رده:نیروگاه‌های ایران

نیروگاه‌های ایران به‌عنوان ستون فقرات تأمین انرژی الکتریکی کشور، مجموعه‌ای متنوع از تأسیسات صنعتی را شامل می‌شوند که با استفاده از منابع گوناگون، برق تولید می‌کنند. این نیروگاه‌ها شامل انواع نیروگاه‌های حرارتی (فسیلی)، نیروگاه‌های آبی، نیروگاه‌های تجدیدپذیر، نیروگاه‌های هسته‌ای و نیروگاه‌های برق‌آبی کوچک و محلی هستند. رده‌ نیروگاه‌های ایران در دانشنامه‌ ویکیدا، مرجعی برای بررسی ساختار، موقعیت، نوع سوخت، ظرفیت و عملکرد این تأسیسات است.

نیروگاه‌های فسیلی یا سنگواره‌ای، بیشترین سهم را در تولید برق کشور دارند. این واحدها با استفاده از سوخت‌های فسیلی مانند گاز طبیعی، گازوئیل یا نفت کوره، در قالب نیروگاه‌های بخاری، گازی یا سیکل ترکیبی فعالیت می‌کنند. از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به نیروگاه رامین اهواز، نیروگاه شهید منتظری اصفهان، و نیروگاه نکا اشاره کرد. این نوع نیروگاه‌ها به دلیل ظرفیت بالا، نقش کلیدی در پایداری شبکه برق سراسری دارند.

نیروگاه‌های آبی ایران، در مناطقی با منابع آبی پرحجم مانند رودخانه‌های کارون، دز و کرخه احداث شده‌اند. نیروگاه‌های سد کرخه، کارون ۳ و ۴، و دز از جمله این موارد هستند. این واحدها ضمن تولید برق، نقش مهمی در کنترل سیلاب‌ها، تأمین آب کشاورزی، و توسعه مناطق پایین‌دست ایفا می‌کنند. برق‌آبی یکی از منابع پایدار و نسبتاً پاک در ساختار انرژی کشور است.

در سال‌های اخیر، توجه به نیروگاه‌های تجدیدپذیر مانند خورشیدی و بادی افزایش یافته است. نیروگاه‌های خورشیدی در استان‌هایی مانند یزد، کرمان و اصفهان، و نیروگاه‌های بادی در مناطقی مانند منجیل و بینالود توسعه یافته‌اند. با وجود سهم کم آن‌ها در مقایسه با دیگر منابع، این نوع انرژی‌ها به‌عنوان آینده‌ای پاک و پایدار در چشم‌انداز بلندمدت کشور دیده می‌شوند.

نیروگاه اتمی بوشهر به‌عنوان تنها نیروگاه هسته‌ای فعال در ایران، نماد ورود کشور به فناوری تولید برق با انرژی هسته‌ای است. این نیروگاه با همکاری روسیه ساخته شد و با ظرفیت حدود ۱۰۰۰ مگاوات، بخشی از برق جنوب کشور را تأمین می‌کند. ایران در نظر دارد واحدهای بعدی این نیروگاه را نیز راه‌اندازی کند تا سهم انرژی هسته‌ای در تولید برق افزایش یابد.

همچنین، در برخی نقاط کشور، نیروگاه‌های کوچک‌مقیاس و مقیاس پراکنده نیز فعال‌اند که از منابع مختلف مانند گاز طبیعی، زیست‌توده یا انرژی‌های ترکیبی بهره می‌برند. این واحدها معمولاً در مناطق دورافتاده یا صنعتی برای پشتیبانی شبکه محلی برق به کار می‌روند و نقش مؤثری در تاب‌آوری شبکه انرژی کشور دارند.

رده‌ «نیروگاه‌های ایران» بستری برای دسترسی به اطلاعات جامع درباره انواع تأسیسات تولید برق در ایران است. از نیروگاه‌های بزرگ ملی تا واحدهای کوچک روستایی، این رده به پژوهشگران، برنامه‌ریزان انرژی و علاقه‌مندان به زیرساخت‌های برق کشور، امکان تحلیل و مقایسه را می‌دهد. توسعه پایدار، افزایش راندمان، و تنوع‌بخشی به منابع تولید نیرو، اهدافی هستند که در سیاست‌های انرژی کشور با تکیه بر شناخت این نیروگاه‌ها دنبال می‌شود. در ادامه فهرستی از نیروگاه‌های ایران مشاهده می‌کنید.