پاناما
پاناما با نام رسمی جمهوری پاناما کشوری در آمریکای لاتین در انتهای جنوبی آمریکای مرکزی، هم مرز با آمریکای جنوبی است. منطقه پاناما دارای باریکترین خشکی در آمریکای مرکزی است که دو قاره آمریکای شمالی و جنوبی را به یکدیگر متصل می‌کند. این کشور از غرب با کاستاریکا، از جنوب شرقی با کلمبیا همسایه است. این کشور از شمال به دریای کارائیب و از جنوب به اقیانوس آرام محدود است. پایتخت و بزرگترین شهر آن شهر پاناما است که منطقه شهری آن نزدیک به نیمی از جمعیت بیش از 4 میلیون نفری کشور را در خود جای داده است.
| اطلاعات کشور | |
|---|---|
| نام کامل: | جمهوری پاناما |
| شعار: | از برای سودمندی جهان |
| پایتخت: | پاناما سیتی |
| زبان(های) رسمی: | اسپانیایی |
| دین(ها): | مسیحیت 91.5% بدون دین 7.6% |
| نام(های) اهلیت: | پانامایی |
| حکومت: | جمهوری |
| مساحت: | 75,417 کیلومتر مربع (صد و دوازدهم) |
| جمعیت: | 4,337,768 (2022) (صد و بیست و هفتم) |
| شاخص توسعه انسانی: | 0.820 (پنجاه و هفتم) |
| واحد پول: | بالبوا (PAB)، دلار آمریکا (USD) |
| منطقه زمانی: | یوتی‌سی 5- |
| پیش‌شماره تلفنی: | 507+ |
| کد ایزو ۳۱۶۶: | PA |
| دامنه سطح‌بالا: | pa. |
قبل از ورود استعمارگران اسپانیایی در قرن شانزدهم، تعدادی از قبایل مختلف بومی در پاناما ساکن بودند. پاناما در سال 1821 از اسپانیا جدا شد و به جمهوری کلمبیای بزرگ، اتحادیه‌ای از نووا گرانادا، اکوادور و ونزوئلا پیوست. پس از انحلال بزرگ کلمبیا در سال 1831، پاناما و نووا گرانادا در نهایت به جمهوری کلمبیا تبدیل شدند. با حمایت ایالات متحده، پاناما در سال 1903 از کلمبیا جدا شد و اجازه داد ساخت کانال پاناما توسط مهندسین ارتش ایالات متحده بین سال‌های 1904 و 1914 تکمیل شود. قراردادهای یتوریخوس-کارتر در سال 1977 موافقت کردند که کنترل کانال که از زمان ساخت کانال با آمریکا بود، در سال 1999 به کشور پاناما منتقل شود.
اقتصاد
درآمد حاصل از عوارض کانال همچنان بخش قابل توجهی از تولید ناخالص داخلی پاناما را تشکیل می‌دهد، به‌خصوص که پروژه توسعه کانال پاناما (در سال 2016 به پایان رسید) ظرفیت آن را دو برابر کرده است.
بازرگانی، بانکداری و گردشگری بخش‌های عمده اقصاد پاناما هستند. پاناما به‌عنوان یک اقتصاد با درآمد بالا در نظر گرفته می‌شود. در سال 2019 پاناما از نظر شاخص توسعه انسانی در رتبه 57 جهان قرار گرفت. در سال 2018، براساس شاخص رقابت پذیری جهانی مجمع جهانی اقتصاد، پاناما هفتمین اقتصاد رقابتی در آمریکای لاتین بود. پاناما در سال 2023 در رتبه 84 در شاخص جهانی نوآوری قرار گرفت.
سیاست
سیاست پاناما در چارچوب یک جمهوری دموکراتیک صورت می‌گیرد که در آن رئیس جمهور هم رئیس دولت و هم رئیس دولت است و هم دارای یک سیستم چند حزبی است. قدرت اجرایی به دولت واگذار شده است. قوه مقننه هم در اختیار دولت و هم مجلس شورای ملی است و قوه قضائیه مستقل از قوه مجریه و مقننه است.
پاناما یکی از اعضای موسس سازمان ملل متحد و سایر سازمان‌های بین‌المللی مانند سازمان کشورهای آمریکایی، انجمن ادغام آمریکای لاتین، گروه 77، سازمان بهداشت جهانی و جنبش غیرمتعهدها است.
حیات وحش
جنگل‌های پاناما با پوشش حدود 40 درصد از مساحت زمین، محل زندگی گیاهان و جانوران گرمسیری است که برخی از آنها در هیچ کجای زمین یافت نمی‌شوند. پارک ملی سوبرانیا دارای بیشترین تنوع پرندگان برای تماشای پرندگان است و بیش از 525 پرنده در این منطقه زندگی می‌کنند. همچنین دارای انواع پستانداران مانند کاپیبارا و کایوت، خزندگانی مانند ایگوانای سبز و دوزیستانی مانند وزغ نیشکر است.