سرطان تیروئید
سرطان تیروئید به رشد بیش از حد سلول‌های تیروئید میگویند. تیروئید یک غده پروانه‌ای شکل می‌باشد که در گردن و دقیقا در پایه گردن وجود دارد. غده تیروئید سبب تولید هورمون‌هایی می‌گردد که بر مواردی همچون ضربان قلب، فشار خون، وزن، متابولیسم و همچنین دمای بدن تاثیر دارند.
| اطلاعات بیماری | |
|---|---|
| نشانه ها: | درد در ناحیه گلو، مشکل بلع، تورم غدد لنفاوی در گردن، احساس وجود یک توده در گردن و... |
| گونه ها: | بدخیم و خوش خیم |
| علت(ها): | سابقه خانوادگی، پرتو درمانی در زمان کودکی، التهاب تیروئید و... |
| روش تشخیص: | بیوبسی، سی تی اسکن، ام آر ای، سونوگرافی و... |
| روش های درمان: | جراحی، شیمی درمانی، دارو درمانی، هورمون درمانی و... |
این امکان وجود دارد که سرطان تیروئید در ابتدا به هیچ نشانه‌ای همراه نباشد اما وقتی به رشد خود ادامه می‌دهد علائمی از جمله تورم در ناحیه گردن، تغییر صدا، بروز مشکلاتی در بلع و... به وجود میآیند. اغلب موارد این سرطان رشد کمی دارند. بیشتر انواع این سرطان را میتوان با روش‌های مختلف درمانی رفع کرد. بالا رفتن تشعشعاتی که در زندگی افراد وجود دارند، میتواند یکی از دلایل ابتلا به سرطان تیروئید باشد.
انواع سرطان تیروئید
هر سرطانی میتواند در دو نوع خوش‌خیم و بدخیم رخ دهد:
سرطان خوش‌خیم غده تیروئید
بزرگ شدن تیروئید و همچنین ندول تیروئید از جمله سرطان‌های خوش‌خیم غده تیروئید میباشند که افراد ممکن است با آن مواجه گردند.
بزرگ شدن تیروئید
در برخی مواقع که غده تیروئید بیش از حد و به شکلی غیرطبیعی رشد می‌کند و بزرگ میشود به آن گواتر میگویند. بعضی اوقات این گواتر منتشر می‌باشد یعنی همه غده بزرگ می‌گردد. بقیه گواترها ندولار میباشند یعنی غده بزرگ است اما یک یا چند گره در آن به وجود میآیند. به گواتر ندولار، گره دار نیز میگویند.
غده تیروئید ممکن است به دلایل مختلفی بزرگ شود که در اغلب موارد این غده سرطانی نمی‌باشد. گواترهای منتشر و ندولار اغلب به دلیل نبود تعادل در بعضی هورمون‌ها بروز مینمایند که یکی از این موارد میتواند عدم دریافت کافی ید از رژیم غذایی باشد که این موضوع موجب بروز تغییر در هورمون‌های فرد می‌گردد و گواتر را به وجود می‌آورد.
ندول تیروئید
به توده و یا برجستگی های غده تیروئید ندول تیروئید میگویند. اغلب گره‌های این غده خوش‌خیم میباشند اما ممکن است از هر بیست ندول، دو یا سه عدد آنان سرطانی باشد. در برخی مواقع این گره‌ها بیشتر از حد انتظار هورمون تیروئید را به وجود می‌آورند و موجب بروز پرکاری تیروئید می‌گردند. ندول‌هایی که هورمون تیروئید را زیاد تولید مینمایند معمولا خوش‌خیم میباشند.
در اغلب موارد ندول‌ها کیست‌هایی میباشند که به وسیله مایع یا با فرم ذخیره شده هورمون تیروئید که کلوئید نام دارد پر شدند. گره‌هایی که جامد هستند میزان کلوئید پایینی دارند و این موضوع سبب می شود که احتمال سرطانی شدنشان نیز بالاتر باشد اما با این حال اغلب گره‌های جامد سرطانی نمی‌باشند. بعضی از انواع این ندول‌ها از جمله گره‌های هیپرپلاستیک و آدنوم دارای سلول‌های زیادی هستند اما سلول‌هایشان سرطانی نمی‌باشد.
