذکر شده، کود بدهید. بهتر است، زمانی که دارید به گیاه خود کود می دهید، آن را نیز آبیاری کنید و تا زمانی آبیاری را ادامه دهید، که آب از زیر گلدان خارج شود. کوددهی به گیاه را تا زمانی ادامه دهید، که رشد جدید گیاه آغاز شود.
گلدهی مجدد گیاه بنت قنسول
گیاه بنت قنسول برای اینکه بتواند به صورت مجدد گل بدهد، نیاز به نگهداری زیادی دارد. معمولا این گیاه در اواخر فصل تابستان شروع به گلدهی می کند و برگ های آن به رنگ قرمز در می آید تا اوایل فصل بهار. اما از اردیبهشت ماه برگ های گیاه بنت قنسول به خاطر گرمای هوا به رنگ سبز می شود.
گلدهی
اگر می‌خواهید از بنت قنسول به‌عنوان یک گیاه چندساله نگهداری کنید و به دنبال آن هستید که هر ساله در فصل گلدهی شکوفا شود، باید در طول سال مراقبت‌های خاصی را انجام دهید. البته رسیدن به این هدف کار دشواری است اما نباید ناامید شوید. به ویژه اگر اولین بار است که نگهداری از بنت قنسول را تجربه می‌کنید ممکن است در شکوفا کردن گیاه موفق نشوید.
از اواخر پاییز تا اوایل بهار
برای آبیاری گیاه برنامه‌ی منظمی داشته باشید. باید خاک را مرطوب نگه دارید و نباید به شکلی آبیاری کنید که خاک کاملا خیس شود. از اوایل بهار انجام مراقبت‌های زیر را شروع کنید:
- نوبت‌های آبیاری را به‌تدریج کاهش دهید و بین دو نوبت آبیاری به اندازه‌ای فاصله بیاندازید که خاک خشک شود. البته باید مراقب باشید که فشار زیادی به گیاه وارد نشود. اگر گیاه بیش از حد تحت فشار قرار بگیرد، ساقه‌ی آن شروع به چروکیده شدن می‌کند و چروکیدگی ساقه نشانه‌ی این است که مرگ گیاه نزدیک است.
- بعد از گذشت یک تا دو هفته، زمانی که گیاه با برنامه‌ی جدید آبیاری سازگار شد، گیاه را به مکانی خنک‌تر منتقل کنید. می‌توانید زیرزمین یا پارکینگ را انتخاب کنید به شرطی که شرایط مناسبی داشته باشند. باید دمای محیط اطراف گیاه را نزدیک به ۱۵ درجه‌ی سانتی‌گراد ثابت نگه دارید.
نیمه‌ی دوم بهار
تقریبا از اواخر اردیبهشت و اوایل خرداد انجام مراقبت‌های زیر را شروع کنید:
- بنت قنسول خود را هرس کنید. به اندازه‌ای ساقه‌ها را کوتاه کنید که بلندتر از ۱۰ سانتی‌متر نباشند.
- گلدان گیاه هرس‌شده را عوض کنید. گلدانی را که کمی بزرگ‌تر است انتخاب کنید و برای پر کردن گلدان جدید از خاک تازه استفاده کنید.
- گیاه را به‌خوبی آبیاری کنید و آن را نزدیک پرنورترین پنجره قرار دهید. دمای محیط را بین ۱۸ تا ۲۴ درجه‌ی سانتی‌گراد ثابت نگه دارید.
- هر زمانی که سطح خاک خشک شد، برای نوبت بعدی آبیاری اقدام کنید و گیاه را به طور مداوم بررسی کنید تا متوجه رشد مجدد آن بشوید.
- هنگامی که رشد مجدد گیاه شروع شد، کوددهی را شروع کنید و هر دو هفته یک بار گیاه را با یک کود کامل تغذیه کنید.
تابستان
هم‌زمان با شروع تابستان، بنت قنسول خود را به فضای باز انتقال دهید و برای قرار دادن گلدان مکانی را انتخاب کنید که تا اندازه‌ای سایه داشته باشد. همچنین برنامه‌ی آبیاری و کوددهی را بدون هیچ تغییری ادامه دهید.
