مروان دوم
مروان دوم یا مروان بن محمد بن مروان بن الحکم متولد ۷۴ق/۶۹۳م یکی از خلفای اموی بود. مروان دوم در تاریخ ۱۴صفر۱۲۷ق/۷۴۴م بعد از ابراهیم بن ولید به خلافت رسید و تا تاریخ ۲۷ذی الحجه۱۳۲ق/۷۵۰م حکومت کرد. در این مدت مرکز حکومت او حران بود. سرانجام بعد از مروان دوم، سفاح خلیفه عباسیان به خلافت رسید.
او آخرین خلیفه اموی در دمشق بود که پس از پسر عمویش ابراهیم بن ولید در سال ۱۲۷ هجری/ ۷۴۴ میلادی به خلافت رسید و تا زمان کشته شدنش در سال ۷۵۰ میلادی خلیفهٔ زمان خود بود. وی قبل از آن، فرماندار ارمنستان و آذربایجان بود. مروان حمار پایتختش را از دمشق به حران منتقل کرد، بنابراین از سال ۷۴۴ تا سال ۷۵۰ میلادی حران پایتخت خلافت امویه بود. سفاح (اولین خلیفه عباسی) عموی خویش عبدالله بن علی بن عبدالله بن عباس را به جنگ وی فرستاد تا نیروهای اموی را از بین برده و مروان را از میان بردارد.
مروان دوم در جنگ زاب که با سپاهیان بنی عباس کرد، مغلوب شد و به مصر گریخت و در آنجا به دست یکی از طرفداران بنی عباس کشته شد و سر او را برای سفاح فرستادند. با مرگ مروان خلافت اموی از سرزمین‌های شرق برچیده شد، گرچه این حکومت در اندلس باقی ماند.
| مروان دوم | |
|---|---|
| نام کامل: | مروان بن محمد بن مروان بن الحکم |
| لقب(ها): | امیرالمؤمنین، ابوعبدالله، ابوعبدالملک، ابوعبدالرحمن، مروان حمار |
| تاریخ تولد: | ۷۴ق/۶۹۳م |
| تاریخ فوت: | ۲۷ذی الحجه۱۳۲ق/۷۵۰م |
| سلسله: | امویان |
| قلمرو: | خاورمیانه، شمال آفریقا تا اندلس |
| مرکز حکومت: | حران |
| شاه قبلی: | ابراهیم بن ولید |
| شاه بعدی: | سفاح خلیفه عباسیان |
| آغاز سلطنت: | ۱۴صفر۱۲۷ق/۷۴۴م |
| پایان سلطنت: | ۲۷ذی الحجه۱۳۲ق/۷۵۰م |
| نام پدر: | محمد بن مروان بن حکم |
| همسر(ها): | منزه، حیات بنت المنسه بن ابی مره، اکتیه بنت العصیبه، عاسمه بنت ابی میبر |
| فرزند(ان): | عبدالله، عبدالملک، محمد، ثابر، صبیر، عایشه، عایده، حمیرا |
قلمرو
در منابع قلمرو حکومت مروان دوم 'خاورمیانه، شمال آفریقا تا اندلس' ذکر شده است.
درگذشت
مروان دوم سرانجام در تاریخ ۲۷ذی الحجه۱۳۲ق/۷۵۰م کشته شد.