پارک
پارک یا گردشگاه به فضای سبز و محفوظی گفته میشود که توسط دولت یا نهادهای مرتبط ایجاد شده و به صورت طبیعی یا نیمه طبیعی طراحی و نگهداری میشود. این مکانها برای تفریح و استراحت افراد یا حفاظت از حیات وحش و زیستگاههای طبیعی طراحی شدهاند. پارکها میتوانند شامل عناصری چون سنگ، فواره، آب، خاک و چمن باشند و اغلب از لحاظ قانونی حفاظت شدهاند. در طراحی شهری و معماری، پارکها انواع مختلفی دارند و از نظر عملکرد، شعاع خدماتدهی و مقیاس به دستههای مختلفی تقسیم میشوند.
انواع پارکها
پارکها را میتوان به انواع مختلف تقسیم کرد:
- پارکهای محلهای، ناحیهای، شهری و فرا شهری: این پارکها بر اساس شعاع عملکرد و خدمات رسانی خود طبقهبندی میشوند.
- پارکهای طبیعی یا انسانساخت: این پارکها به لحاظ نحوه ایجاد یا نوع پوشش گیاهی متفاوت هستند.
- پارکهای کوچک، متوسط و بزرگ: بر اساس مقیاس و وسعت زمین.
بهطور کلی، رواج پارکهای شهری مدرن که برای استفاده عموم مردم طراحی شدهاند، از شهرسازی کشورهای اروپایی آغاز شد. با این حال، در ایران نیز باغسازی ایرانی سابقهای طولانی و برجسته دارد که اگرچه از لحاظ کارکرد با پارکهای شهری مدرن متفاوت است، اما در زیبایی و طراحی کمنظیر بوده است.
پارک بحران
یکی از انواع جدید پارکها که در سالهای اخیر در شهرسازی ایران معرفی شده، پارک بحران یا پارک چند عملکردی است. این پارکها علاوه بر کارکرد عادی خود بهعنوان فضاهای عمومی برای تفریح و استراحت، به گونهای طراحی شدهاند که در مواقع بحرانهای طبیعی نظیر زلزله، سیل و ... بتوانند بهعنوان محل اسکان موقت و امدادرسانی به مردم استفاده شوند.
پارک بحران به عنوان یک ایده نوآورانه در شهرسازی ایرانی، اولین بار در سال ۱۳۹۰ در استان تهران مطرح شد. این نوع پارکها به گونهای تجهیز میشوند که بتوانند در شرایط اضطراری پذیرای افراد بیخانمان و آسیبدیدگان باشند و خدمات اولیه نظیر اسکان، غذا و کمکهای پزشکی را ارائه دهند. این نوآوری ایرانی در ۱۳ آبان ۱۳۹۸ به شماره ۳۳۹۰–۹۸ توسط معاونت حقوقی، امور مجلس و استانهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شد.