ورزشگاه آزادی

ورزشگاه آزادی یکی از بزرگترین و معروف‌ترین ورزشگاه‌های ایران و جهان است که در تاریخ 26 مهر 1350 افتتاح شد. این ورزشگاه بخشی از مجموعه ورزشی آزادی است که در غرب تهران واقع شده است.

ورزشگاه آزادی

ورزشگاه آزادی ظرفیتی حدود 79 هزار نفر دارد و میزبان مسابقات مهم فوتبال داخلی و بین‌المللی بوده است. در این مقاله به بررسی تاریخچه، ساختار، امکانات و رویدادهای مهم این ورزشگاه خواهیم پرداخت.

تاریخچه ورزشگاه آزادی

ورزشگاه آزادی در اصل با نام آریامهر ساخته شد و به افتخار مهرداد پهلوی، برادر محمدرضا شاه، نامگذاری شد. این ورزشگاه برای میزبانی از بازی‌های آسیایی سال 1974 طراحی و احداث شد. معمار این ورزشگاه محمدرضا نیک‌بخت بود که از معماران معاصر ایرانی است. او از الهام‌های معماری ایرانی و اسلامی برای طراحی این ورزشگاه استفاده کرد. برای مثال، سقف ورزشگاه از شکل هشت‌گوش گنبد مسجد جامع اصفهان الگو گرفته شده است. همچنین رنگ‌های سفید و آبی در ورزشگاه به رنگ‌های پرچم ایران اشاره دارند. ورزشگاه آزادی در ابتدا ظرفیتی 120 هزار نفر داشت و بزرگترین ورزشگاه جهان بود. اما در سال‌های بعد با تغییراتی که در استانداردهای فوتبال انجام شد، ظرفیت این ورزشگاه کاهش یافت. برای مثال، در سال 2002 برای اولین بار صندلی‌های رنگی در سکوهای ورزشگاه نصب شد که باعث شد ظرفیت آن به 100 هزار نفر برسد. در سال 2003 هم برای اولین بار چمن مصنوعی در ورزشگاه آزادی قرار گرفت. در سال‌های بعد هم بازسازی‌های دیگری در ورزشگاه انجام شد که ظرفیت آن را به 79 هزار نفر رساند. این بازسازی‌ها شامل نصب تابلوهای الکترونیکی، دوربین‌های مداربسته، سیستم صوتی، سیستم آتش‌نشانی، سیستم تهویه مطبوع، سرویس‌های بهداشتی و رختکن‌های مجهز بود. ورزشگاه آزادی پس از انقلاب اسلامی نام خود را از آریامهر به آزادی تغییر داد. این ورزشگاه در طول سال‌ها شاهد رویدادهای مهم ورزشی و سیاسی بوده است. برای مثال، در سال 1358 این ورزشگاه میزبان مراسم تودیع آیت‌الله خمینی، رهبر انقلاب اسلامی، بود. همچنین در سال 1367 این ورزشگاه میزبان مراسم استقبال از آزادگان جنگ تحمیلی بود. در سال 1372 هم این ورزشگاه میزبان مراسم تشییع پیکر شهیدان هوایی بود.

ساختار ورزشگاه آزادی

ورزشگاه آزادی دارای چهار سکوی اصلی است که به نام‌های شمال، جنوب، شرق و غرب شناخته می‌شوند. سکوی شمال به عنوان سکوی طرفداران تیم ملی فوتبال ایران و تیم پرسپولیس شناخته می‌شود. سکوی جنوب به عنوان سکوی طرفداران تیم استقلال شناخته می‌شود. سکوی شرق به عنوان سکوی مهمان شناخته می‌شود که در آن طرفداران تیم‌های میهمان و تیم‌های خارجی جای می‌گیرند. سکوی غرب به عنوان سکوی ویژه شناخته می‌شود که در آن مقامات، مهمانان ویژه، خبرنگاران و داوران جای می‌گیرند. در این سکو همچنین اتاق‌های مختلفی مانند اتاق مطبوعات، اتاق نمایش، اتاق کنترل و اتاق امداد و نجات وجود دارد. ورزشگاه آزادی دارای یک زمین چمنی با ابعاد 105 در 68 متر است که در مرکز ورزشگاه قرار دارد. این زمین چمنی دارای یک سیستم گرمایشی و آبیاری خودکار است که باعث حفظ کیفیت چمن در فصول مختلف می‌شود.

