رده:نیروگاه‌های فسیلی ایران

نیروگاه‌های فسیلی ایران، که با نام‌هایی همچون نیروگاه‌های حرارتی یا نیروگاه‌های سوخت فسیلی نیز شناخته می‌شوند، از مهم‌ترین ارکان تأمین انرژی الکتریکی در کشور به‌شمار می‌روند. این تأسیسات با بهره‌گیری از سوخت‌های فسیلی مانند گاز طبیعی، گازوئیل و نفت کوره، بخش عمده‌ای از برق مورد نیاز شبکه سراسری ایران را تولید می‌کنند.

ایران با بهره‌مندی از منابع گسترده سوخت فسیلی، به‌ویژه گاز طبیعی، توانسته زیرساخت‌های متعددی برای توسعه نیروگاه‌های حرارتی ایجاد کند. نیروگاه‌های گازی و بخاری، به‌ویژه در مناطق مرکزی و صنعتی کشور، سهم بزرگی در تولید برق دارند. این نیروگاه‌ها به دلیل در دسترس بودن سوخت و سهولت احداث، سال‌ها به‌عنوان گزینه اصلی برای توسعه شبکه برق ایران انتخاب شده‌اند.

در دهه‌های اخیر، نیروگاه‌های سیکل ترکیبی که ترکیبی از واحدهای گازی و بخاری هستند، با هدف افزایش بازده و کاهش مصرف سوخت توسعه یافته‌اند. این نوع نیروگاه‌های فسیلی در شهرهایی مانند قم، کاشان، یزد و کرمان فعالیت دارند. فناوری سیکل ترکیبی موجب بهینه‌سازی فرآیند تولید انرژی شده و از نظر زیست‌محیطی نیز نسبت به مدل‌های قدیمی‌تر بهبود یافته است.

برخی از شناخته‌شده‌ترین نیروگاه‌های فسیلی کشور شامل نیروگاه شهید رجایی قزوین، نیروگاه نکا در مازندران، نیروگاه رامین اهواز، نیروگاه بندرعباس و نیروگاه منتظری اصفهان هستند. این تأسیسات با ظرفیت بالا، در تأمین برق مناطق پرجمعیت یا صنعتی نقش کلیدی دارند و به‌صورت شبانه‌روزی فعالیت می‌کنند.

با این حال، چالش‌های زیست‌محیطی و فنی نیز گریبانگیر این واحدهاست. آلودگی هوا، انتشار گازهای گلخانه‌ای و مصرف بالای آب از جمله دغدغه‌های اصلی در بهره‌برداری از انرژی فسیلی محسوب می‌شوند. در نتیجه، برنامه‌هایی برای افزایش راندمان، ارتقاء فناوری و گاه جایگزینی تدریجی با منابع پاک‌تر در دستور کار قرار گرفته است.

رده‌ «نیروگاه‌های فسیلی ایران» در ویکیدا، شامل معرفی، دسته‌بندی، ویژگی‌های فنی، و موقعیت جغرافیایی این واحدهای تولید برق حرارتی است. پژوهشگران حوزه انرژی، سیاست‌گذاران و دانشجویان با استفاده از این رده می‌توانند شناخت دقیقی از وضعیت فعلی زیرساخت‌های برق سنتی کشور به دست آورند.

با توجه به تداوم وابستگی ساختار انرژی کشور به تأسیسات فسیلی، شناخت دقیق عملکرد، مزایا و معایب این نوع نیروگاه‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. هرچند آینده‌ی صنعت برق ایران به سمت تنوع‌بخشی و توسعه منابع تجدیدپذیر پیش می‌رود، اما نیروگاه‌های فسیلی همچنان در قلب شبکه برق کشور نقش‌آفرینی می‌کنند.