برخی از ندول‌های خوش‌خیم غده تیروئید ممکن است تا زمانی که علائمی را به وجود نمی‌آورند به درمان نیز نیازی نداشته باشند اما برخی دیگر نیز ممکن است به درمان احتیاج پیدا نمایند.
سرطان بدخیم غده تیروئید
سرطان‌های اصلی و بدخیم غده تیروئید عبارتند از:
- آناپلاستیک
- سرطان‌های تمایز یافته از جمله هورتل، سرطان پاپیلاری تیروئید و همچنین فولیکولی
- مدولاری
اغلب سرطان‌های این غده، سرطان‌های متمایز میباشند. سلول‌های مربوط به این سرطان ها وقتی در آزمایشگاه مورد بررسی قرار میگیرند به بافت طبیعی تیروئید شباهت زیادی دارند. این سرطان ها به دلیل سلول‌های فولیکولی تیروئید رخ می‌دهند. انواع اصلی سرطان غده تیروئید عبارتند از:
- سرطان پاپیلاری تیروئید که به آن آدنوکارسینوم پاپیلاری نیز میگویند.
- سرطان فولیکولی تیروئید که آن را کارسینوم فولیکولی نیز می‌نامند.
- سرطان سلولی هورتل یا کارسینوم سلول اکسیفیل.
- سرطان تیروئید مدولاری
- سرطان آناپلاستیک
- و...
علائم سرطان تیروئید
سرطان تیروئید با علائم مختلفی همراه است که برخی از آنان عبارتند از:
- احساس درد در ناحیه گلو و همچنین گردن
- بروز توده‌ای که ممکن است از روی پوست گردن نیز احساس گردد.
- حس اینکه یقه لباس دارد تنگ میشود.
- بروز تغییر در صدا مانند بالا رفتن میزان خشونت صدا
- بروز مشکل در بلع
- تورم غدد لنفاوی موجود در گردن
علت ابتلا به سرطان تیروئید
سرطان تیروئید وقتی رخ می‌دهد که سلول‌های تیروئید باعث بروز تغییراتی در دی ان ای خود شوند. دی ان ای دارای برخی دستورالعمل هاست که برخی دستورات را به سلول می‌دهد. جهش وقتی اتفاق می افتاد که سلول با سرعت بالایی رشد نماید و تکثیر گردد. سلول‌های تجمع یافته موجب بروز توده‌ای می‌شوند که آن را تومور می‌نامند. همچنان علت اصلی جهش مشخص نیست اما بعضی موارد زیر میتواند موجب بروز این حالت گردد:
- داشتن سابقه خانوادگی ژن معیوب که ژن RET نام دارد.
- ابتلا به بیماری تیروئید از جمله بزرگ شدن تیروئید و یا گره‌های تیروئید
- در معرض یکسری اشکال مختلف پرتو بودن همچون استفاده از پرتو درمانی در زمان کودکی
- بروز التهاب در تیروئید
- ابتلا به آکرومگالی که یک نوع بیماری نادر به شمار می‌رود. فردی که دچار این بیماری میشود، بدنش هورمون رشد را به صورت بیش از حد تولید مینماید.
- ابتلا به نوعی بیماری روده که پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی نام دارد.
تشخیص سرطان تیروئید
سرطان تیروئید را میتوان با روش های مختلفی تشخیص داد:
- انجام برخی آزمایش‌های تیروئید
- سونوگرافی
- بیوپسی
- سی تی اسکن
- ام آر آی
- اسکن رادیوایزوتوپ
- و...
درمان سرطان تیروئید
درمان این سرطان نیز با روش‌های گوناگونی صورت میگیرد که برخی از آنان عبارتند از:
- عمل جراحی
- هورمون درمانی
- ید رادیواکتیو
- دارو درمانی
- تزریق الکل به سرطان ها
- شیمی درمانی
- و...