مسجد نصیرالملک
مسجد نصیرالملک یا مسجد صورتی یک مسجد زیبا و قدیمی شهر شیراز است که به دستات هنرمند میرزا رضا کاشی گر و حاج محمدحسین معمار ساخته شده است.
مسجد نصیرالملک که به دلیل شیشه‌های رنگین و زیبای آن به مسجد صورتی نیز معروف است، یکی از زیباترین و برجسته‌ترین مساجد ایران است. این بنای فاخر و زیبا که ترکیبی از هنر و معماری اسلامی و ایرانی را به نمایش می‌گذارد، هر ساله گردشگران و معماران بسیاری را از سراسر جهان به خود جذب می‌کند.
تاریخچه
این مسجد در محله گود عربان، که قبلاً به محله اسحق بیگ معروف بود، واقع شده است. این مکان در جنوب خیابان لطفعلی‌خان زند و نزدیک حرم شاه‌چراغ قرار دارد. ساخت این مسجد در سال ۱۲۹۴ هجری قمری آغاز و در سال ۱۳۰۵ هجری قمری به پایان رسید. این اثر در تاریخ ۳۰ خرداد ۱۳۵۸ هجری شمسی با شماره ثبت ۳۹۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. درست در روبروی مسجد نصیرالملک، کوچه‌ای به نام نصیرنظام قرار دارد که به گذر نصیرنظام مشهور است. نصیرنظام از سرداران نظامی دوران قاجار بود که در این گذر سکونت داشت و گاهی خانهٔ نصیرنظام با مسجد نصیرالملک اشتباه گرفته می‌شود.
مسجد نصیرالملک در دوران قاجار و به دستور علی ملاباشی ملقب به میرزا حسن‌علی‌خان نصیرالملک، یکی از بزرگان و ثروتمندان آن دوران، ساخته شد. ساخت این مسجد در سال ۱۲۹۳ هجری شمسی آغاز و در سال ۱۳۰۵ هجری شمسی به پایان رسید. معماران اصلی این بنا، محمدحسن معمار و محمدرضا کاشی‌پز بودند که توانستند با استفاده از هنر و دقت خود، این مسجد را به یکی از شاهکارهای معماری اسلامی تبدیل کنند.
معماری و طراحی
معماری مسجد نصیرالملک ترکیبی از عناصر سنتی ایرانی و هنرهای اسلامی است. این مسجد دارای شبستان، ایوان، و سردر بزرگ و زیبایی است که با کاشی‌های رنگارنگ و نقوش هندسی تزئین شده است.
شبستان: شبستان اصلی مسجد با شیشه‌های رنگین که در صبح‌ها با تابش نور خورشید جلوه‌ای زیبا و خارق‌العاده ایجاد می‌کند، یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد این بناست. این شیشه‌ها با رنگ‌های زرد، قرمز، آبی و سبز طراحی شده‌اند و به هنگام تابش نور، فضای داخلی مسجد را به طرز شگفت‌انگیزی نورانی می‌کنند.
ایوان: ایوان مسجد با طاق‌های نیم‌دایره‌ای و ستون‌های بلند و ظریف، یکی از اجزای کلیدی معماری این بنا است. این ایوان با کاشی‌های رنگین و نقوش اسلیمی و هندسی تزئین شده است که زیبایی خاصی به آن می‌بخشد.
کاشی‌کاری: کاشی‌کاری‌های مسجد نصیرالملک از جمله شاهکارهای هنر ایرانی است. این کاشی‌ها با نقوش مختلف گیاهی، اسلیمی و هندسی به رنگ‌های متنوع طراحی شده‌اند و دیوارها، سقف و ستون‌های مسجد را پوشانده‌اند.
ویژگی‌های خاص
مسجد نصیرالملک به دلیل شیشه‌های رنگین و طراحی منحصر به فرد، به مسجد صورتی معروف است. این شیشه‌ها که در پنجره‌های مشبک چوبی قرار دارند، با تابش نور خورشید، فضایی رویایی و بی‌نظیر را در داخل مسجد ایجاد می‌کنند. همچنین، این مسجد دارای حیاطی بزرگ و دل‌باز است که در مرکز آن حوضی بزرگ قرار دارد. اطراف حوض، باغچه‌های گل‌های رنگارنگ و درختان سرسبز وجود دارند که فضایی آرام و دلنشین را برای عبادت و تأمل فراهم می‌آورند.
اهمیت فرهنگی و تاریخی
مسجد نصیرالملک نه تنها به عنوان یک مکان مذهبی، بلکه به عنوان یک اثر هنری و فرهنگی ارزشمند شناخته می‌شود. این بنا نمایانگر هنر و معماری دوران قاجار است و نمونه‌ای برجسته از مهارت و ذوق معماران ایرانی در آن دوران می‌باشد. همچنین، این مسجد به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم شهر شیراز، نقش بسزایی در معرفی فرهنگ و هنر ایرانی به جهان ایفا می‌کند.
سالانه بسیاری از گردشگرانی که برای گردش به شهر شیراز می‌آیند از این مسجد زیبا دیدن می‌کنند.