روده
روده بخشی از دستگاه گوارش انسان و جانوران است که معمولا از دوازدهه تا مقعد قرار دارد. در بسیاری از پستانداران، روده به دو قسمت روده بزرگ و روده کوچک تقسیم میشود. نقش روده هضم و جذب غذا، هدایت مواد زائد به بیرون بدن و دفع آنها است. روده به دلیل وجود باکتریهای مفید، بخشی از سیستم ایمنی بدن به شمار میرود.
روده ساختاری لولهای شکل دارد که دیواره آن از بیرون به داخل دارای لایههای مختلف با عملکردهای بخصوص است. این لایهها به ترتیب عبارتند از:
- سروز
- لایهٔ ماهیچهای طولی
- لایهٔ ماهیچهای حلقوی
- زیرمخاط
- مخاط
روده بزرگ
روده بزرگ بخش انتهایی دستگاه گوارش در بدن انسان است. در این بخش آب موجود در توده غذا و آب مصرفی بدن جذب شده و تنها مواد دفعی به شکل جامد باقی میمانند. روده بزرگ از سه بخش مختلف تشکیل شده است:
- کورروده
- کولون یا پسروده
- راستروده
روده بزرگ به عنوان مخزن مواد تخلیه شده از روده کوچک به کار میرود. این روده نسبت به روده کوچک قطر بیشتری دارد. قطر روده کوچک تقریباً 2.5 سانتیمتر اندازهگیری شده، درحالی که قطر روده بزرگ 6 سانتیمتر محاسبه شده است. طول روده بزرگ برابر با 150 سانتیمتر تعیین شده که کمتر از یک چهارم طول روده کوچک محسوب میشود. وظیفه اصلی روده بزرگ جذب آب است. روده بزرگ برای حفظ اسمولالیته یا سطح املاح خون، از دفع و جذب الکترولیتهای موادی از قبیل سدیم و کلرید، استفاده میکند. این بخش همچنین محلی است برای ذخیره مواد دفعی تا زمانی که برای تخلیه آماده شوند.
روده کوچک
روده کوچک یا روده باریک عضو اصلی دستگاه گوارش انسان به شمار میآید. کارکردهای اصلی روده کوچک مخلوط کردن و انتقال مواد داخل لولههای گوارشی، تولید آنزیمها و سایر ترکیبات اساسی برای هضم و جذب مواد غذایی است.
بیشتر فرایندهایی که در طی آنها کربوهیدراتها، پروتئینها و چربیها تجزیه شده و به ترکیبات آلی نسبتاً ساده تبدیل میشوند، در روده کوچک اتفاق میافتد.
روده کوچک حدود 760 سانتیمتر طول و 3 تا 4 سانتیمتر قطر دارد و به این ترتیب طولانیترین قسمت دستگاه گوارش را تشکیل میدهد. این بخش از لوله گوارشی، از دریچه پیلور که محل اتصال روده کوچک با معده است، شروع میشود و در دریچه کورروده، محل اتصال با روده بزرگ خاتمه مییابد.
ترتیب لایههای ماهیچهای روده کوچک در تمام طول این اندام یکنواخت است. لایه درونی دارای ماهیچههای حلقوی است و ضخیمتر از لایه خارجی است. لایه خارجی از ماهیچههای طولی تشکیل شده است.