آلپ‌ارسلان
آلپ‌ارسلان یا عضدالدین ابوشجاع آلپ ارسلان محمد متولد محرم ۴۲۰ ه.ق در خوارزم به عنوان پادشاه ایران در سلسله سلجوقیان بود. آلپ‌ارسلان در تاریخ 455 ق بعد از طغرل بیک به پادشاهی رسید و تا تاریخ 465 ق حکومت کرد. در این مدت مرکز حکومت او ری و اصفهان بود. سرانجام بعد از آلپ‌ارسلان، ملکشاه به پادشاهی رسید. او پسر چغری بیگ داوود (برادر طغرل)، دومین شاه از سلسله سلجوقی در ایران بود که با پیروزی بر امپراتوری بیزانس در نبرد ملازگرد، قلمرو امپراتوری سلجوقی را با فتح گرجستان، ارمنستان و آناتولی گسترش داد.
پادشاهان ایران
| آلپ‌ارسلان | |
|---|---|
| نام کامل: | عضدالدین ابوشجاع آلپ ارسلان محمد |
| لقب(ها): | آلپ ارسلان |
| تاریخ تولد: | محرم ۴۲۰ ه.ق |
| محل تولد: | خوارزم |
| تاریخ فوت: | ربیع‌الاول ۴۶۵ ه.ق |
| محل فوت: | ماورالنهر |
| محل دفن: | آرامگاه سلطان احمد سنجر، مرو، ترکمنستان |
| سلسله: | سلجوقیان |
| قلمرو: | ماوراءالنهر، خراسان بزرگ، فلات ایران، عراق، عمان و بخش‌هایی از آناتولی و قفقاز جنوبی |
| مرکز حکومت: | ری و اصفهان |
| شاه قبلی: | طغرل بیک |
| شاه بعدی: | ملکشاه |
| آغاز سلطنت: | 455 ق |
| پایان سلطنت: | 465 ق |
| نام پدر: | چغری بیگ داوود |
| همسر(ها): | آکاخاتون، صفریه خاتون |
| فرزند(ان): | ملکشاه یکم، تتش یکم، عزت الدین ارسلان ارغون، باری-بار، طغرل، ایاز، طوغان شاه، ارسلان شاه، تکش، عایشه خاتون، زلیخا خاتون، فولان خاتون |
| خویشاوندی: | برادرزاده طغرل |
قلمرو
در منابع قلمرو حکومت آلپ‌ارسلان ' ماوراءالنهر، خراسان بزرگ، فلات ایران، عراق، عمان و بخش‌هایی از آناتولی و قفقاز جنوبی' ذکر شده است.
درگذشت
آلپ‌ارسلان سرانجام در تاریخ ربیع‌الاول ۴۶۵ ه.ق در ماورالنهر درگذشت.