رباط
رباطها نوارهای کوتاهی از بافت مقاوم و انعطافپذیری هستند که از تعداد زیادی فیبر منفرد تشکیل شدهاند. رباط، ساختار رشتهای داشته و از بافت همبند ساخته میشود که فیبرهای کلاژن قوی زیادی در خود دارد. رباطها معمولاً دو استخوان را خصوصاً در محل مفاصل، مانند بندها یا طنابهای محکم بهم متصل میکنند، آنها مفصل را تثبیت کرده یا انتهای دو استخوان را به هم میبندند.
برخی از رباطها نیز وجود دارند که به استخوان متصل نیستند، به عنوان مثال، برخی از رباطها اندامهای داخلی بدن را در جای خود نگه میدارند. یک نمونه معمول در این مورد رحم است که توسط رباطها در موقعیت مناسب در محل لگن نگه داشته میشود.
رباطها در اشکال و اندازههای مختلفی در بدن یافت میشوند، برخی از آنها مانند رشتههای کوتاه و برخی دیگر مانند نوارهای باریک یا پهن به نظر میرسند، همچنین رباطهایی به شکل قوس یا کمان نیز وجود دارند. حضور رباط این اطمینان را میدهد که استخوانهای یک مفصل بیش از حد پیچ نخورند، نزدیک هم بمانند و دچار دررفتگی نشوند. رباطها همچنین ممکن است دو یا چند اندام را به یکدیگر متصل کنند. به عنوان مثال، کبد، روده و معده توسط رباطها در حفره شکم در جای خود نگه داشته میشوند. این رباطها اغلب ساختارهای حساسی مانند رگهای خونی یا مجاری لنفی دارند که از درون آنها عبور میکنند، بافت همبندِ قویِ رباطها از این ساختارها محافظت کرده و از خمشدن، پیچخوردن یا پارگی این ساختارهای حساس جلوگیری میکند.
در انگیلیسی به رباط Ligament گفته میشود که از کلمه لاتین Ligare به معنای اتصال یا بند منشا گرفته است. عناصر اصلی ساخت یک رباط، الیاف کلاژن بوده که این الیاف بسیار محکم، انعطافپذیر و مقاوم در برابر آسیبِ ناشی از انواع تنشهای کشش یا فشردهشدن هستند. الیاف کلاژن معمولاً به صورت دستههای موازی کنار هم قرار میگیرند که باعث مقاومت بیشتر فیبرهای منفرد خواهد شد. این رشتهها توانایی انطباق با عملکردهای پیچیدهای که برای انجام آنها تکامل یافتهاند را دارا هستند. آسیب به یک رباط منجر به تغییر زیادی در ساختار و فیزیولوژی آن میشود و با آسیب بافتی ممکن است وضعیتی ایجاد شود که عملکرد حرکتی و بیومکانیکی مفاصل دچار اختلال شوند.
ساختار
رباطهای اسکلتی به عنوان نوارهای متراکم از جنس کلاژن یا فیبرهایی تعریف میشوند که در یک مفصل قرار داشته و در دو انتهای استخوان لنگر میاندازند. رباطهای مختلف از نظر اندازه، شکل، جهت حرکت و مکان حضور آنها متفاوت هستند. به پیوندهای استخوانی منحصر به فرد و پیچیده رباطها، «درج» (Linsertion) گفته میشود، درجها اغلب شامل اشکال غیرمعمولی بر روی استخوانها هستند که این اتصالات در ارتباط با چگونگی عملکرد رشتههای رباط در هنگام حرکت مفصل بسیار اهمیت دارند. در حالی که رباط به عنوان یک ساختار واحد دیده میشود اما با حرکت مفصل، به نظر میرسد برخی از الیاف با توجه به موقعیت استخوان و نیروهایی اعمال شده، سفت یا شُل میشوند.
اِپی لیگامنت
رباط، اغلب دارای یک لایه پوشاننده خارجی و دارای رگ، به نام اِپیلیگامنت است که قابل تشخیص از رباط واقعی نیست و با پوشش اطراف استخوان ادغام میشود. با برداشتن اپیلیگامنت به ساختار رشتهای رباط میرسیم که به صورت گروههایی از الیاف فشرده شکل گرفته و به آنها «دستهها» (Bundles) گفته میشوند، جدا کردن این رشتهها بسیار سخت بوده و پیوندهای داخلی دارند. ساختار اپیلیگامنت دارای تعداد سلولهای بیشتری بوده و عروق خونی و اعصاب بیشتری دارد. اختلالاتی که همراه با آسیب، پیر شدن، عفونت و انواع روماتیسم در عصبرسانی به مفصل رخ میدهند، ممکن است ساختار رباطها را تخریب کنند.