شکار
شِکار، نَخجیر یا صِید به معنای گرفتن یا کشتن جانوری توسط موجودی زنده، معمولاً انسان، برای تأمین نیازهای غذایی، تفریح یا استفاده‌های دیگر است. انسانی که به شکار می‌پردازد شکارچی نامیده می‌شود و به فردی که از جانوران و محیط زندگی آن‌ها مراقبت می‌کند نخجیربان گفته می‌شود. شکار جانوران به‌طور قانونی یا غیرقانونی برای تجارت و تأمین نیازهای غذایی انجام می‌شود. در ایران، سازمان‌های مسئول از جمله سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری به منظور نظارت بر شکار و جلوگیری از نابودی گونه‌های جانوری فعالیت می‌کنند.
انواع شکار
شکار جرگه، که در گذشته به نام شکار قمرغه نیز شناخته می‌شد، نوعی شکار سنتی است که در آن گروهی از افراد جانوری را احاطه کرده و به سمت شکارچی هدایت می‌کنند. این روش در برخی نقاط به نام‌های دیگری همچون هتهجوری در هند شناخته می‌شود.
ریشه‌شناسی
واژه شکار هم‌ریشه با فعل کهن ایرانی شکردن به معنای شکار کردن است. واژه عربی صِید نیز به معنای شکار وارد زبان فارسی شده و بیشتر در مورد شکار آبزیان استفاده می‌شود.
شکارچی غیرمجاز
شکار غیرمجاز شامل شکار جانوران در خارج از فصل شکار یا بدون دریافت مجوزهای دولتی است. شکارچیان غیرمجاز با نادیده‌گرفتن قوانین و وضعیت زیستی جانوران، به شکار گونه‌های مختلف پرداخته و معمولاً به گونه‌های در حال انقراض آسیب می‌زنند. این پدیده به یکی از چالش‌های جوامع امروزی تبدیل شده و آسیب‌های زیست‌محیطی بسیاری به همراه دارد. در ایران، شکارچیان غیرمجاز با مجازات‌هایی مانند جریمه نقدی، شلاق، حبس و در برخی موارد شدید، اعدام مواجه می‌شوند.
فصل شکار
فصل شکار دوره زمانی معینی است که در آن شکارچیان قانونی، با پرداخت هزینه و دریافت مجوزهای لازم، می‌توانند به شکار در محیط‌های مشخص شده بپردازند. پس از پایان فصل شکار، شکار به منظور حفاظت از گونه‌ها در زمان جفت‌گیری یا کاهش جمعیت ممنوع می‌شود و شکارچیان متخلف تحت پیگرد قانونی قرار می‌گیرند.
جریمه‌های شکار غیرمجاز در ایران
با توجه به افزایش شکار غیرمجاز و آسیب به گونه‌های نادر، دولت ایران برای جلوگیری از این فعالیت‌ها قوانین سخت‌گیرانه‌ای وضع کرده است. تعرفه‌های جریمه شکار گونه‌های مختلف جانوری به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. برای مثال، جریمه شکار پلنگ به ۸۰ میلیون تومان، یوزپلنگ به ۱۰۰ میلیون تومان و گوزن زرد ایرانی به ۶۰ میلیون تومان افزایش یافته است.
افزایش جریمه‌ها و اهمیت حفاظت از گونه‌ها
این افزایش در تعرفه‌های جریمه، نشانه توجه بیشتر به حفاظت از گونه‌های جانوری است. تعرفه‌های جدید برای گونه‌های مختلف از جمله نهنگ‌ها، فک خزری و بسیاری از پرندگان نیز اعمال شده و به طور مثال جریمه شکار نهنگ‌ها به ۵۰ میلیون تومان و فک خزری به ۱۵ میلیون تومان افزایش یافته است.