محمد بن زید
محمد بن زید متولد مدینه، حجاز یکی از حاکمان سلسله علویان طبرستان بود. محمد بن زید در تاریخ 271 ه.ق بعد از احمد بن محمد به حکومت رسید و تا تاریخ 287 ه.ق حکومت کرد. در این مدت مرکز حکومت او آمل بود.
مقام علمی و معنوی و سابقه محمد بن زید در نهضت علویان، سبب شد که داعی کبیر، در اواخر عمرش از مردم و خواص برای او بیعت بگیرد. محمد بن زید، به هنگام مرگ برادر در گرگان بود.
وقتی خبر درگذشت حسن را شنید، به سوی ساری حرکت کرد؛ اما سید ابوالحسین احمد بن محمد بن ابراهیم، داماد داعی کبیر، از فرصت استفاده کرد و از مردم آمل برای خود بیعت گرفت. محمد بن زید پس از ده ماه حکومت را پس گرفت.
سپاهی به فرمان امیر اسماعیل سامانی به سوی طبرستان فرستاده شد تا آن ناحیه را به تسلط سامانیان درآورد. این سپاه در سال ۲۸۷ ه.ق به جنگ با محمد بن زید پرداخت و در اثر همین جنگ، او مجروح و سپس کشته شد. پس از آن سامانیان بر ناحیه طبرستان استقرار یافتند.
قلمرو
در منابع قلمرو حکومت محمد بن زید 'شمال ایران' ذکر شده است.
درگذشت
محمد بن زید سرانجام در تاریخ 287 ه.ق در گرگان درگذشت.