رشت
رَشت، کلان‌شهری در شمال ایران، مرکز استان گیلان در شمال ایران و مرکز شهرستان رشت است و مادرشهر استان گیلان و بخش‌هایی از استان‌های همجوار است.
| اطلاعات شهر | |
|---|---|
| کشور: | ایران |
| استان: | گیلان |
| شهرستان: | رشت |
| بخش: | مرکزی |
| نام(های) پیشین: | دارالمرز، دارالامان، رشت بازار، وارنا |
| جمعیت: | ۶۷۹٬۹۹۵ نفر (۱۳۹۵) |
| مساحت: | ۱۳۶ کیلومتر مربع |
| ارتفاع: | ۹- متر از سطح دریا |
| شهردار: | رحیم شوقی |
| پیش‌شمارهٔ تلفن: | ۰۱۳ |
| کد آماری: | ۱۱۲۹ |
| میانگین دما: | ۱۶٫۰ درجه سانتی‌گراد |
| میانگین بارش: | ۱۳۳۷٫۵ میلی‌متر |
| روزهای یخبندان: | ۲۴ روز |
این شهر به دلیل همسایگی با دریای خزر، آب و هوایی بسیار خوب دارد. از لحاظ تقسیمات جغرافیایی، رشت پایتخت بزرگ گیلان است و تنها ۲۵ کیلومتر با دریا فاصله دارد. رشت در بین شهرهای شمالی نیز لقب پرجمعیت ترین شهر شمال ایران را دارد.
آب و هوا
آب و هوای رشت معتدل و مرطوب است. در این شهر مدام باران می‌بارد و در بهار و پاییز این بارش‌ها بیشتر نیز می‌شوند. در تابستان و به خصوص مرداد ماه از حجم بارش‌ها کاسته می‌شود اما رطوبت حاصل از همسایگی با دریا در شهر موج می‌زند. از سوی دیگر در زمستان هوا رو به سردی می‌رود.
مناطق مختلف رشت
رشت دارای پنج بخش مختلف است که شامل بخش مرکزی رشت، بخش خشکبیجار، بخش سنگر، بخش کوچصفهان و بخش لشت نشا است. بخش مرکزی نیز شامل ۴ دهستان با نام‌های پسیخان، پیربازار، رشت و لاکان می‌شود.
جمعیت
جمعیت شهر رشت 956971 نفر مطابق با آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ می‌باشد.
دین و مذهب
جمعیت غالب شهر رشت مسلمان و شیعه هستند و سایر ادیان مانند زرتشتی‌ها، کلیمیان و مسیحیان درصد بسیار کمی از جمعیت شهر را تشکیل می دهند.
زبان
مردم شهر رشت به زبان گیلکی صحبت می‌کنند، همچنین زبان رسمی جلسات شورای شهر رشت گیلکی است.
جاذبه‌های تاریخی
موزه و خانه میرزا کوچک خان
داستان زندگی میرزا کوچک خان جنگلی با مهمترین وقایع تاریخی اواخر دوران قاجاریه پیوند خورده است. به همین دلیل آشنایی با این بزرگ‌مرد تاریخ و آشنایی با آن سبب می‌شود با بخش مهمی از تاریخ ایران آشنا شوید. موزه و خانه میرزا کوچک خان یکی از جاذبه‌های تاریخی رشت است.
موزه میراث روستایی
با شنیدن نام «موزه» فضای بسته و پر از اشیا تاریخی به ذهن انسان می‌رسد در حالی که همه موزه‌ها اینطور نیستند.
موزه‌های فضای باز از انواع جذاب موزه در دنیا هستند که موزه میراث روستایی گیلان، موزه‌ای مختص خانه‌های روستایی گیلان است.
کاروانسرای عباسی
چهار کیلومتر بعد از امام‌زاده هاشم از سمت قزوین و ۳۵ کیلومتر نرسیده به شهر رشت در سمت راست جاده کاروانسرایی از عصر صفوی به نام لات یا عباسی میزبان گردشگران و مسافران است. لات به معنی زمین‌های صاف کنار رود است و به موقعیت مکانی کاروانسرا اشاره می‌کند.
