تنباکو
تنباکو یا توتون (به انگلیسی: Tobacco) گیاهی است که حاوی ماده شیمیایی به نام نیکوتین است که با مصرف آن هجوم لذت بخشی به مصرف کننده می‌دهد و در نتیجه مردم سراسر جهان قرن‌هاست که به این گیاه اعتیاد داشته‌اند.
.jpg)
نیکوتین ترشح آدرنالین در مغز را تحریک می‌کند و این همان هجوم یا ضربه، نیکوتینی است که مردم سال‌هاست به دنبال آن هستند و به آن معتاد هستند. تنباکو یا توتون معمولاً با استنشاق دود حاصل از سوزاندن آن مصرف می‌شود و با استفاده از سیگار یا وسایل مصرف تنباکو مانند پیپ سوزانده می‌شود، همچنین می‌توان آن را به صورت تنباکو جویدنی یا دم کشیدن استفاده کرد.
از دهه ۱۹۳۰ مشخص شده است که تنباکو ماده خطرناکی است نه تنها برای افرادی که آن را مصرف می‌کنند، بلکه برای افرادی که در اطراف مصرف کنندگان قرار دارند نیز با بسیاری از عوارض جانبی جدی همراه است.
گیاه‌شناسی
توتون گیاهی است علفی و پایا که در ایران به علت محدودیت گرما به گیاه یکساله تبدیل شده است. این گیاه دولپه‌ای از تیره سولاناسه یا بادمجانیان و از جنس نیکوتیانا با نام علمی نیکوتیانا تاباکوم (به انگلیسی: Nicotianan tabacum) است. درصد نیکوتین در توتون از 0.18 تا 0.5 گزارش شده است. ویژگی های گیاه‌شناسی توتون نخستین بار به وسیله ژان نیکوت به میان آمد و واژه نیکوتینا و آلکالویید آن به نام نیکوتین نیز برگرفته از نام وی است.
توتون گیاهی خودبارور است و درصد دگر باروری آن تا 3/11 درصد برآورد شده است. بعضی از انواع وحشی آن به علت برخورداری از ساقه چوبی همانند یک درخت دائمی رشد و نمو می‌کنند و به سرما و یخبندان حساسیت شدیدی دارد. وجود 120 – 100 روز بدون یخبندان در طول دوره رشد و دمای متوسط ۲۶ درجه سانتی‌گراد برای رشد توتون لازم است.
این گیاه در زمان قدکشیدن به دمای بیشتر نیاز دارد و در هوای سرد مدت بیشتری در مرحله روزت می‌ماند. کاشت توتون بین عرضه‌ای 4۰ درجه شمالی و 4۰ درجه جنوبی امکان‌پذیر است. ولی ارقامی با طول روز بلند و حتی ارقام حساس به طول روز نیز وجود دارد. توتون گیاهی است روزکوتاه که به دمای بیشتری نیاز دارد. تیپ زراعی توتون N.tabacum با 36 – n2، منبع تهیه توتون است. N.rustica با 24 – n2، همان تنباکو است که از 5/9 – 4 درصد نیکوتین دارد. تنباکو از برگ‌های منشعب‌تری برخوردار است.
این گیاهان در استخراج اسید نیکوتنیک و اسید سیتریک مورد استفاده قرار می‌گیرند. براساس طبقه‌بندی گود اسپیدس، جنس نیکوتیانا به سه گروه یا زیرجنس تقسیم می‌شود و دارای ۶۴ گونه است:
- زیرجنس نیکوتیانا تاباکوم (به انگلیسی: Nicotianan tabacum) تعداد کروموزوم 36 – n2 است که بیشترین گونه‌های زراعی را شامل می‌شود. این گونه برگ‌های متناوب، دراز و کشیده دارد و گل‌های آن قرمز و صورتی هستند.
- زیر جنس نیکوتیانا روستیکا (به انگلیسی: Nicotianan rustica) تعداد کروموزوم 24 – n2 است که گونه‌های تنباکو را شامل می‌شود. این گونه از برگ‌های گرد، پهن و تخم مرغی شکل برخوردار است. گل‌ها از زرد تا زرد متمایل به سبز هستند.
- زیر جنس نیکوتیانا پتونیودس (به انگلیسی: Nicotianan petoniodes) با تعداد کروموزم‌های گامتی متفاوت شامل ۲۴، ۲۲، ۲۱، ۲۰، ۱۶، ۱۲ ،۱۰ ،۹ = n بیشتر به عنوان پایه‌های مقاوم در اصلاح واریته‌های زراعی به منظور مقاومت به آفات کاربرد دارند.