در اواسط تیر، نزدیک به ۲٫۵ سانتی‌متر از هر ساقه را با دست جدا کنید تا ساقه‌های قدیمی‌تر ضخیم‌تر شوند و شاخههای بیشتری از ساقه‌ها منشعب شوند. اگر بنت قنسول خود را با این روش هرس نکنید، گیاه شما ساقه‌هایی بلند، نازک و شکننده خواهد داشت.
تا قبل از پایان مرداد، شاخههای جدید به اندازه‌ای رشد می‌کنند که برگهای آنها را هم مشاهده کنید. یک بار دیگر باید این ساقه‌های جدید را با دست هرس کنید. به اندازه‌ای از هر ساقه را جدا کنید که سه یا چهار برگ باقی بماند. در این مرحله، گیاه را به فضای بسته انتقال دهید و آن را نزدیک به نورگیرترن پنجره قرار دهید.
اوایل پاییز
بنت قنسول از گیاهان کوتاه روز است به این معنی که مدت دریافت نور در روزهای بلند سال روی شکوفا شدن آنها تأثیر می‌گذارد. برای شکوفا شدن، بنت قنسول به مدت ۱۰ هفته هر روز به ۱۲ تا ۱۴ ساعت تاریکی مطلق نیاز دارد. می‌توانید برای گیاه این شرایط را به شکل مصنوعی ایجاد کنید.
هم‌زمان با شروع پاییز، انجام مراقبت‌های زیر را شروع کنید:
- بین ساعت ۵ بعد از ظهر تا ۸ صبح، از گیاه خود در محیط کاملا تاریک نگهداری کنید. هر گونه قرار گرفتن در معرض نور می‌تواند گلدهی را به تأخیر بیاندازد.
- برای اینکه گیاه در معرض تابش نور خورشید یا حتی نور مصنوعی قرار نگیرد، از یک پوشش کدر استفاده کنید. یک جعبه‌ی مقوایی می‌تواند گزینه‌ی مناسبی باشد. قرار دادن گیاه در کمد لباس ایده‌ی خوبی نیست چرا که نوری که از شکاف در یا هنگام باز و بسته کردن در کمد وارد می‌شود روی گلدهی گیاه تأثیر می‌گذارد.
- در طول روز گیاه را به مکان قبلی خود یعنی نزدیک پنجره‌ی نورگیر انتقال دهید و برنامه‌ی کوددهی و آبیاری را ادامه دهید.
از اواسط پاییز تا اوایل زمستان
از اوایل آذر دیگر نیاز نیست گیاه را به مکان کاملا تاریک انتقال دهید و در تمامی ساعات شبانه‌روز از گیاه نزدیک پنجره‌ی نورگیر نگهداری کنید. در این مرحله باید شکوفه‌های گیاه را مشاهده کنید. از اواخر آذر و حتی کمی زودتر کوددهی را متوقف کنید. برنامه‌ی آبیاری را بدون هیچ تغییری ادامه دهید. اگر همه چیز خوب پیش رفته باشد، در این مرحله می‌توانید برگک‌های رنگی را هم مشاهده کنید.
بیماری‌ها
ریزش برگهای پایینی گل بنت قنسول
علت این امر نیز کمبود آب معرفی شده است. برای حل این مشکل، گیاهتان را هرچه سریع‌تر آبیاری نمایید.
زردی و ریزش کلی برگهای گیاه
زردی و ریزش کلی برگهای بنت قنسول، همواره یکی از پرتکرارترین مشکلات این گیاه است. علت این امر می‌تواند کمبود ازت باشد. البته ضعف ریشه‌ها، آبیاری زیاد، بیماری‌های ریشه و استفاده بیش از حد کودهای شیمیایی نیز می‌توانند باعث زردی و ریزش برگ‌ها شوند.
سوختن کنار برگهای گیاه
از دیگر مشکلات بنت قنسول، سوختن برگهای این گیاه است. علت این امر نیز کمبود کلسیم می‌باشد. نباید از کودهای دارای بنیان آمونیوم استفاده برای کوددهی به این گیاه استفاده کرد.
زردی برگهای پایینی این گیاه
علت زرد شدن برگهای پایینی بنت قنسول، معمولا آبیاری زیاد است. برای حل این مشکل بهتر است آبیاری گیاهتان را کاهش دهید.