کاروانسرای عباسی در دوران حمله روس‌ها تبدیل به پادگان نظامی شده بود که همین کاربری نابجا سبب آسیب زیادی شد. در سال‌های اخیر آن را تعمیر کردند حالا کاربری آن رستوران و اقامتگاه مسافران است. قطار گردشگری گیلان نیز مسافران را در کنار این کاروانسرا پیاده می‌کند تا در برنامه‌های تفریحی و فرهنگی مثل اجرای موسیقی و نمایش حاضر شوند.
موزه باستان‌شناسی و مردم‌شناسی رشت
موزه باستان‌شناسی و مردم‌شناسی رشت همانطور که از نامش مشخص است گنجینه‌‌ای از تاریخ را در دل خود دارد.
بخش مردم‌شناسی مشابه دیگر موزه‌ها، شامل مجسمه‌هایی از مردم بومی در حال کار و زندگی در کنار لوازم مختلف قدیمی است. در این بخش با لباس‌های محلی، وسایل زندگی قدیمی مثل انواع قاشق چوبی، ظروف سفالی و فلزی، اسناد، وسایل زینتی و … آشنا می‌شوید.
بخش باستان‌شناسی در زیرزمین یا سرداب ساختمان شامل اشیا، دست‌سازه‌ها و یافته‌های باستانی کل سرزمین گیلان است.
ساختمان شهرداری رشت
ساختمان شهرداری رشت که در مرکز شهر واقع شده در زمان‌های گذشته به عنوان بلدیه مورد استفاده قرار می‌گرفته و تا حدود چند صد متر اطراف آن را سنگفرش کرده‌اند. به همین دلیل امکان تردد خودرو در آن وجود ندارد و برای دسترسی به ساختمان شهرداری رشت می‌توانید از طریق خیابان‌های علم الهدی، شریعتی و امام اقدام کنید.
ساختمان شهرداری یک نهاد عمومی اما غیردولتی است که پس از شکل‌گیری مشروطیت در ایران و با به تصویب رسیدن قانون بلدیه در سال ۱۲۸۶ شمسی به صورت رسمی تاسیس شد و یکی از اولین بلدیه‌های ایران است.
این بنا که در بین سال‌های ۱۲۸۶ تا ۱۳۰۵ به دستور اداره بلدیه ساخته شده از معماری سن‌پترزبورگ الهام گرفته شده و توسط یک معمار ارمنی آلمانی ساخته شده است.
موزه پست
اداره پستی که در ضلع شمالی میدان شهرداری رشت قرار گرفته یکی دیگر از مجموعه‌های قدیمی و دیدنی این میدان است که در حال حاضر به موزه تبدیل شده است. ساختمان اداره پست بین سال‌های ۱۳۱۰ تا ۱۳۱۲ ساخته شده و در سال ۱۳۷۹ نیز به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
ساختمان قدیمی هتل ایران
هتل ایران یکی دیگر از ساختمان‌های قدیمی میدان شهرداری رشت است که در دوره پهلوی و در ضلع شمالی میدان شهرداری ساخته شد. این هتل زیبا و تاریخی در تاریخ ۲۵ اسفند ماه سال ۱۳۷۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شد.
برج ساعت رشت
برج ساعت رشت یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری رشت است که در میانه ساختمان شهرداری میدان شهرداری رشت قرار دارد و یکی از اصلی‌ترین نماد‌های شهر رشت به حساب می‌آید. البته بنای برج ساعت در زلزله مهیب سال ۱۳۶۹ به شدت آسیب دید اما مجدداً بازسازی شد.
سبزه میدان رشت
سبزه میدان رشت یکی از مشهورترین و محبوب‌ترین میادین شهر رشت است که در آن درختان کهنسال و تنومندی وجود دارد.
میدان مصلی رشت
میدان مصلی رشت که به آن میدان توشیبا نیز گفته می‌شود یکی از قدیمی‌ترین میدان‌های رشت و از جمله معروف‌ترین جاهای دیدنی رشت در تابستان است که مصلای بزرگ شهر رشت نیز در آن واقع شده است.
