گوآم
گوام (به زبان چامورو: Guåhan، به انگلیسی: Guam) یک جزیره در اقیانوس آرام است که به عنوان یک قلمرو سازمان‌یافته و غیرمختار متعلق به ایالات متحده شناخته می‌شود. پایتخت گوام هاگاتنیا و پرجمعیت‌ترین شهر آن دددو است. این جزیره غربی‌ترین نقطه و قلمرو ایالات متحده است. گوام بزرگترین و جنوبی‌ترین جزیره از جزایر ماریانا و بزرگترین جزیره در میکرونزی است. در سال 2022، جمعیت آن 168،801 نفر بوده است. چاموروها بزرگترین گروه قومی آن هستند، اما در این جزیره چندقومیتی اقلیت هستند. این قلمرو مساحتی برابر با 540 کیلومتر مربع دارد و تراکم جمعیت آن 299 نفر در هر کیلومتر مربع است.
| اطلاعات کشور | |
|---|---|
| نام کامل: | گوآم |
| پایتخت: | هاگاتنیا |
| زبان(های) رسمی: | انگلیسی، چامورو |
| دین(ها): | مسیحیت 94.1%، بدون دین 1.7%، مذاهب بومی 1.5%، بودایی 1.1% |
| حکومت: | وابستگی ریاست جمهوری در یک جمهوری فدرال (ایالات متحده آمریکا) |
| مساحت: | 540 کیلومتر مربع |
| جمعیت: | 168,801 نفر (2021) |
| شاخص توسعه انسانی: | 0.901 |
| واحد پول: | دلار آمریکا (USD) |
| منطقه زمانی: | یوتی‌سی 10+ |
| کد ایزو ۳۱۶۶: | GU، US-GU |
| دامنه سطح‌بالا: | gu. |
بومیان گوام چاموروها هستند که با مردم آسترونزیایی مجمع‌الجزایر مالایی، فیلیپین، تایوان و پولینزی مرتبط هستند. اما برخلاف اکثر همسایگان خود، زبان چامورو به عنوان یک زبان میکرونزی یا پولینزی طبقه‌بندی نمی‌شود. بلکه مانند زبان پالائویی، احتمالاً یک شاخه مستقل از خانواده زبان‌های مالایو-پولینزی را تشکیل می‌دهد. مردم چامورو حدود 3500 سال پیش در گوام و جزایر ماریانا ساکن شدند. فردیناند ماژلان، کاشف پرتغالی، در حالی که در خدمت اسپانیا بود، اولین اروپایی بود که در 6 مارس 1521 از جزیره بازدید کرد و آن را تصرف کرد. گوام در سال 1668 توسط اسپانیا به طور کامل مستعمره شد. بین قرن‌های شانزدهم تا هجدهم، گوام یک توقفگاه مهم برای گالیون‌های اسپانیایی مانیل بود. در طول جنگ اسپانیا و آمریکا، ایالات متحده در 21 ژوئن 1898 گوام را تصرف کرد. طبق پیمان پاریس 1898، اسپانیا گوام را به ایالات متحده واگذار کرد که از 11 آوریل 1899 مؤثر شد.
قبل از جنگ جهانی دوم، گوام همراه با جزیره ویک در میکروونزی، ساموآی آمریکا و هاوایی در پولینزی و فیلیپین، یکی از پنج حوزه قضایی آمریکا در اقیانوس آرام بود. در 8 دسامبر 1941، چند ساعت پس از حمله به پرل هاربر، گوام توسط ژاپن تصرف شد که این اشغال به مدت دو و نیم سال ادامه داشت تا اینکه نیروهای آمریکایی در 21 ژوئیه 1944 آن را بازپس گرفتند، که در آنجا به عنوان روز آزادی گرامی داشته می‌شود.
از دهه 1960، اقتصاد گوام عمدتاً توسط گردشگری و ارتش ایالات متحده پشتیبانی می‌شود و یک دارایی استراتژیک مهم برای آمریکا محسوب می‌شود. وضعیت سیاسی آینده آن موضوع بحث‌های قابل توجهی بوده است، زیرا نظرسنجی‌های عمومی نشان‌دهنده حمایت قوی از تبدیل آن به ایالت است.
شعار گوام "جایی که روز آمریکا آغاز می‌شود"، که اشاره به نزدیکی جزیره به خط بین‌المللی زمان دارد. گوام یکی از 17 قلمرو غیرخودگردان ذکر شده توسط سازمان ملل متحد و از سال 1983 عضو جامعه اقیانوس آرام است.
گوام به زبان چامورو گوآهان نامیده می‌شود، از کلمه گوآها به معنی "داشتن"؛ ترجمه انگلیسی آن "ما داریم" است و اشاره به این دارد که جزیره همه چیز مورد نیاز برای زندگی را فراهم می‌کند.