تورم

تورم به افزایش قیمت‌ها و کاهش ارزش پول ملی در یک کشور گفته می‌شود.

تورم

این موضوع معمولاً باعث کاهش قدرت خرید مردم، افزایش هزینه‌های زندگی و کاهش ارزش پس اندازها می‌شود.

تاریخچه

تورّم یکی از خصوصیات تاریخ بشر است که به قدمت پول به‌عنوان وسیلهٔ مبادله مربوط می‌شود. یکی از تورّم‌های مستند در دنیای باستان به‌دنبال تهاجم اسکندر مقدونی به ایران هخامنشی در سال ۳۳۰ پیش از میلاد و در امپراطوری رم در زمان دیوکلیتیانوس (Diocletian) در پایان قرن سوم به‌وجود آمد. در قرون وسطی به بعد نیز داده‌ها نشان می‌دهند که تورّم به‌صورت ضعیف رخ داده است.

علت

مهمترین علت بروز تورم، رشد نقدینگی یا عرضه پول (Money Supply) در اقتصاد است. با رشد نقدینگی، مقدار بیشتری از پول تولید می‌شود و مردم می‌توانند خرید کالاها و خدمات بیشتری انجام دهند. این باعث افزایش تقاضا می‌شود. در صورتی که تقاضا بیش از عرضه (یا عرضه ثابت) باشد، قیمت‌ها افزایش می‌یابد که منجر به بروز تورم می‌شود.

انواع

تورم خزنده (Creeping Inflation)

به نوعی از تورم گفته می‌شود که نرخ آن پایین و ثابت است. در این نوع تورم، نرخ یا میزان افزایش قیمت‌ها به طور آرام و پیوسته افزایش می‌یابد و در حدود چند درصد سالانه حرکت می‌کند. تورم خزنده معمولاً در اقتصادهای پایدار و تعادلی رخ می‌دهد و تأثیر زیادی بر روند اقتصادی ندارد. این نوع تورم ممکن است ناشی از عواملی مانند رشد طبیعی اقتصاد، افزایش تقاضا و توسعه صنعتی باشد.

تورم رونده (Walking Inflation)

به نوعی از تورم اطلاق می‌شود که نرخ آن افزایش می‌یابد، اما به طور ملایم و متعادل است. در این نوع تورم، نرخ افزایش قیمت‌ها در حدی است که بیشتر اقشار جامعه قادر به تطبیق با آن هستند و به نسبت درآمدهای خود قادر به پرداخت هزینه‌ها می‌باشند. در تورم رونده، رشد اقتصادی و افزایش تقاضا نیز به دنباله‌ی رشد قیمت‌ها می‌باشد و بخشی از فعالیت‌های اقتصادی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

تورم سواره (Galloping Inflation)

یک نوع شدید و سریع از تورم است که همچنین با افزایش نرخ تورم همراه است. در این نوع تورم، نرخ افزایش قیمت‌ها به شدت بالا می‌رود و باعث کاهش ارزش پول و کاهش قدرت خرید مردم می‌شود. تورم سواره می‌تواند عوامل مختلفی از جمله رشد بی‌رویه اوراق بهادار، نقدینگی زیاد، عدم استقرار سیاسی یا مشکلات عرضه و تقاضا را در بر بگیرد.

ابرتورم (Hyperinflation)

یک حالت بسیار شدید و نامتعادل تورم است که به سرعت و به طور گسترده ارزش پول را تضعیف می کند. در این نوع تورم، قیمت‌ها به طرز وحشتناکی و بی‌کنترل افزایش می‌یابند و مردم به شدت دچار نابسامانی مالی می‌شوند. ابرتورم معمولاً در شرایطی رخ می‌دهد که نرخ تورم در طول یک سال بیش از 50٪ است و مردم از قدرت خرید خود سرخورده می‌شوند.

آثار سیاسی و اجتماعی

تورم از لحاظ اقتصادی، تأثیراتی بر ساختار و متغیرهای کلان اقتصادی دارد. علاوه بر این، در عصر حاضر، تورم ابعاد اجتماعی و سیاسی گسترده‌ای دارد و با زندگی افراد جامعه ترتبط است. یکی از شاخص‌های ارزیابی ثبات سیاسی و اقتصادی یک کشور، نرخ تورم است و کنترل و کاهش نرخ رشد قیمت‌ها در جامعه‌های در حال توسعه، یک هدف مهم است.