صمد بهرنگی
صمد بهرنگی یکی از نویسندگان معاصر ایرانی بود که در ۲ تیر ۱۳۱۸ در تبریز به دنیا آمد. او علاوه بر داستان‌نویسی به ترجمه، آموزگاری نیز مشغول بود. صمد بهرنگی همچنین منتقد اجتماعی و محقق فولکور بود.
بهرنگی پس از پایان دوره دبیرستان وارد دانشسرای مقدماتی پسران تبریز شد و پس از فارغ‌التحصیلی به آموزگاری مشغول شد. او هم‌زمان با آموزگاری و از سال ۱۳۳۷ در رشته زبان و ادبیات انگلیسی و در دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی دانشگاه تبریز ادامه تحصیل داد.
صمد بهرنگی ابتدا شروع به طنزنویسی کرد و به همراه دوستانش یک روزنامه دیواری طنز به نام خنده را می‌نوشتند. پس از آن مقالات طنز بهرنگی در نشریه توفیق منتشر می‌شد و طرفداران زیادی داشت. مقالات فکاهی او در برخی نشریات دیگر نیز منتشر می‌شدند.
صمد بهرنگی همچنین اشعار برخی شعرای معروف ایران را به ترکی آذربایجانی ترجمه کرد. از این جمله می‌توان به برخی اشعار مهدی اخوان ثالث، احمد شاملو، فروغ فرخزاد، و نیما یوشیج اشاره کرد. او ترجمه هایی نیز از انگلیسی و ترکی استانبولی به فارسی انجام داده است.
صمد بهرنگی در ۹ شهریور ۱۳۴۷ و در حالی که تنها ۲۹ سال داشت، در هنگام شنا در رود ارس، غرق شد و از دنیا رفت. پیکر او را سه روز بعد پیدا کرده و در گورستان امامیه تبریز دفن کردند.
آثار
صمد بهرنگی اگرچه عمر کوتاهی داشت اما آثار درخوری از خود بجای گذاشت:
ماهی سیاه کوچولو معروف‌ترین کتاب او بود که توسط کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان چاپ شد.
نخستین داستان او عادت نام داشت که در سال ۱۳۳۹ منتشر شد.
دیگر آثار او عبارتند از:
داستان‌ها
- بی‌نام
- اولدوز و کلاغ‌ها
- اولدوز و عروسک سخنگو
- کچل کفترباز
- پسرک لبوفروش
- افسانهٔ محبت
- پیرزن و جوجهٔ طلایی‌اش
- یک هلو هزار هلو
- ۲۴ ساعت در خواب و بیداری
- کوراوغلو و کچل حمزه
- افسانه‌های آذربایجان ترکی
- کلاغ‌ها، عروسک‌ها و آدم‌ها
- آه !ما الاغ‌ها
- دومرول
کتاب‌ها
- پاره‌پاره (مجموعه شعر از چند شاعر)
- کندوکاو در مسائل تربیتی ایران
- افسانه‌های آذربایجان جلد یک
- تاپما جالار، قوشما جالار
- افسانه‌های آذربایجان جلد ۲
- انشا و نامه‌نگاری برای کلاس‌های ۲ و ۳ دبستان
- آذربایجان در جنبش مشروطه
- الفبا ویژهٔ کودکان آذربایجان
- اهمیت ادبیات کودک
- مجموعه مقاله‌ها
- فولکلور و شعر
ترجمه‌ها
- ما الاغ‌ها
- دفتر اشعار معاصر از چند شاعر فارسی‌زبان
- خرابکار (قصه‌هایی از چند نویسنده ترک‌زبان)
- کلاغ سیاهه
- زنده‌باد قانون و داستان‌های دیگر