کمالالملک
محمّد غفّاری (۱۲۲۶ – ۲۷ مرداد ۱۳۱۹)، معروف به کمالالملک، نقاش ایرانی در دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی بود. او نیز برادرزاده صنیعالملک بود. وی مشهورترین و بزرگ ترین نقاش ایرانی است که آثار بسیار زیادی را از خود به جای گذاشته و آرامگاه او در نیشابور می باشد.
زندگینامه
محمد غفاری پس از طی تحصیلات ابتدایی در کاشان با برادر بزرگترش به تهران آمد و در دارالفنون رشتهٔ نقاشی را ادامه داد.هر دو آنها در مدرسه دارالفنون به مدت سه سال در رشتهٔ نقاشی مشغول به تحصیل شدند. الالملک از خانوادهای بود که از دوره افشاریه چندین هنرمند در آن بودند. او سالهای نخستین زندگی را در مِلک پدری در روستای کله ، ۴۲کیلومتری کاشان، گذراند. برای همین، امروزه این روستا، روستای کمالالملک نامیده میشود.
پس از گذشت سه سال تحصیل وی در دارالفنون، هنگام بازدید ناصر الدین شاه از این مدرسه تابلویی از چهره اعتضاد السلطنه، رئیس وقت مدرسه دارالفنون را مشاهده نمود و تحت تاثیر آن قرار گرفت و او را به استخدام دربار در آورد و به سفارش ناصر الدین شاه چندین تابلو کشید.
مقبره کمال الملک در کنار آرامگاه شیخ فرید الدین عطار نیشابوری قرار دارد. از او آثار مشهوری مانند تالار آینه کاخ گلستان به جای مانده است.
لقب کمال الملک به محمد غفاری
پس از اینکه ناصرالدین شاه ، محمد غفاری را به استخدام دربار در آورد ابتدا به او لقب خان، سپس پیشخدمت مخصوص را به او داد و سپس شاه تحت تاثیر آثار او قرار گرفت و خود را به شاگردی وی در آورد و او را در ابتدا نقاش باشی و سپس کمال الملک نامید . او در مدت حضورش در دربار، 170 تابلو کشید که معروف ترین تابلو ، تالار آینه است.
عزیمت کمال الملک به اروپا
پس از کشته شدن ناصر الدین شاه و در آغاز سلطنت مظفر الدین شاه ، کمال الملک برای مطالعه و ادامه تحصیلات در زمینه زبان فرانسه و نقاشی به اروپا رفت و بیش از سه سال را در فلورانس، رم و پاریس گذرانید و از موزه های مهم شهر های رم، فلورانس و پاریس دیدن نمود و در آنجا با آثار هنرمندان به نام آشنا شد و از شاهکار ( روبنس)،(تیسین) و بویژه (رامبراند) نزدیک به دوازده کپی نقاشی کرد .
سفر به اروپا در اسلوب کار و طرز دید او اثرگذار بود . او به دستور مظفر الدین شاه در سال (1279 ش) به ایران بازگشت اما نتوانست با دستورات مظفرالدین شاه کنار بیاید برای همین به عراق رفت و چند سال در آنجا زندگی کرد و در طول زندگی در عراق پرده های زرگر بغدادی و میدان کربلا را ترسیم نمود.او بعد از بازگشت به ایران مدرسه "صنایع مستظرفه" را تاسیس کرد و مدیریت آن را بر عهده گرفت.
درگذشت
کمالالملک، ساعت ۱۴ یکشنبه ۲۷ مرداد ۱۳۱۹، بر اثر پیری و بیماری، در ۹۳ سالگی در منزل نوه دختریاش درگذشت. او وصیت کرده بود در باغ خودش واقع در حسینآباد دفن شود، تا آرامگاهش محل استراحت دوستان و دوستدارانش باشد. اما بنا به دلایلی، او را در نیشابور، کنار مزار شیخ فریدالدین عطار نیشابوری به خاک سپردند.
فهرست آثار کمال الملک
1- مرد برهنه
2- دورنمای دماوند
3- دورنمای دیگری از دماوند
4- آخوند رمال
5- تصویر نیم تنه ناصرالدین شاه
6- تصویر مشهدی ناصر
7- زن پای چراغ
8- خانه سنگی
9- خانه دهاتی
10- دورنمای دیگری از باغ مهران
11- کپیه از تابلوی مزین الدوله (تابلو میوه)
12- سن ماتیو
13- کپیه تیسین
14- رمال بغدادی
15- تصویر عضدالملک
16- دورنمای مغانک
17- پیرمرد (ناتمام)
18- مصری
19- تصویر دیگر مصری
20- فانتن لاتور
21- کبک بی جان
22- تصویر نیم تنه اتابک
23- صورت جوانی کمال الملک
24- رمال
25- تصویر کمال الملک در حال تبسم
26- زرگر
27- صورت کمال الملک با کلاه
28- بن زور
29- پرتیه
30- صورت دیگری از کمال الملک با شنل
31- تصویر زن(مداد)
32- زری یراقی های جهود
33- صورت دیگری از جوانی کمال الملک
34- زنجیری
35- تصویر زن (که با همکاری گوردیجانی کشیده شده)
36- تصویر مرحوم ذکاء الملک
37- تصویر رامبراند
38- تصویر دیگری از کمال الملک
39- دورنمای چراغ برها
40- بازار مرغ فروش ها
41- صورت سردار اسعد
42- قالیچه صورت رامبراند
43- قالیچه صورت کمال الملک
44- قالیچه دورنمای منظره ای از شمیران
45- تصویر مرحوم حاج نصرالله تقوی
46- قالیچه دورنمای یاخچی آباد
47- کپیه رافائل
48- کپیه تابلوی دیگری از تیسین
49- کپیه ونوس
50- تصویر مظفرالدین شاه
51- تصویر احمد شاه
52- تصویر کمال الملک (آبرنگ)
53- تصویر مولانا (آبرنگ)
54- عرب خوابیده (آبرنگ)
55- حوض صاحبقرانیه (1261 ش)
56- تکیه دولت
57- دورنمای پس قلعه
58- دورنمای زانوس
59- تالار آیینه
60- دورنمای لار
61- صورت ناصرالملک
62- تصویر پسر ناصرالملک
63- تصویر مشیرالدوله
64- تصویر وثوق الدوله
65- تصویر ضیع الدوله
66- پرنده الوان (آبرنگ)
67- دورنمای شهر از پشت بام صاحبقرانیه
68- دورنمای کوه شمیران از پشت بام مدرسه (ناتمام)
69- قالیچه منظره خیابان شمیران
70- زن
71- کپیه باسمه فرنگی (به دستور احمدشاه)
72- کپیه باسمه ای دیگر (به دستور احمدشاه)
73- نوازنده ها
74- تصویر ایستاده یکی از پیشخدمت های دربار
75- نیم تنه یکی از درباریان (آبرنگ)
76- بازار کربلا
77- منظره آبشار دوقلو (1263 ش)
78- حوضخانهٔ عمارت گلستان (1307 هجری قمری)
79- تصویر میرزاعلی اصغر خان اتابک (نیم تنه)
80- تصویر میرزا علی اصغرخان (تمام قد)
81- تصویر آقاعلی معین الحضور (آبرنگ)