پیچ خوردگی برگهای گیاه
اگر برگهای جوان به سمت پایین دچار پیچ خوردگی شوند و نوارهای زرد رنگ روی برگ‌ها ظاهر شوند، نشانه تجمع و سمیت آمونیوم (نوعی ترکیب حاوی ازت) می‌باشد. این امر در دماهای پایین و رطوبت زیاد موجب آسیب رساندن به گیاه شما خواهد شد. پس حتما در استفاده از کودهای حاوی نیتروژن دقت نمائید.
پوسیدگی ریشه این گیاه
پوسیدگی ریشه، یکی دیگر از مشکلات گل بنت قنسول است. در کل بیماری‌های قارچی (که در اثر آبیاری زیاد اتفاق می‌افتد)، باعث پوسیدگی ریشه خواهد شد. برای حل این مشکل باید آبیاری گل کریسمس را کاهش داده و در صورت لزوم خاک گلدان را با قارچکش مناسب ضدعفونی کنید.
ریزش برگ با وجود سبز بودن گیاه
علت ریختن برگهای سبز گیاه بنت قنسول، خیس شدن برگ‌ها هنگام آبیاری، سردی هوا، تشنگی گیاه و یا کمبود ازت می‌باشد. البته جابجایی از گلخانه به منزل نیز می‌تواند دلیل دیگر آن باشد.
تاخیر در گلدهی
تاخیر در گلدهی، نیز یکی دیگر از مشکلات بنت قنسول است. کاهش دما هم در پاییز موجب به تاخیر افتادن گلدهی می‌شود. طولانی بودنِ ساعات روشنایی نیز می‌تواند موجب ایجاد این مشکل برای گیاه شود.
کم پشت بودن گیاه با وجود بلند شدنِ شاخه‌ها
دلیل عمده این مشکل، نحوه قلمه زدن گیاه است. اگر قلمه نازک باشد نیز این اتفاق خواهد افتاد. همچنین ممکن است به خاطر استفاده زیاد از کود ازت باشد. بهتر است گیاهتان را در زمان‌های مناسب هرس کرده تا از بد شکل شدن آن جلوگیری کنید.
سبز شدن براکته‌ها و قرمز نشدنِ آنها
این امر، نشان‌دهنده پایان دوره گلدهی امسالِ گیاهِ شما می‌باشد و تا سال دیگر و فرا رسیدن فصولی که در آنها روزها کوتا‌ه‌تر است، باید صبر کرد.
کوچک ماندن برگ‌ها و باز نشدن جوانه‌ها
از دیگر مشکلات بنت قنسول، کوچک ماندن برگ‌ها و باز نشدن جوانه‌های این گیاه می‌باشد. به دلیل کمبود مواد غذایی، گیاه را ماهی یکبار خصوصا هنگام گلدهی با کود کامل تغذیه کنید.
ریزش جوانه‌های انتهایی
علت آن، ناشی از کمبود نور، فاصله کم گیاهان، دمای بالای شبانه روز یا تنش آبی است.
کم شدن رشد گل
کند شدن رشد گیاه و کوچک شدن برگهای جدید به دلیل کمبود مواد غذایی است. برای رفع این مشکل می‌توانید خاک‌های سطحی گیاه را با خاک جدید جایگزین کرده و یا آن را ماهی یکبار با کود کامل تغذیه کنید.
وجود توده‌های پنبه ای شکل سفید رنگ بر روی گیاه
علت این مشکل، وجود نوعی آفت به نام شپشک آردآلود است. میتوان با جمع آوری آنها بوسیله پنبه الکل و یا سمپاشی با سموم مناسب آنها را کنترل کرد. کاهش رطوبت در این زمان نیز در کاهش آفت موثر خواهد بود.
ایجاد لکه‌های پودری سفید رنگ روی برگ
علت لکه‌های پودری سفید رنگ روی برگهای گل کریسمس، نوعی بیماری قارچی به نام سفیدک سطحی است . با حذف برگهای آلوده، عدم آبپاشی مستقیم بر روی گیاه و استفاده از قارچکش مناسب میتوان آن را کنترل نمود.
ایجاد کپک خاکستری روی برگ‌ها و براکت‌ها
ایجاد کپک‌های خاکستری شکل، از جمله مشکلات بنت قنسول می‌باشد. این بیماری نشانه نوعی قارچ است که با کاهش رطوبت و آبیاری و نیز حذف قسمت‌های آلوده کنترل خواهد شد.