در اطراف زمین چمنی هم یک دوربان ورزشی با طول 400 متر وجود دارد که برای مسابقات دو و میدانی استفاده می‌شود. در این دوربان همچنین چندین پله‌پرش، چوب‌پرش، نیزه‌پرش و گودال شن وجود دارد. ورزشگاه آزادی دارای چندین سالن ورزشی است که برای مسابقات ورزش‌های دیگر مانند والیبال، بسکتبال، دوچرخه‌سواری، کشتی و تکواندو استفاده می‌شود. این سالن‌ها دارای ظرفیت‌های مختلفی هستند که از چند صد تا چند هزار نفر متغیر است. در این سالن‌ها همچنین تجهیزات و امکانات لازم برای برگزاری مسابقات ورزشی وجود دارد. ورزشگاه آزادی همچنین دارای چندین فضای سبز و پارک است که برای استراحت و تفریح مردم و ورزشکاران مناسب است. در این فضاها گل‌ها، درختان، چمن‌ها و آبنماهای زیبایی قرار دارند که باعث ایجاد یک محیط زیبا و آرام می‌شوند. در این فضاها همچنین برخی از مجسمه‌ها و تندیس‌هایی از ورزشکاران و شخصیت‌های مهم ورزشی و سیاسی ایران قرار دارند که به یادبود آن‌ها افتخار می‌کنند.

رویدادهای مهم ورزشگاه آزادی

ورزشگاه آزادی در طول تاریخ خود شاهد رویدادهای مهم و حساس ورزشی بوده است که برای مردم ایران خاطرات تلخ و شیرینی به جا گذاشته‌اند. از این رویدادها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

جام ملت‌های آسیا 1354: این مسابقات در سال 1354 در ایران برگزار شد و تیم ملی فوتبال ایران برای دومین بار در تاریخ خود قهرمان آسیا شد. در این مسابقات تیم ایران با تیم‌های عراق، تایلند، جنوب کره، کویت و اسرائیل روبرو شد و همه آن‌ها را شکست داد. در فینال این مسابقات تیم ایران با تیم کویت روبرو شد و با نتیجه 1 بر صفر قهرمان شد. گل تیم ایران را حسین کلیمی در دقیقه 19 زد. این قهرمانی برای مردم ایران لحظات شادی و افتخار آفرید.

جام جهانی 1366: این مسابقات در سال 1366 در آرژانتین برگزار شد و تیم ملی فوتبال ایران برای دومین بار در تاریخ خود صعود به جام جهانی کرد. در این مسابقات تیم ایران با تیم‌های هلند، اسکاتلند و پرو در گروه 4 قرار گرفت. در اولین بازی تیم ایران با تیم هلند روبرو شد و با نتیجه 3 بر صفر شکست خورد. در دومین بازی تیم ایران با تیم اسکاتلند روبرو شد و با نتیجه 1 بر 1 مساوی کرد. گل تیم ایران را ایرج دانای‌فر در دقیقه 60 زد. این بازی برای تیم ایران یک پیروزی محسوب می‌شد چون تیم اسکاتلند یکی از قدرتمندترین تیم‌های اروپا بود. در سومین بازی تیم ایران با تیم پرو روبرو شد و با نتیجه 4 بر 1 شکست خورد. گل تیم ایران را اندیشه منوچهری در دقیقه 74 زد. این بازی برای تیم ایران یک بازی تاریخی بود چون تیم پرو یکی از بهترین تیم‌های جهان بود و بازیکنانی مثل تئوفیلو کوبیاس و هکتور چومپیتاز داشت. تیم ایران با این نتایج از گروه خود حذف شد ولی با افتخار از جام جهانی خداحافظی کرد.

جام باشگاه‌های آسیا 1376: این مسابقات در سال 1376 در ایران برگزار شد و تیم پرسپولیس برای اولین بار در تاریخ خود قهرمان آسیا شد. در این مسابقات تیم پرسپولیس با تیم‌های النصر عربستان، الهلال عربستان، العین امارات، الجزیره اردن و جوبیلو ایواتا ژاپن روبرو شد و همه آن‌ها را شکست داد. در فینال این مسابقات تیم پرسپولیس با تیم جوبیلو ایواتا ژاپن روبرو شد و با نتیجه 2 بر 1 قهرمان شد. گل‌های تیم پرسپولیس را خسرو حیدری در دقیقه 7 و علی کریمی در دقیقه 90 زدند. این قهرمانی برای تیم پرسپولیس و مردم ایران لحظات شادی و افتخار آفرید.

