بلگراد
بلگراد (به صربی: Београд / Beograd) پایتخت و بزرگترین شهر صربستان است. این شهر در محل تلاقی رودخانههای ساوا و دانوب و در تقاطع دشت پانونی و شبهجزیره بالکان قرار دارد. بر اساس سرشماری سال ۲۰۲۲، جمعیت منطقه کلانشهری بلگراد ۱,۶۸۵,۵۶۳ نفر است. بلگراد یکی از شهرهای مهم جنوب شرقی اروپا و سومین شهر پرجمعیت در امتداد رودخانه دانوب به شمار میرود.
تاریخچه
بلگراد یکی از قدیمیترین شهرهای جهان است که بهطور مداوم مسکونی بوده است. فرهنگ وینچا، یکی از مهمترین فرهنگهای پیش از تاریخ اروپا، در حدود هزاره ششم پیش از میلاد در منطقه بلگراد شکل گرفت. در دوران باستان، تراکو-داسیها در این منطقه ساکن بودند و پس از سال ۲۷۹ پیش از میلاد، سلتها این شهر را اشغال کردند و آن را «سینگیدون» نامیدند. در زمان امپراتور آگوستوس، رومیها شهر را فتح کردند و در اواسط قرن دوم میلادی به آن حقوق شهروندی رومی اعطا شد. در دهه ۵۲۰ میلادی، اسلاوها در این منطقه ساکن شدند. بلگراد در طول تاریخ بارها بین امپراتوری بیزانس، امپراتوری کارولنژی، امپراتوری بلغارستان و پادشاهی مجارستان دستبهدست شد تا اینکه در سال ۱۲۸۴ بهعنوان پایگاه استفان دراگوتین، پادشاه صربستان، شناخته شد. این شهر در زمان استفان لازارویچ پایتخت دسپوتات صربستان بود و سپس در سال ۱۴۲۷ توسط جانشین او، جوراج برانکوویچ، به پادشاه مجارستان بازگردانده شد. ناقوس ظهر، که در حمایت از ارتش مجارستان علیه امپراتوری عثمانی در محاصره سال ۱۴۵۶ نواخته شد، تا به امروز بهعنوان یک سنت کلیسایی باقی مانده است. در سال ۱۵۲۱، عثمانیها بلگراد را فتح کردند و آن را مرکز سنجاک سمِدِرِوو قرار دادند. این شهر در جنگهای عثمانی-هابسبورگ بارها بین این دو قدرت جابهجا شد و بیشتر بخشهای آن تخریب شد.
بلگراد در دوران مدرن
پس از انقلاب صربستان، بلگراد در سال ۱۸۴۱ بار دیگر پایتخت صربستان شد. بخش شمالی بلگراد تا سال ۱۹۱۸ جنوبیترین پایگاه هابسبورگ باقی ماند تا اینکه پس از جنگ جهانی اول، با پیوستن مناطق سابق اتریش-مجارستان به پادشاهی جدید صربها، کرواتها و اسلوونها، به شهر اصلی متصل شد. بلگراد از زمان تأسیس یوگسلاوی تا فروپاشی آن، پایتخت این کشور بود. به دلیل موقعیت استراتژیک حساس، این شهر در طول تاریخ در ۱۱۵ جنگ مورد هجوم قرار گرفته، ۴۴ بار ویران شده، پنج بار بمباران و بارها محاصره شده است.
اهمیت امروزی بلگراد
بلگراد بهعنوان شهر اصلی صربستان از جایگاه اداری ویژهای برخوردار است. این شهر میزبان دولت مرکزی، نهادهای اداری، وزارتخانهها و تقریباً تمام شرکتهای بزرگ صربستان، رسانهها و مؤسسات علمی است. بلگراد بهعنوان یک شهر بتا-جهانی طبقهبندی شده است. از جاذبههای مهم آن میتوان به مرکز کلینیکی دانشگاه صربستان (یکی از بزرگترین مجتمعهای بیمارستانی جهان)، کلیسای سنت ساوا (یکی از بزرگترین کلیساهای ارتدکس جهان) و آرنای بلگراد (یکی از بزرگترین سالنهای سرپوشیده اروپا) اشاره کرد.
رویدادهای بینالمللی بلگراد
بلگراد میزبان رویدادهای بینالمللی بزرگی بوده است، از جمله کنفرانس رودخانه دانوب در سال ۱۹۴۸، اولین اجلاس جنبش غیرمتعهدها در سال ۱۹۶۱، اولین نشست بزرگ سازمان امنیت و همکاری اروپا (۱۹۷۷-۱۹۷۸)، مسابقه آواز یوروویژن در سال ۲۰۰۸ و رویدادهای ورزشی مانند اولین قهرمانی جهانی ورزشهای آبی فینا (۱۹۷۳)، یورو ۱۹۷۶، یونیورسیاد تابستانی ۲۰۰۹ و سه دوره یوروبسکت (۱۹۶۱، ۱۹۷۵، ۲۰۰۵). در ۲۱ ژوئن ۲۰۲۳، بلگراد بهعنوان میزبان نمایشگاه تخصصی BIE اکسپو ۲۰۲۷ تأیید شد.