لتونی
لتونی یا لاتویا (به لتونیایی: Latvijas) با نام رسمی جمهوری لتونی، کشوری در منطقه بالتیک در شمال اروپا است. لتونی در شرق دریای بالتیک قرار گرفته است و با کشورهای استونی از شمال، لیتوانی از جنوب، روسیه از شرق، بلاروس از جنوب شرقی همسایه است و در غرب با سوئد مرز دریایی مشترک دارد. مساحت لتونی حدود ۶۵ هزار کیلومتر مربع و جمعیت آن ۱.۹ میلیون نفر است. پایتخت و بزرگترین شهر این کشور ریگا است.
تاریخ
لتونی پس از قرن‌ها سلطه حکومت‌های خارجی از جمله آلمانی‌های تتونیک، سوئدی‌ها، لهستانی-لیتوانیایی‌ها و روس‌ها، در سال ۱۹۱۸ اعلام استقلال کرد. استقلال لتونی در خلال جنگ جهانی دوم با اشغال این کشور توسط اتحاد جماهیر شوروی و سپس آلمان نازی متوقف شد. لتونی پس از جنگ جهانی دوم به عنوان جمهوری سوسیالیستی لتونی جزئی از اتحاد جماهیر شوروی شد. مهاجرت گسترده روس‌ها به لتونی در دوران شوروی باعث شد تا آن‌ها به بزرگترین اقلیت قومی این کشور تبدیل شوند. با جنبش مسالمت‌آمیز «آوازخوان» در اواخر دهه ۱۹۸۰، لتونی در سال ۱۹۹۱ استقلال خود را به طور کامل به دست آورد.
جغرافیا
لتونی کشوری در شمال اروپا و شرق دریای بالتیک است. مساحت کل این کشور حدود ۶۵ هزار کیلومتر مربع است که بخش اعظم آن زمین‌های کشاورزی و جنگلی هستند. لتونی دارای مرزهای مشترک با استونی، روسیه، بلاروس و لیتوانی است.
بیشتر خاک لتونی کمتر از ۱۰۰ متر بالاتر از سطح دریا قرار دارد. بلندترین نقطه این کشور ۳۱۱ متر ارتفاع دارد. بزرگترین دریاچه لتونی لوبانس و عمیق‌ترین دریاچه آن نیز دریژیس نام دارد. رود دائوگاوا با طول کلی ۱۰۱۵ کیلومتر، طولانی‌ترین رودخانه‌ای است که از لتونی می‌گذرد.
لتونی دارای آب و هوای معتدل است که در برخی منابع قاره‌ای مرطوب و در برخی دیگر اقیانوسی توصیف شده است. این کشور دارای چهار فصل تقریبا به اندازه هم است. زمستان‌های لتونی سرد و برفی است و میانگین دما در این فصل می‌تواند به ۶- درجه سانتیگراد برسد. تابستان‌ها گرم و آفتابی است اما شب‌ها هوا خنک می‌شود. میانگین دما در تابستان ۱۹ درجه سانتیگراد است.
جمعیت‌شناسی
مردم لتونی از گروه قومی بالت‌ها هستند و به زبان لتونیایی صحبت می‌کنند. زبان لتونیایی یکی از دو زبان زنده باقیمانده از خانواده زبان‌های هندواروپایی است. روس‌ها بزرگترین اقلیت قومی در لتونی هستند که تقریبا یک چهارم جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند.
لتونی کشوری با اکثریت لتونیایی‌تبار است (حدود ۶۲ درصد). اقلیت‌های قابل توجهی از روس‌ها (بیش از 23 درصد)، اوکراینی‌ها، بلاروس‌ها و دیگر اسلاوها نیز در این کشور زندگی می‌کنند.
حکومت‌های خارجی در طول تاریخ، موقعیت لتونی در مسیر تجارت دریایی بالتیک و نزدیکی آن به کشورهای اسلاو بر تنوع قومی این کشور تاثیر گذاشته است. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، لتونی برای ادغام بهتر اقلیت‌ها سیاست‌هایی را از جمله اجباری کردن یادگیری زبان لتونیایی در مدارس اتخاذ کرده است. از سال ۲۰۲۳، آموزش به زبان روسی در مدارس لتونی به تدریج کنار گذاشته می‌شود و زبان لتونیایی جایگزین آن می‌گردد.
اقتصاد
لتونی کشوری توسعه‌یافته با درآمد بالا و اقتصادی پیشرفته است. این کشور عضو اتحادیه اروپا، منطقه یورو، ناتو، شورای اروپا، سازمان ملل متحد و سازمان‌های مهم بین‌المللی دیگر است. لتونی امروزه جمهوری پارلمانی دموکراتیک است که از نظر شاخص توسعه انسانی در رتبه ۳۹ جهان قرار دارد.
لتونی از ابتدای سال ۲۰۰۰ رشد اقتصادی بالایی را تجربه کرد اما این رشد در اواخر سال ۲۰۰۸ و اوایل ۲۰۰۹ به دلیل بحران اقتصادی جهانی و مدیریت نامناسب داخلی با کاهش شدید مواجه شد.
بخش خصوصی موتور محرک اقتصاد لتونی است و تقریبا تمام شرکت‌های کوچک و متوسط دولتی واگذار شده‌اند. با وجود تلاش‌های لتونی برای جذب سرمایه خارجی، میزان سرمایه‌گذاری خارجی در این کشور همچنان پایین است.
لتونی در سال ۲۰۱۰ برنامه‌ای را برای اعطای اقامت به افراد خارجی در مقابل سرمایه‌گذاری (ویزای طلایی) آغاز کرد. این برنامه به افراد خارجی که حداقل ۲۵۰ هزار یورو در املاک و مستغلات یا در شرکتی با حداقل ۵۰ کارمند و گردش مالی سالانه حداقل ۱۰ میلیون یورو سرمایه‌گذاری کنند، اجازه می‌دهد اقامت لتونی را دریافت نمایند.