دربی تهران 1380: این بازی در سال 1380 در ورزشگاه آزادی برگزار شد و یکی از مهیج‌ترین و حساس‌ترین دربی‌های تاریخ فوتبال ایران بود. در این بازی تیم‌های پرسپولیس و استقلال با هم روبرو شدند و با نتیجه 2 بر 2 مساوی کردند. این بازی برای تیم پرسپولیس یک بازی تاریخی بود چون تیم پرسپولیس در دقیقه 90 بازی را با نتیجه 2 بر 1 به نفع خود تمام کرد ولی داور بازی گل سوم تیم پرسپولیس را به دلیل خطای مهاجم تیم پرسپولیس لغو کرد. این تصمیم داور باعث اعتراض شدید طرفداران و بازیکنان تیم پرسپولیس شد و بازی به هرج و مرج کشیده شد. در دقایق اضافه وقت بازی تیم استقلال توانست گل دوم خود را به ثمر برساند و بازی را مساوی کند. گل‌های تیم پرسپولیس را علی کریمی در دقیقه 45 و مهدی مهدوی‌کیا در دقیقه 90 زدند. گل‌های تیم استقلال را فرهاد مجیدی در دقیقه 10 و سید محمد خاتمی در دقیقه 93 زدند. این بازی برای تیم استقلال یک بازی معجزه‌آسا بود چون تیم استقلال در آخرین لحظات بازی توانست از شکست نجات پیدا کند. این بازی برای مردم ایران لحظات هیجان‌انگیز و تنش‌آلودی به جا گذاشت.

جام جهانی 1396: این مسابقات در سال 1396 در روسیه برگزار شد و تیم ملی فوتبال ایران برای پنجمین بار در تاریخ خود صعود به جام جهانی کرد. در این مسابقات تیم ایران با تیم‌های اسپانیا، پرتغال و مراکش در گروه B قرار گرفت. در اولین بازی تیم ایران با تیم مراکش روبرو شد و با نتیجه 1 بر صفر پیروز شد. گل تیم ایران را عزیز بوهدوز، مدافع تیم مراکش، در دقیقه 95 به خودش زد. این بازی برای تیم ایران یک بازی تاریخی بود چون تیم ایران برای اولین بار در جام جهانی بازی را با پیروزی تمام کرد. در دومین بازی تیم ایران با تیم اسپانیا روبرو شد و با نتیجه 1 بر صفر شکست خورد. گل تیم اسپانیا را دیگو کاستا در دقیقه 54 زد. این بازی برای تیم ایران یک بازی شجاعانه بود چون تیم ایران با تیمی که یکی از قوی‌ترین تیم‌های جهان بود به تساوی نزدیک شد و یک گل معتبر را به دلیل وارون بودن دست مهاجم تیم ایران لغو کرد. در سومین بازی تیم ایران با تیم پرتغال روبرو شد و با نتیجه 1 بر 1 مساوی کرد. گل تیم پرتغال را ریکاردو کواریسما در دقیقه 45 زد. گل تیم ایران را کریم انصاری‌فرد در دقیقه 93 از روی پنالتی زد. این بازی برای تیم ایران یک بازی حماسی بود چون تیم ایران با تیمی که یکی از بهترین تیم‌های جهان بود به تساوی رسید و در آخرین لحظات بازی یک فرصت طلایی را از دست داد. تیم ایران با این نتایج از گروه خود حذف شد ولی با افتخار از جام جهانی خداحافظی کرد.

نتیجه گیری

ورزشگاه آزادی یکی از مهم‌ترین نمادهای فرهنگی و اجتماعی ایران به شمار می‌آید و برای مردم ایران ارزش ویژه‌ای دارد. این ورزشگاه در طول تاریخ خود شاهد رویدادهای مهم ورزشی و سیاسی بوده است که برای مردم ایران خاطرات تلخ و شیرینی به جا گذاشته‌اند. این ورزشگاه همچنین دارای ساختار و امکانات مناسبی است که باعث افزایش کیفیت و امنیت مسابقات ورزشی می‌شود. این ورزشگاه نیاز به حمایت و حفظ دارد تا بتواند همچنان میزبان رویدادهای بزرگ ورزشی باشد.