بازار بزرگ رشت
بازار سنتی رشت به‌عنوان یکی از معروف‌ترین جاهای دیدنی رشت شامل میدان کوچک، میدان بزرگ، کاروانسراها و چهارسوق‌هاست. معماری این بازار شامل طاق‌هایی است که بر جذابیت آن افزوده‌اند. در بازار بزرگ رشت انواع خوراکی‌های محلی به دست مردم محلی به فروش می‌رسد و بوی ماهی تازه و انواع سبزیجات محلی فضای بازار را پر کرده است. یکی از جذابیت‌های این بازار قدم زدن در میان راهروهای مختلفی است که با میوه‌های رنگی پوشیده شده و جلوه‌ای زیبا به بازار بزرگ رشت داده است.
باغ محتشم
قدیمی‌ترین پارک در شهر رشت همین پارک است که امروزه یکی از دیدنی‌ترین جاذبه‌های گردشگری شهر رشت است. قدمت آن به دوران قاجار و زمان ناصرالدین شاه بازمی‌گردد. یک عمارت تابستانی در باغ وجود دارد و اطراف آن نهال‌ها، خیابان کشی‌ها و کارهای اساسی و حساب شده‌ای انجام شده است که سبب شهرت آن شده است.
مشاهیر
رشت زادگاه و زیستگاه بسیاری از مشاهیر گذشته و معاصر بوده که برخی از آنان نظیر محمد معین، فضل‌الله رضا (واضع تئوری انفورماسیون)، مجید سمیعی (پزشک برگزیده سال ۲۰۰۳ از طرف رویال کالج کانادا)، حسن اکبرزاده (احراز کننده مدال درجه یک علمی از مؤسسه تحقیقات و علوم پاریس) و محمود بهزاد (پدر زیست‌شناسی نوین ایران) دارای شهرت جهانی هستند که تندیس آن‌ها توسط شهرداری رشت در سبزه میدان رشت نصب شده است.
همچنین از مفاخر علمی، تاریخی، فرهنگی و ادبی می‌توان به میرزا کوچک خان جنگلی، میرزا حسین کسمایی، کوشیار گیلانی، ابراهیم پورداوود، هوشنگ ابتهاج (ه. الف. سایه)، محمدعلی افراشته، حسن عضدی، کریم کشاورز، علی‌رضا پنجه‌ای، عباس امیری، حمیده خیرآبادی، سوسن تسلیمی، فریدون پوررضا، ناصر مسعودی، انوشیروان روحانی، محمود نامجوی، خسرو گلسرخی، سیروس شمیسا، محمود اعتمادزاده (م. ا. به آذین)، صادق صبا، گلچین گیلانی، حسین محجوب و آرسن میناسیان اشاره کرد.
غذاهای معروف
- میرزا قاسمی
- باقلاقاتوق
- شوید قورمه
- تله کوته غوراب
- واویشکا
صنایع دستی
- دستبافت‌های پشمی
- حصیربافی
- چادربافی
- چموش دوزی
سوغات
سوغات بخصوص این شهر کلوچه، انواع ترشیجات، انواع ماهی‌ها، نان برنجی، صنایع دستی و وسایل حصیری هستند.
محصولات
شهر رشت به چای و سرسبزی معروف است. زمین‌های حاصلخیز و بارش‌های مداوم باران در این سرزمین محصولات اصیل و با کیفیتی را ارائه می‌دهد.
رشت علاوه بر یک مرکز فرهنگی، بازار و مرکز فرآوری برنج، چای، بادام زمینی و ابریشم است. صابون، شیشه، تیغ و کیسه‌های جوت نیز در این شهر تولید می‌شود.
زيارتگاه‌ها و اماكن مذهبی
- مقبره میرزا کوچک خان
- مقبره خواهر امام از نوادگان امام موسي كاظم (ع)
- بقعه امام زاده هاشم بن محمد از نوادگان امام علی (ع) (كيلومتر 30 جاده رشت به تهران)
- مساجد صفی و حاج صمد خان
- بقاع متبركه آقا سيد ابراهيم و آقا سيد عباس (ساغريسازان)
- مقبره دانای علی ( چمار سرا )
- بقعه بی بی رقيه (علی آباد )
- آرامگاه ميرزا كوچك خان جنگل (سليمان‌داراب)