کیکاووس زیاری
عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر بن قابوس زیاری متولد ۴۱۲ هجری یکی از امیران سلسله آل زیار بود. کیکاووس در تاریخ ۴۴۱ هجری بعد از دارا به پادشاهی رسید و تا تاریخ ۴۸۳ هجری حکومت کرد. در این مدت مرکز حکومت او قلعه‌های محلی بود. پس از کیکاووس، گیلانشاه به پادشاهی رسید.
او از امیرزادگان دودمان آل زیار و نویسنده کتاب قابوس‌نامه بود. کیکاووس بیش از هر چیز، به خاطر نگارش پندنامه‌ای شناخته می‌شود که برای نصیحت به پسر و جانشینش، گیلانشاه زیاری، به رشته تحریر درآورد. کیکاووس بیشتر عمر خود را دور از وطن خود به عنوان یک نجیب‌زاده تبعیدی، در خدمت سلاطین معاصر گذراند. او در رکاب سلطان مودود و ابوالسوار شاوور در جنگ‌هایی علیه نامسلمانان هندوستان و ماورای قفقاز شرکت کرد و در یکی از این جنگ‌ها، در گرجستان، مجروح شد و بنا بر روایتی درگذشت. بنا بر روایت دیگری، او سپس به لاهور، نزد شیرزاد بن مسعود رفت و تا دهه آخر قرن پنجم زنده بود.
قلمرو
در منابع قلمرو حکومت کیکاووس 'طبرستان و گرگان' ذکر شده است.