گروه بانک جهانی
گروه بانک جهانی یا بانک جهانی، سازمانی بین‌المللی است که وظیفه آن تامین مالی، دادن مشاوره و انجام تحقیقات برای کشورهای در حال توسعه است تا به پیشرفت اقتصادی این کشورها کمک کند.
این بانک بیشتر به عنوان سازمانی که سعی دارد با کمک به توسعه کشورهای با درآمد کم و متوسط، با فقر مبارزه کند، ایفای نقش می‌کند.
در حال حاضر بانک جهانی به دنبال تحقق دو هدف اصلی خود تا سال 2030 است. هدف اول این است که تعداد افرادی که درآمدشان کمتر از 1.90 دلار در روز است به زیر 3 درصد جمعیت جهان برسد و با این کار، فقر شدید پایان یابد و هدف دوم این سازمان این است که از طریق افزایش رشد درآمد در 40 درصد پایین درآمدی در هر کشور جهان، رفاه عمومی و کلی افزایش یابد.
تاریخچه
بانک جهانی در سال 1944 در میان بحث‌های مطرح شده در کنفرانس برتون‌وودز متولد شد. این سازمان تحت حمایت سازمان ملل متحد در روزهای پس از جنگ جهانی دوم ایجاد شد. توافق برتون‌وودز شامل چندین جزء بود: یک سیستم پولی بین‌المللی مشترک، شکل‌گیری گروه بانک جهانی و ایجاد صندوق بین‌المللی پول یا IMF.
رئیس بانک جهانی، به‌طور سنتی، آمریکایی است. گروه بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول در ایالت واشنگتن مستقر هستند. این بانک در حال حاضر بیش از 10,000 کارمند دارد که در بیش از 130 دفتر کار این سازمان در جهان مشغول به کارند.
اهداف
هدف اصلی گروه بانک جهانی اعطای وام برای توسعه و گسترش طرح‌های تولیدی آن دسته از کشورهای در حال توسعه است که عضو بانک هستند. این وام‌ها برای مقاصدی مانند اجرای پروژه‌های لوله‌کشی آب آشامیدنی، آموزش و پرورش و همچنین اجرای برنامه‌های کلی عمرانی از جمله واردات کالاهای صنعتی است.
فقط اعضای صندوق بین‌المللی پول می‌توانند به عضویت بانک جهانی درآیند. از طرف دیگر شرط اولیه عضویت در مؤسسه بین‌المللی توسعه و مؤسسه مالی بین‌المللی، عضویت در بانک جهانی است. ایران یکی از اعضای شرکت‌کننده در کنفرانس برتون‌وودز بوده و در نتیجه از موسسین بانک جهانی به‌شمار می‌رود؛ که از سال ۱۳۲۴ رسما عضو بانک جهانی شد.
سرمایه و پشتوانه
سرمایه و پشتوانه مالی این بانک از حق عضویت کشورها و مجموع سهام تعهد شده، فروش اوراق قرضه و استقراض از بازارهای مالی و دولت‌های عضو تشکیل می‌شود. سرمایه بانک به سهام یکصد هزار دلاری تقسیم شده و حق رأی کشورها نیز بر مبنای هر عضو ۲۵۰ رأی ثابت و یک رأی به ازای هر سهم می‌باشد.
سهم هر کشور، بستگی به موقعیت اقتصادی و مالی آن کشور دارد. هر کشور، موظف است در موقع پیوستن به بانک، ده در صد سهم خود را بپردازد که یک در صد این مبلغ، به طلا یا دلار آمریکا است و ۹ در صد بقیّه، به ارز کشور مربوط می‌باشد و تنها با موافقت کشور ذی‌ربط، قابل استفاده خواهد بود. چنانچه بانک برای ایفای تعهدات خود که ناشی از تضمین وام‌ها می‌باشد، نیاز به سرمایه پیدا کند، ممکن است از اعضا درخواست پرداخت ۹۰ در صد باقی‌مانده را بنماید.
ساختار
بانک جهانی در حوزه‌های آموزش، امنیت عمومی، سلامت و سایر حوزه‌های مورد نیاز، خدماتی مثل تامین مالی، مشاوره و سایر منابع را در اختیار کشورهای در حال توسعه قرار می‌دهد.
در طی سال‌ها، بانک جهانی از یک موسسه واحد به گروهی شامل 5 سازمان مجزا تبدیل شده است که به آن‌ها بانک‌های جهانی یا گروه بانک جهانی گفته می‌شود.
بانک بین‌المللی بازسازی و توسعه، سازمان بین‌المللی توسعه، موسسه مالی بین‌المللی، آژانس چندجانبه تضمین سرمایه‌گذاری، مرکز بین‌المللی حل‌وفصل اختلافات سرمایه‌گذاری از سازمان‌های زیر مجموعه گروه بانک جهانی هستند.