زندگی پس از زندگی (برنامه تلویزیونی)
زندگی پس از زندگی یک برنامه تلویزیونی ایرانی به کارگردانی، تهیهکنندگی و اجرای عباس موزون است. این برنامه به تجربیات نزدیک به مرگ افراد مختلف میپردازد و در سالهای ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۳ به عنوان ویژه برنامه پیش از افطار ماه رمضان از شبکه چهار سیما پخش شده است. طبق نظرسنجیهای صدا و سیما، فصلهای دوم، سوم و چهارم این برنامه به عنوان پربینندهترین برنامه پیش از افطار در میان شبکههای مختلف شناخته شدهاند.
خلاصه و تاریخچه زندگی پس از زندگی
این برنامه به موضوع تجربههای نزدیک به مرگ و عالم ماوراء میپردازد، به روایت افرادی که در تجربه مرگ تقریبی از کالبد جسم خود خارج شده و دوباره بازگشتهاند. میهمانان برنامه از نقاط مختلف ایران و جهان انتخاب میشوند و باید از فیلترهای مختلف راستیآزمایی عبور کنند. از ۱۲ کارشناس در این زمینه، از جمله اساتید حوزههای مذهبی، موبد زرتشتیان، خاخام اعظم یهودیان و دو پروفسور آلمانی متخصص استفاده شده است.
عباس موزون از حدود ۲۵ سال پیش به این موضوع علاقهمند شد و پژوهش در این زمینه را آغاز کرد. در دی ماه ۱۳۹۵ اولین همایش مرتبط را در شهر یزد برگزار کرد و پس از آن با تلاش شخصی و مذاکراتی با شبکههای تلویزیون، این برنامه را با عنوان "زندگی پس از زندگی" تولید کرد.
نظرات و بازخوردها از زندگی پس از زندگی
فصل دوم این برنامه نسبت به فصل اول رشد ۲۰ درصدی در مخاطبان داشت و با واکنشهای مختلفی مواجه شد.
مخالفتها با زندگی پس از زندگی
نگرش پژوهشی
علیرضا اسمعیلزاده، یکی از منتقدان برنامه، معتقد است که "زندگی پس از زندگی" فاقد پژوهش علمی و دقیق است. او اشاره میکند که این برنامه بر مبنای دیدگاه کتاب "زندگی پس از زندگی" نوشته ریموند مودی ساخته شده، که با انتقادات گوناگونی در جوامع علمی مواجه شده است. او معتقد است که برنامه باید به گامی در جهت شفافسازی این بحث یا ارائه آگاهیهای تازه بردارد.
نگرش قرآنی
علی صبوحی، کارشناس مذهبی، به بررسی برنامه با نگرش قرآنی پرداخته و نسبت به ترویج تجربههای شخصی از زندگی پس از مرگ هشدار داده است. به گفته او، بیم این میرفت که چنین برنامههایی اذهان مردم را از عقاید اسلامی و قرآنی منحرف کنند.
تحقیقات علمی درباره تجربههای نزدیک به مرگ
تحقیقات علمی در زمینه تجربههای نزدیک به مرگ، دیدگاههای متفاوتی نسبت به محتوای این برنامه ارائه میدهند. برخی پژوهشها نشان دادهاند که تحریک بخشهایی از مغز میتواند تجربههایی مانند خروج از بدن را القا کند. همچنین، آزمایشهایی برای بررسی ادعاهای مربوط به تجربههای خارج از بدن انجام شده، اما تا کنون نتایج قطعی در این زمینه به دست نیامده است.