دریاچه ارومیه
دریاچهٔ ارومیه یا دریاچه چیچست یک دریاچه آب شور در شمال غربی ایران است. دریاچه ارومیه بین دو استان آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی و در نزدیکی شهر ارومیه قرار گرفته است. سطح آب دریاچه در دهه‌های اخیر به‌طور چشمگیری کاهش پیدا کرده و تا سال ۱۴۰۱، ۹۵ درصد دریاچه خشک شده است. مساحت این دریاچه در سال ۱۳۷۷ در حدود شش هزار کیلومتر مربع بود که در ردیف بیست و پنجمین دریاچه بزرگ دنیا از نظر مساحت قرار می‌گرفت. دریاچه ارومیه در سال ۱۳۷۴ بیشترین حجم آب را به میزان ۳۲ میلیارد متر مکعب آب داشته است. دریاچهٔ ارومیه به عنوان بزرگ‌ترین دریاچه داخلی ایران، بزرگ‌ترین دریاچه آب شور در خاورمیانه، ششمین دریاچه بزرگ آب شور دنیا شناخته می‌شد.
در اواخر سال 1396، دریاچه به دلیل خشکسالی عمومی مداوم در ایران و همچنین سدسازی رودخانه‌های محلی که به آن می‌ریزند و احداث چاه‌های عمیق به 10 درصد اندازه سابق خود (و یک شصتم حجم آب در سال 1377) کاهش یافت.
حوزه آبریز
دریاچه ارومیه بزرگ‌ترین آبگیر دائمی در آسیای غربی در شمال غرب فلات ایران قرار گرفته است. حوزه آبریز دریاچه ارومیه، ۵۱٬۸۷۶ کیلومتر مربع وسعت دارد که معادل بیش از ۳٪ مساحت کل ایران است. آب این دریاچه توسط ۲۱ رودخانه دائمی یا فصلی تامین می‌شود. از این میان زرینه رود، سیمینه رود و آجی چای (تلخه‌رود) ورودی‌های اصلی به دریاچه ارومیه هستند.
این منطقه یکی از کانون‌های ارزشمند فعالیت کشاورزی و دامداری در ایران به‌شمار می‌رود.
خشک شدن دریاچه
این دریاچه از اواسط دهه ۸۰ شروع به خشک شدن کرد و امروزه در خطر خشک شدن کامل قرار دارد. هرچند در سال اخیر شرایط دریاچه رو به بهبود بوده است. دلایل بسیاری برای خشک شدن دریاچه ذکر شده‌است که می‌توان به سدسازی بی‌رویه، احداث آزادراه و پل میان‌گذر دریاچه ارومیه، استفاده بی‌رویه از منابع آب حوزه آبریز دریاچه و همچنین کاهش بارش برف و باران در سال‌های اخیر اشاره کرد. تحقیق جدیدی توسط چند تن از محققان در آمریکای شمالی نشان می‌دهد که خشکسالی تنها باعث کاهش ۵ درصدی بارش در حوزه آبریز دریاچه شده و عوامل انسانی شامل پروژه‌های جاه‌طلبانه توسعه اقتصادی-آبی به همراه ساخت بزرگراه ۱۵ کیلومتری بر روی دریاچه با دریچه کوچک ۱/۲ کیلومتری وضعیت دریاچه را بحرانی کرده است. تا سال ۲۰۱۲ بیش از دویست سد بر روی رودخانه‌های حوزه آبریز این دریاچه در مرحله آماده بهره‌برداری، یا پایان مراحل طراحی بودند.