الگو:صفحه اصلی - مقاله برگزیده

اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی (به روسی: Союз Советских Социалистических Республик) که به طور کوتاه شده شوروی (به روسی: Совет) یا (СССР) (به انگلیسی: USSR - Soviet Union) نامیده می‌شود، یکی از بزرگترین و پیچیده‌ترین پدیده‌های سیاسی قرن بیستم بود. این کشور، که در سال ۱۹۲۲ به‌وجود آمد، در مدت زمان نسبتا کوتاهی به یکی از دو ابرقدرت جهانی تبدیل شد و تأثیرات عمیقی بر سیاست، اقتصاد، و فرهنگ جهانی گذاشت. شوروی، با سیستم سوسیالیستی و تئوری‌های مارکسیستی-لنینیستی خود، تأثیرات گسترده‌ای در سطح جهانی داشت که به‌ویژه در دوران جنگ سرد برجسته بود.

لوگو شوروی - داس و چکش

تشکیل شوروی و دوران ابتدایی

اتحاد شوروی در پی انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ به‌وجود آمد، زمانی که بلشویک‌ها به رهبری ولادیمیر لنین، انقلاب روسیه را به پیروزی رساندند و امپراتوری روسیه را سرنگون کردند. در پی این انقلاب، جمهوری روسیه سوسیالیستی فدراتیو به‌عنوان دولت موقت تشکیل شد، اما به‌سرعت با مشکلات داخلی و خارجی روبه‌رو شد. جنگ داخلی روسیه (۱۹۱۷-۱۹۲۲) میان ارتش سرخ بلشویک‌ها و ارتش سفید مخالفان، به‌طور وسیع ادامه یافت و در نهایت به پیروزی بلشویک‌ها منجر شد.

در ۳۰ دسامبر ۱۹۲۲، پس از سرکوب مخالفان و تثبیت قدرت بلشویک‌ها، اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی به‌طور رسمی تأسیس شد. این کشور شامل جمهوری‌های مختلفی بود که از سرزمین‌های پیشین امپراتوری تزاری به‌دست آمده بودند.

دوران ولادیمیر لنین (۱۹۲۴-۱۹۲۲)

ولادیمیر لنین، پس از تأسیس اتحاد شوروی، به‌عنوان رهبر این کشور و دبیرکل حزب کمونیست به‌قدرت رسید. در این دوره، پایتخت از سن پترزبورگ به مسکو منتقل شد و کاخ کرملین به‌عنوان مرکز حکومتی انتخاب گردید. لنین سیاست‌های اقتصادی جدیدی به نام «برنامه نوین اقتصادی» (NEP) را معرفی کرد که به هدف احیای اقتصاد کشور پس از جنگ داخلی و کمونیسم جنگی طراحی شده بود. این سیاست شامل تسهیل در فعالیت‌های اقتصادی خصوصی و بازگشت به نظام پولی محدود بود.

برنامه NEP به‌طور موقت به نفع تولیدکنندگان کوچک و کشاورزان بود و به‌طور مؤثری توانست اقتصاد کشور را احیا کند. با این حال، پس از مرگ لنین در اوایل ۱۹۲۴، اختلافات درون‌حزبی در مورد مسیر آینده سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی کشور شدت گرفت.