تاندون
تاندون که نام دیگر آن زردپی است به بافت رشته‌ای نرم و محکمی گفته می‌شود که ماهیچه را به استخوان متصل می‌کند. عملکرد اصلی آن انتقال نیروی تولید شده در عضله به اسکلت استخوانی و تسهیل حرکت در اطراف مفصل بوده و نقش آن در پایداری مفاصل بسیار مهم است. به همین ترتیب تاندون‌ها ساختارهایی نسبتاً منفعل و غیر‌الاستیک هستند که قادر به مقاومت در برابر نیروهای زیاد هستند.
تاندون‌ها نوارهایی از بافت فیبری متراکم، صاف و به رنگ سفید مایل به زرد هستند که عضلات را به استخوان‌ها متصل می‌کنند. ترکیب موجود در ساختار آنها قدرت مورد نیاز برای انتقال نیروهای مکانیکی زیاد را به آنها می‌دهد. در واقع علت وجود تاندون انتقال نیروهای تولید شده از عضله به استخوان برای ایجاد حرکت است.
ویژگی مشترک همه تاندون‌ها این است که می‌توانند به استخوان مماس شوند (کشیده شدن عضلات و چسبیدن به سطح استخوان هنگام حمل هر چیز سنگین) و بارهای زیادی را بدون تغییر شکل در استخوان‌ها منتقل کنند. تاندون‌ها بسته به نقش عضله، دارای شکل و اندازه‌های مختلفی هستند، به عنوان مثال عضلاتی که نیروی زیادی تولید می‌کنند تاندون‌های کوتاه‌تر و پهن‌تری نسبت به عضلات ظریف‌تر دارند.
تاندون‌ها به لحاظ ساختاری بسیار پیچیده بوده و مانند سایر ساختارهای بافت همبند، تعداد سلول اندک و ماتریکس خارج سلولی غنی دارند. اگرچه از نظر ساختاری و به دلیل عملکردشان در برابر قدرت بسیار بالا مقاومت می‌کنند، اما تحلیل رفتن و آسیب‌های مختلف ناشی از افزایش سن می‌تواند باعث از بین رفتن قدرت عضلات متصل به آنها و آسیب به تاندون شود.
ساختار و ترکیبات
تاندون‌ها عمدتاً از سه قسمت تشکیل شده‌اند: خود تاندون، محل اتصال عضله به تاندون (MTJ) و محل الحاق استخوان با تاندون (OTJ). یک تاندون از بافت پیوندی رشته‌ای متراکم تشکیل شده از فیبر کلاژن ساخته شده است. فیبرهای کلاژن از تجمع فیبریل کلاژن تشکیل شده‌اند که واحدهای اولیه ساختاری تاندون هستند.
فیبرها به صورت دسته‌های فیبر اولیه (ساب فاسیکل) تجمع می‌یابند، گروه‌هایی از آنها فیبر ثانویه (فاسیکل) را تشکیل می‌دهند. از تجمع فاسیکل‌ها بسته‌های فیبری سومی تشکیل می‌شوند که تجمع آنها تاندون را می‌سازند.
این ساختارها توسط غلاف بافت همبند احاطه شده‌اند که «اندوتِنون» (Endotenon) نام دارد و هنگام حرکت تاندون باعث سُر خوردن دسته‌های فیبری روی همدیگر می‌شود. اندوتنون خود توسط لایه‌ای ظریف از بافت پیوندی به نام «اپی‌تِنون» (Epitenon) پوشانده شده است و بیرونی‌ترین لایه پوشاننده «پاراتنون» (Paratenon) نام دارد که باعث حرکت تاندون کنار بافت‌های مجاور می‌شود. تاندون توسط فیبرهای کلاژنی که به داخل ماتریکس استخوان ادامه می‌یابند، به استخوان متصل می‌شود.
از نظر حجم کلی، ساختار سلولی تاندون تقریباً 20 درصد از حجم کل بافت را تشکیل می‌دهد، ۸۰ درصد باقیمانده را ماتریکس خارج سلولی تشکیل می‌دهد. ساختار سلولی عمدتا 60 تا 85 درصد کلاژن، 0/2 درصد پروتئوگلیکان (پروتئین‌های دارای گروه شیمیایی گلیکوزیل)، 2 درصد الاستین و 4/5 درصد پروتئین‌های دیگر اما ماتریکس خارج سلولی از 55 تا 70 درصد آب و بقیه از پروتئوگلیکان‌ها تشکیل شده‌اند.
ترکیبات سلول و ماتریکس تاندون‌ها با اختلافات کمی شبیه رباط‌ها (نوارهای اتصال دهنده استخوان به استخوان) است. در واقع، همه آنها از یک نوع سلول و منابع خون‌رسانی و عصب‌رسانی مشابه برخوردار هستند. کلاژن، الاستین، پروتئوگلیکان و پروتئین‌های غیر کلاژنی ترکیب می‌شوند و چهارچوب ماکرومولکولی بافت‌های فیبری متراکم را تشکیل می‌دهند. در همه آنها، نوع سلول غالب فیبروبلاست است. به طور خاص، سلول‌های داخل تاندون‌ها فیبروبلاست‌های خاصی هستند که به آنها تِنوسیت گفته می‌شوند.
سلول‌های تاندون به عنوان «تنوبلاست» (Tenoblast) که سلول‌های تاندونی نابالغ بوده و «تنوسیت» (Tenocyte) که فرم بالغ‌شده این سلول‌ها هستند شناخته شده‌اند. تنوسیت‌ها تقریباً 90 الی 95 درصد سلول‌های داخل تاندون را تشکیل می‌دهند و 5 تا 10 درصد دیگر شامل کندروسیت‌ها، سلول‌های سینوویال و سلول‌های عروقی هستند.
تنوبلاست‌ها در ابتدا از نظر شکل و اندازه متفاوت هستند اما با افزایش سن کشیده و دوکی شکل شده و به سلول‌های تنوسیت تبدیل می‌شوند. تنوسیت‌ها که سلول‌های تاندونی بالغ هستند، در سراسر ساختار تاندون یافت می‌شوند، این سلول‌ها به طور معمول در فیبرهای کلاژن لنگر می‌اندازند و مسئول حفظ و نگهداری از ماتریکس خارج سلولی هستند. آنها در ردیف‌های طولی چیده شده و ارتباط گسترده‌ای با سایر سلول‌های مجاور معمولاً از طریق اتصالات شکاف‌دار (Gap Junction) دارند.
اتصالات شکاف‌دار ساختارهای بسیار پیچیده‌ای هستند که از دو کانکسون تشکیل شده‌اند، هر کدام از این کانکسون‌ها خود شامل شش زیرواحد کانکسین هستند و با قرارگیری در کنار هم کانال ارتباطی را می‌سازند. کانکسون‌ها در حالت باز به متابولیت‌ها و یون‌ها اجازه می‌دهند تا از بین اتصالات شکاف‌دار آزادانه عبور کنند.