کبد: تفاوت میان نسخه‌ها
(ایجاد متن کبد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
کبد، به انگلیسی Liver، یک اندام بزرگ در بدن جانوران مهره‌دار به شمار می‌آید که در ناحیه فوقانی حفره شکمی، زیر | کبد، به انگلیسی Liver، یک اندام بزرگ در بدن جانوران مهره‌دار به شمار می‌آید که در ناحیه فوقانی حفره شکمی، زیر [[دیافراگم]]، قرار گرفته است. | ||
[[پرونده:کبد و جایگاه آن در بدن انسان .jpg|جایگزین=کبد و جایگاه آن در بدن انسان |بندانگشتی|کبد و جایگاه آن در بدن انسان {{اعضای بدن|نام لاتین=Jecur, iecur|نام انگلیسی=Liver|محل قرارگیری=در یک چهارم سمت راستِ بالایی شکم و زیر پرده دیافراگم واقع شده است.|وظایف=سم‌زدایی متابولیت‌های مختلف و پروتئین‌ها، تولید مواد بیوشیمیایی لازم جهت گوارش و رشد، ذخیره گلیکوژن، تجزیه گلبول‌های قرمز خون و تولید هورمون‌ها|عضو های متصل=کبد به دو رگ خونی متصل است: سرخرگ کبدی و سیاهرگ باب.|تعداد در بدن=یک}}]] | [[پرونده:کبد و جایگاه آن در بدن انسان .jpg|جایگزین=کبد و جایگاه آن در بدن انسان |بندانگشتی|کبد و جایگاه آن در بدن انسان {{اعضای بدن|نام لاتین=Jecur, iecur|نام انگلیسی=Liver|محل قرارگیری=در یک چهارم سمت راستِ بالایی شکم و زیر پرده دیافراگم واقع شده است.|وظایف=سم‌زدایی متابولیت‌های مختلف و پروتئین‌ها، تولید مواد بیوشیمیایی لازم جهت گوارش و رشد، ذخیره گلیکوژن، تجزیه گلبول‌های قرمز خون و تولید هورمون‌ها|عضو های متصل=کبد به دو رگ خونی متصل است: سرخرگ کبدی و سیاهرگ باب.|تعداد در بدن=یک}}]] | ||
از آنجا که بیشتر ترکیبات جذب شده توسط روده از کبد عبور می‌کنند، این عضو به عنوان مرکز کنترل بدن عمل می‌کند که فرآیند‌های متابولیکی مختلفی را در خود ادغام می‌کند و همچنین دریافت و ارسال مولکول‌های سوختی، مانند | از آنجا که بیشتر ترکیبات جذب شده توسط روده از کبد عبور می‌کنند، این عضو به عنوان مرکز کنترل بدن عمل می‌کند که فرآیند‌های متابولیکی مختلفی را در خود ادغام می‌کند و همچنین دریافت و ارسال مولکول‌های سوختی، مانند [[کربوهیدرات‌ها]]، [[چربی‌ها]] و [[پروتئین‌ها]]، مورد استفاده در متابولیسم انرژی را در بدن تنظیم می‌کند. | ||
== آناتومی کبد == | |||
کبد سنگین‌ترین عضو بدن به شمار می‌آید؛ کبد انسان بالغ به طور معمول بین 1.7 تا 3 کیلوگرم وزن دارد. ظاهر کبد اندامی [[صورتی]] و [[قهوه‌ای]] رنگ است که ساختاری مشابه با شکل بومرنگ دارد. کبد دومین عضو بزرگ بدن، بعد از پوست، و بزرگترین اندام داخلی بدن انسان محسوب می‌شود. | |||
کبد در سمت راست و فوقانی [[شکم]] در زیر دیافراگم قرار دارد؛ این عضو در سمت راست [[معده]] جای گرفته و به عنوان بستری برای [[کیسه صفرا]]، که [[صفرا]] را ذخیره می‌کند، به شمار می‌آید. | |||
کبد به دو منبع خون مجزا متصل است. شریان کبدی (حدود 25 درصد) در جریان خون رسانی به کبد نقش دارد و خون دارای [[اکسیژن]] را به کبد منتقل می‌کند. 60 الی80 درصد دیگر خون رسانی به کبد به عهده ورید پرتال است که [[خون]] دارای مواد مغذی را از معده و [[روده]]<nowiki/>ها به کبد منتقل می‌کند. در هر لحظه، کبد حاوی حدود یک بسته خون یا تقریباً 13 درصد از کل خون بدن است. | |||
