خانواده

خانواده که به آن فامیل نیز می گویند در جوامع انسانی، به گروهی از افراد می گویند که به یکدیگر از لحاظ هم خونی، محل زندگی مشترک و تمایل سببی وابسته می باشند. خانواده در اغلب جامعه ها، نهاد مهم و اصلی جامعه پذیری کودکان شناخته می شود.

تصویری از یک خانواده چهار نفره که از پدر، مادر و فرزندان تشکیل شده است.

طبق آمار جمعیتی سازمان ملل متحد در سال 1994، تعریف خانواده به این صورت است: خانواده یا خانوار به گروهی دو الی چند نفره می گویند که با یکدیگر زندگی می نمایند. خانواده درآمدی مشترک برای غذای خود و دیگر موارد ضروری زندگی خود دارند و از راه خون، ازدواج، فرزند خواندگی با یکدیگر نسبت دارند. یک خانواده ممکن است شامل چند خانواده گردد، همه خانوارها نیز خانواده نمی باشند.

انسان شناس ها به صورت کلی نهاد خانواده را به این صورت طبقه بندی کرده اند:

• مادرتباری: شامل مادر و فرزندش می باشد.
• زناشویی: شامل زن، شوهر و فرزندانشان می باشد. به این گروه، خانواده هسته ای نیز گفته می شود.
• خانواده گسترده: این گروه شامل: پدر، مادر، فرزندان و دیگر خویشاوندان است که همگی در یک محل زندگی می نمایند. به این گروه، هم خونی نیز می گویند.

در یکسری از جوامع، مفاهیم دیگری از خانواده موجود است که روابط سنتی خانواده کنار گذاشته شده است. خانواده به عنوان یک قسمت اجتماعی جامعه پذیری در جامعه شناسی خانواده مورد تحقیق واقع می شود. تبارشناسی به رشته ای می گویند که دودمان‌های خانوادگی را در طول تاریخ مطالعه می نماید و همینطور اقتصاد خانواده در علم اقتصاد مورد بررسی قرار می گیرد.

هدف های خانواده و لزوم تاسیس آن این امر را ایجاب می نماید که بانیان خانواده که همان زن و شوهر هستند، برای تحکیم و پایداری خانواده همه سعی خود را انجام دهند و با انگیزی زیاد به تشکیل آن بپردازند. زن و شوهر باید به دوام خانواده اصرار کنند و وحدت و پویایی را در آن حفظ نمایند. در خانواده نقش های متعددی موجود است که هریک طبق ویژگی‌هایی که دارد به وسیله یکی از اعضا، پذیرفته می گردد.

برای مثال: وظیفه امرار معاش خانواده را پدر در خانواده می پذیرد. یکی از نقش های مهم موجود در خانواده، تربیت فرزند می باشد که این وظیفه اغلب بر عهده پدر و مادر است اما به دلیل اینکه فرزندان با مادر بیشتر در ارتباط هستند، از او تاثیر پذیری بیشتری دارند.