قوچان
قوچان، مرکز شهرستان قوچان در استان خراسان رضوی، شهری است با قدمتی دیرینه که در ۱۲۰ کیلومتری شمال غربی مشهد قرار گرفته است. این شهر که در گذشته با نام‌های باستانی «آساک» یا «خبوشان» شناخته می‌شد، در منابع تاریخی به‌عنوان نخستین پایتخت اشکانیان ذکر شده است. شهرداری قوچان در سال ۱۳۰۴ تأسیس شد و امروزه با درجه ۸، یکی از قدیمی‌ترین شهرداری‌های استان محسوب می‌شود.
جغرافیا
قوچان در ارتفاع ۱۳۵۰ متری از سطح دریا و در میان رشته‌کوه‌های هزارمسجد و آلاداغ قرار دارد. این موقعیت کوهستانی، آب‌وهوایی معتدل و سرد به شهر بخشیده و آن را به سردترین شهر استان خراسان رضوی تبدیل کرده است؛ زمستان‌هایی سرد و تابستان‌هایی خنک از ویژگی‌های بارز آن است. قوچان از طریق گمرک باجگیران با کشور ترکمنستان هم‌مرز است و ۲۸ کیلومتر مرز مشترک با این کشور دارد. فاصله این شهر تا عشق‌آباد، پایتخت ترکمنستان، حدود ۱۲۰ کیلومتر است. خاک حاصلخیز و اقلیم مناسب، قوچان را از دیرباز به مکانی مطلوب برای سکونت تبدیل کرده است.
تاریخچه
تاریخ قوچان با فراز و نشیب‌های بسیار همراه بوده است. زمین‌لرزه‌های پی‌درپی در سال‌های 1272 و 1273 هجری شمسی این شهر را ویران کرد و سیل سال ۱۳۵۵ هجری شمسی نیز خسارات سنگینی به بار آورد. پس از این زلزله‌ها که باعث ویرانی گسترده شهر کهنه (قوچان عتیق) شد، محمد ناصر خان شجاع‌الدوله، رئیس ایل زعفرانلو، با همکاری مهندسان روس، شهر جدیدی را در فاصله ۱۲ کیلومتری قوچان کهنه بنا کرد که امروزه شهر قوچان در این محل قرار دارد. این بازسازی در سال 1273 هجری شمسی (۱۸۹۵ میلادی) شکل گرفت. در دوره پهلوی اول نیز سازه‌هایی مانند سیلو، منبع آب و پل قوسی اترک توسط مهندسان آلمانی در این شهر احداث شد.
جمعیت و تنوع فرهنگی
جمعیت کنونی قوچان به همراه روستاهای اطراف آن بیش از ۱۲۰ هزار نفر است. ساکنان این شهر عمدتاً کردزبان هستند، اما ترک‌های خراسانی و فارسی‌زبانان نیز از گروه‌های بومی منطقه به شمار می‌روند. در قوچان سه زبان کردی، فارسی و ترکی رواج دارد که زبان فارسی به‌عنوان زبان مشترک میان اقوام مختلف عمل می‌کند. این تنوع فرهنگی، جلوه‌ای ویژه به هویت اجتماعی و تاریخی شهر بخشیده است و آن را به نمونه‌ای از هم‌زیستی اقوام در ایران تبدیل کرده است.
آموزش عالی
قوچان یک شهر دانشگاهی در شمال شرق ایران می‌باشد و در سال‌های اخیر با تأسیس دانشگاه‌های متعدد، جمعیت دانشجویی این شهر رشد فزاینده‌ای پیدا نموده است.
- دانشگاه صنعتی قوچان
- دانشگاه پیام نور مرکز قوچان
- مرکز آموزش علمی-کاربردی قوچان
- مجتمع آموزش عالی سلامت قوچان
- دانشکده فنی و حرفه‌ای شهید رجایی قوچان
- دانشکده فنی و حرفه‌ای دختران قوچان
- دانشگاه فرهنگیان پردیس قوچان (شهید کلاهدوز)
- آموزشکده فنی و حرفه‌ای سما قوچان
- مؤسسه آموزش عالی اترک
- مؤسسه آموزش عالی حکیم نظامی
- مرکز آموزش علمی-کاربردی یکدانه شرق قوچان
- مرکز آموزش علمی-کاربردی مجتمع صنعتی دوچرخه‌سازی قوچان
- دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان
- دانشگاه فرهنگیان قوچان