صفرا تولید شده در کبد در کانال‌های صفراوی جمع می‌شود که برای تشکیل مجاری صفراوی با یکدیگر ادغام می‌شوند. صفرا می‌تواند مستقیماً در مجرای دوازدهه از طریق مجرای صفراوی به ابتدای روده وارد شود یا این که می‌تواند از طریق مجرای کیستیک کیسه صفرا به طور موقت در این کیسه ذخیره شود. | |||
لیگامان فالسی فرم در بخش جلویی کبد قرار دارد که آن را به دو بخش لوب سمت راست و چپ تقسیم می‌کند | |||
ناحیه مرکزی که در آن مجرای صفراوی مشترک، ورید پرتال و شریان کبدی وارد کبد می‌شوند، هیلوم (Hilum) یا پورتا هپاتیس (Porta Hepatis) نامیده می‌شود. مجرا، ورید و شریان‌ها به شاخه‌های چپ و راست تقسیم می‌شوند و بخش‌های کبدی که توسط این شاخه‌ها تهیه می‌شوند، لوب‌های عملکردی چپ و راست را تشکیل می‌دهند. | |||
== عملکردهای کبد == | |||
کبد سطح بسیاری از متابولیت‌های موجود در خون را تنظیم می‌کند. این اندام توانایی اتصال به مولکول‌های سوختی بدن را دارد. به عنوان مثال، می‌تواند اسید‌های آمینه ویژه و برخی مولکول‌های دیگر مانند پیروات و لاکتات را به [[گلوکز]]، طی فرآیندی به نام گلوکونوژنز، تبدیل کند. | |||
در حالی که مولکول مغذی گلوکز در سیستم گردش خون فراوان است، کبد می‌تواند آن را به صورت [[گلیکوژن]] ذخیره کند. وقتی سطح گلوکز موجود در جریان خون کاهش یابد، کبد گلوکز را با تجزیه گلیکوژن، شکل ذخیره‌ای گلوکز، به خون باز می‌گرداند. بنابراین، کبد نقش مهمی در تنظیم سطح قند خون دارد. | |||
در جنین کبد [[گلبول‌های قرمز]] خون را تولید می‌کند؛ در [[جنین]] در سه ماهه اول، کبد محل اصلی تولید گلبول‌های قرمز به شمار می‌آید. کبد جنین برخی سلول‌های بنیادی خون را آزاد می‌کند که این سلول‌ها به تیموس جنین مهاجرت می‌کنند؛ بنابراین در ابتدا لنفوسیت‌ها<ref>[https://www.path-lab.ir/%D9%84%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%AA-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%9F/ <لنفوسیت چیست؟>] برداشت شده در 1402/02/12</ref>، سلول‌های T نام دارند که از سلول‌های بنیادی کبد جنین ایجاد می‌شوند. در هفته 32 بارداری، [[مغز]] استخوان تقریباً به طور کامل این وظیفه را بر عهده می‌گیرد. | |||
== منابع == | |||
<references /> | |||
[[رده:اعضای بدن]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۴:۳۱
کبد، به انگلیسی Liver، یک اندام بزرگ در بدن جانوران مهره‌دار به شمار می‌آید که در ناحیه فوقانی حفره شکمی، زیر دیافراگم، قرار گرفته است.
| جزئیات | |
|---|---|
| نام لاتین: | Jecur, iecur |
| نام انگلیسی: | Liver |
| محل قرارگیری: | در یک چهارم سمت راستِ بالایی شکم و زیر پرده دیافراگم واقع شده است. |
| وظایف: | سم‌زدایی متابولیت‌های مختلف و پروتئین‌ها، تولید مواد بیوشیمیایی لازم جهت گوارش و رشد، ذخیره گلیکوژن، تجزیه گلبول‌های قرمز خون و تولید هورمون‌ها |
| تعداد در بدن: | یک |
از آنجا که بیشتر ترکیبات جذب شده توسط روده از کبد عبور می‌کنند، این عضو به عنوان مرکز کنترل بدن عمل می‌کند که فرآیند‌های متابولیکی مختلفی را در خود ادغام می‌کند و همچنین دریافت و ارسال مولکول‌های سوختی، مانند کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها و پروتئین‌ها، مورد استفاده در متابولیسم انرژی را در بدن تنظیم می‌کند.
