پوست
پوست بافتی خارجی و نرم است که سراسر بدن مهرهداران را پوشانده است. در انسان پوست بزرگترین عضو بدن به شمار میآید و اندازه آن حدود ۲ مترمربع است.
پوست علیرغم ظاهر نازک و کم ضخامت، لایههای نختلفی دارد که لایههای سلولی مختلف، سد سلولی و روغنهای محافظ، از این جمله اند و از اندامهای اخلی بدن در برابر آسیبهای مختلف محیط اطراف محافظت میکند.
وظیفه پوست
پوست وظایف و عملکردهای مختلفی در بدن دارد که از این جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- محافظت از بدن در مقابل محیط خارج
- جلوگیری از هدر رفتن آب بدن
- درک و احساس شرایط بیرونی بدن
- تنظیم دمای بدن
- استتار
- ذخیرهسازی
- ترشح ترکیبات پیامرسان
پوست انسان
در انسان پوست از سه لایه بافت تشکیل شده است:
اپیدرم (Epidermis):
این بخش بیرونیترین لایه پوست است که ساختار محافظ اولیه را میسازد و به آن لایه شاخی یا اِستراتوم کورنِئوم (Stratum Corneum) نیز میگویند. سلولهای لایه اپیدرم شامل انواع مختلفی است که عبارتند از:
- کراتینوسیتها (Keratinocyte): این سلولها میتوانند بدن را از ورود پاتوژنها محافظت کنند.
- سلولهای لانگرهانس (Langerhans Cells): این دسته از سلولها در صورت بروز عفونت در پاسخ ایمنی بدن کمک میکنند.
- ملانوسیتها (Melanocyte): سلولهای ملانین داری هستند که رنگدانههایی را ایجاد میکنند که به پوست بدن رنگ میبخشد.
- سلولهای مرکل (Merkel Cells): این سلولها گیرندههای حسی بیضی شکلی هستند که در حس لامسه نقش مهمی دارند.
درم (Dermis):
یک لایه فیبری است که اپیدرم را پشتیبانی و تقویت میکند.
درم یا پوست لایهای از ساختمان پوست است که در بخشهای عمیقتری نسبت به اپیدرم قرار دارد و به عنوان سپری در اطراف بدن قرار گرفته که بدن را از اثرات شدید و سخت محیطی محافظت میکند. این لایه حاوی بسیاری از ساختارهای پیچیده، اعم از اعصاب، رگهای خونی، فولیکولهای مو، غدد عرق، و غدد چربی پوست است.
بافت زیر پوستی یا زیر جلدی (Subcutaneous Tissue):
عمیقترین لایه پوستی در بدن است که از یک لایه زیر پوستی از چربی در زیر درم تشکیل شده است و مواد مغذی را برای دو لایه دیگر پوست تأمین میکند و همچنین برای بدن نسبت به محیط بیرون به صورت عایق عمل میکند.