درخواست اصلاح

رباعی

از دانشنامه ویکیدا
نسخهٔ تاریخ ‏۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۶:۰۱ توسط AMIR (بحث | مشارکت‌ها) (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
رباعی خیام همراه با نگارگری محمود فرشچیان
رباعی خیام همراه با نگارگری محمود فرشچیان

رباعی یکی از قالب‌های شعری است. در ادبیات رباعی به شعری گفته می‌شود که چهار مصراع داشته باد و وزن آن «مفعولُ مفاعیلُ مفاعیلُ فعل» باشد. در گذشته به رباعی، دوبیتی نیز گفته می‌شده اما امروزه دوبیتی تعریف و قالبی مجزا از رباعی دارد. اگر شعر در وزنی که پیش از این آورده شد نباشد، وارد قالب دوبیتی یا ترانه می‌شود.

در لغت، رباع به هرچیزی که چهار جزء داشته باشد، گفته می‌شود. رباع به معنی چهارگان است و به همین دلیل به شعر رباعی، چهارتایی نیز گفته می‌شود.

شکل قرار گیری قافیه ها در رباعی به دو صورت است:

اول: هر چهار مصراع هم قافیه هستند. این قالب قدمت بیشتری دارد و اشعار رباعی قدیمی بیشتر به این صورت هستند.

دوم: سه مصراع از چهار مصراع قافیه مشترک دارند.

از معروف ترین رباعی سرایان ایرانی می‌توان خیام، عطار و مولوی را نام برد. اوحدالدین کرمانی، باباافضل کاشی و ابوسعید ابوالخیر و سنایی از دیگر شاعرانی هستند که در کنار سبک های دیگر، دست به سرایش رباعی نیز برده‌اند.