آناتومی کبد
کبد سنگین‌ترین عضو بدن به شمار می‌آید؛ کبد انسان بالغ به طور معمول بین 1.7 تا 3 کیلوگرم وزن دارد. ظاهر کبد اندامی صورتی و قهوه‌ای رنگ است که ساختاری مشابه با شکل بومرنگ دارد. کبد دومین عضو بزرگ بدن، بعد از پوست، و بزرگترین اندام داخلی بدن انسان محسوب می‌شود.
کبد در سمت راست و فوقانی شکم در زیر دیافراگم قرار دارد؛ این عضو در سمت راست معده جای گرفته و به عنوان بستری برای کیسه صفرا، که صفرا را ذخیره می‌کند، به شمار می‌آید.
کبد به دو منبع خون مجزا متصل است. شریان کبدی (حدود 25 درصد) در جریان خون رسانی به کبد نقش دارد و خون دارای اکسیژن را به کبد منتقل می‌کند. 60 الی80 درصد دیگر خون رسانی به کبد به عهده ورید پرتال است که خون دارای مواد مغذی را از معده و روده‌ها به کبد منتقل می‌کند. در هر لحظه، کبد حاوی حدود یک بسته خون یا تقریباً 13 درصد از کل خون بدن است.
صفرا تولید شده در کبد در کانال‌های صفراوی جمع می‌شود که برای تشکیل مجاری صفراوی با یکدیگر ادغام می‌شوند. صفرا می‌تواند مستقیماً در مجرای دوازدهه از طریق مجرای صفراوی به ابتدای روده وارد شود یا این که می‌تواند از طریق مجرای کیستیک کیسه صفرا به طور موقت در این کیسه ذخیره شود.
لیگامان فالسی فرم در بخش جلویی کبد قرار دارد که آن را به دو بخش لوب سمت راست و چپ تقسیم می‌کند
ناحیه مرکزی که در آن مجرای صفراوی مشترک، ورید پرتال و شریان کبدی وارد کبد می‌شوند، هیلوم (Hilum) یا پورتا هپاتیس (Porta Hepatis) نامیده می‌شود. مجرا، ورید و شریان‌ها به شاخه‌های چپ و راست تقسیم می‌شوند و بخش‌های کبدی که توسط این شاخه‌ها تهیه می‌شوند، لوب‌های عملکردی چپ و راست را تشکیل می‌دهند.
عملکردهای کبد
کبد سطح بسیاری از متابولیت‌های موجود در خون را تنظیم می‌کند. این اندام توانایی اتصال به مولکول‌های سوختی بدن را دارد. به عنوان مثال، می‌تواند اسید‌های آمینه ویژه و برخی مولکول‌های دیگر مانند پیروات و لاکتات را به گلوکز، طی فرآیندی به نام گلوکونوژنز، تبدیل کند.
در حالی که مولکول مغذی گلوکز در سیستم گردش خون فراوان است، کبد می‌تواند آن را به صورت گلیکوژن ذخیره کند. وقتی سطح گلوکز موجود در جریان خون کاهش یابد، کبد گلوکز را با تجزیه گلیکوژن، شکل ذخیره‌ای گلوکز، به خون باز می‌گرداند. بنابراین، کبد نقش مهمی در تنظیم سطح قند خون دارد.
در جنین کبد گلبول‌های قرمز خون را تولید می‌کند؛ در جنین در سه ماهه اول، کبد محل اصلی تولید گلبول‌های قرمز به شمار می‌آید. کبد جنین برخی سلول‌های بنیادی خون را آزاد می‌کند که این سلول‌ها به تیموس جنین مهاجرت می‌کنند؛ بنابراین در ابتدا لنفوسیت‌ها[۱]، سلول‌های T نام دارند که از سلول‌های بنیادی کبد جنین ایجاد می‌شوند. در هفته 32 بارداری، مغز استخوان تقریباً به طور کامل این وظیفه را بر عهده می‌گیرد.
منابع
- ↑ <لنفوسیت چیست؟> برداشت شده در 1402/02/12