فلسطین
فلسطین کشوری در منتهی الیه غرب قاره آسیا و در سواحل دریای مدیترانه قرار گرفته است، این کشور از شرق به اردن، از غرب به دریای مدیترانه، از شمال و شمال شرقی به سوریه و لبنان و از جنوب به کشور مصر و صحرای سینا و خلیج عقبه محدود می‌شود.
فلسطین مهد ادیان توحیدی تاریخ و محل تلاقی تمدن‌هاست. فلسطین علاوه بر جایگاه دینی که مهد انبیاء و ادیان آسمانی است، به دلیل قرار گرفتن در منطقه غرب آسیا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. اماکن و جایگاه‌های مقدّسی در فلسطین قرار دارد که می‌توان به مسجدالاقصی و مسجد الصّخره اشاره کرد. پایتخت آن شهر قدس یا بیت المقدس است. این کشور محل سکونت مسلمانان، مسیحیان و یهودیان بوده و اولین ساکنین آن کنعانیان بودند. با ورود حضرت ابراهیم(ع) یکتاپرستی به آنجا راه یافت. در دوران خلافت اسلامی و فتوحات مسلمانان، دین اسلام وارد فلسطین شد.
فلسطین در سال ۱۹۱۷ میلادی به بریتانیا واگذار شده و در جریال اشغال فلسطین این کشور به دست رژیم صهیونیستی اشغال شد که این اشغالگری تا امروز ادامه دارد. در طول این سال‌ها جنگ‌های زیادی بین رژیم اسرائیل و جنبش‌های فلسطینی درگرفته است. و در نتیجه این اشغال و جنگ‌های متعدد علیه فلسطینیان، جنبش‌های سیاسی مختلفی به وجود آمده که به حماس، جهاد اسلامی، جنبش فتح و... می‌توان اشاره کرد.
واژه شناسی
واژه فلسطین از فلسطینی‌های باستان که نام یک گروه ساکن در منطقه‌ای کوچک از ساحل جنوبی به نام فیلیستا است، گرفته شده‌است. مرزهای 'فیلیستا' در نزدیکی نوار غزه قرار دارد و پنج شهر غزه، اشکلون، اشداد، اکرون، و جت را در بر می‌گیرد.
تاریخچه
دوازده هزار سال قبل از میلاد مسیح، انسان‌های اولیه در فلسطین زندگی می‌کردند. باستان‌شناسان در برخی از این مناطق استخوان‌های انسان‌های اولیه را یافته‌اند. شهرهای اریحا، مجد و غزه از کهن‌ترین شهرهای جهان به حساب می‌آیند. به دلیل وضعیت جغرافیایی، رونق کسب و کار و کشاورزی، مهاجرت به این سرزمین از چند هزار سال قبل از میلاد آغاز شد.
آغاز تمدن در فلسطین
نخستین گروه مهاجر، کنعانی‌ها بودند. کنعانی‌ها از تبار کنعان بن سام بن نوح(ع) می‌باشند. این گروه ساکنان اصلی فلسطین محسوب می‌شوند و سرزمین فلسطین به واسطه نام آنها «ارض کنعان» لقب گرفت. کنعانی‌ها ساکنان اصلی فلسطین شدند و به کشاورزی، دامپروری و تجارت، در پی‌ریزی این تمدن کهن تلاش نمودند. کنعانی‌ها قریب به ۲۰۰ شهر از جمله شهرهای معروف قدس و نابلس را بنا کردند. در قرن سیزدهم پیش از میلاد قبایل جنگجویی از جزیره کرت و دریای اژه وارد فلسطین شدند که نام اصلی آنان pelest بود. پلست‌ها، دشت ساحلی از غزه تا حیفا را به تصرف خود درآوردند. پس از زمانی فلسطینی‌ها جذب آیین کنعانی شدند و الهه آنها (دایگون، بعل و عشتار) را می‌پرستیدند.
فنیقی‌ها در حدود ۲۵۰۰ سال پیش از میلاد به فلسطین مهاجرت نمودند و شهر اورسالم(قدس) را بنا نهادند. پس از آن نبطی‌ها که فرقه‌ای عرب‌تبار بودند به فلسطین مهاجرت نمودند. این قوم قرن ششم پیش از میلاد از جزیره العرب به این منطقه آمدند.
مردم شناسی
طبق منابع تاریخی، ساکنان فلسطین به دو دسته عرب و یهود تقسیم می‌شوند. عرب‌ها نیز به عرب مسلمان، مسیحی و سایر گروه‌ها تقسیم شده‌اند.
عرب‌ها
بر حسب آمار، تعداد عرب‌های ساکن فلسطین در سال ۱۹۴۸م حدود یک میلیون و ششصد هزار نفر بود که ۸۸.۵٪ مسلمان، ۱۰.۴٪ مسیحی و ۱.۱٪ سایر گروه‌ها بودند. پس از جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۴۹م، عرب‌های فلسطینی به چهار دسته تقسیم
- کسانی که در برابر اشغال ۱۹۴۸م مقاومت کردند. این گروه به ساکنان خط سبز نام‌گذاری شدند.
- ساکنان کرانه باختری رود اردن و غزه.
- پناهندگان به خط سبز، کرانه باختری، غزه، اردن، سوریه و لبنان که این مناطق را برای سکونت برگزیدند.
- مهاجران فلسطینی که به دیگر کشورهای عربی و غیرعربی مهاجرت کردند.
در سال ۱۹۴۸م حدود نیمی از عرب‌های فلسطین از مناطقی که بعدها اسرائیل نامیده شد اخراج شدند و به اجبار به کرانه باختری، غزه، اردن، سوریه، لبنان، مصر و عراق مهاجرت داده شدند.طبق آمار در آن سال، عرب‌های باقیمانده در سرزمین فلسطین ۱۴٪ از جمعیت کل فلسطین را تشکیل دادند. طبق آمار سال ۲۰۰۲م، جمعیت کل فلسطینیان ۸ میلیون نفر بود که، ۵۲٪ از آنان را پناهندگان به دیگر کشورها تشکیل می‌دادند.
یهودیان
در سال ۱۹۱۴م از مجموع ساکنان فلسطین، حدود ۸٪ را یهودیان به خود اختصاص داده بودند؛ امّا این نسبت در سال ۱۹۴۳م به ۳۰٪ افزایش یافت. در سال ۱۹۴۸م و پس از اشغال فلسطین توسط اسرائیل، بیشتر جمعیت این سرزمین در اختیار یهودیان قرار گرفت.
مقالات مرتبط
جنگ 6 روزه 1346
جنگ 22 روزه 1387
جنگ غزه 1393
جنگ 11 روزه 1400
جنگ 8 روزه 1391
عملیات طوفان الاقصی