فلسطین اشغالی
فلسطین اشغالی یا رژیم صهیونیستی یا اسرائیل (به عبری: יִשְרָאֵל؛ به عربی: إِسْرائيل) در سال ۱۹۴۸ میلادی، با اشغال سرزمین‌های فلسطین اعلام موجودیت کرد. فلسطین اشغالی از غرب به دریای مدیترانه و از جنوب به دریای سرخ محدود می‌شود. اسرائیل در شمال با لبنان، در شمال‌شرقی با سوریه، در شرق با کرانه باختری و اردن و در جنوب‌غربی با مصر و نوار غزه هم‌مرز است. پایتخت اسرائیل اورشلیم (یا بیت‌المقدس) است، در حالی که تل‌آویو بزرگترین منطقه شهری و مرکز اقتصادی این رژیم محسوب می‌شود.
| اطلاعات کشور | |
|---|---|
| نام کامل: | دولت اسرائیل |
| پایتخت: | اورشلیم |
| زبان(های) رسمی: | عبری |
| دین(ها): | یهودیت 73%، اسلام 18.1%، مسیحیت 1.9%، دروزی 1.6% |
| حکومت: | جمهوری پارلمانی متمرکز |
| مساحت: | 22,072 کیلومتر مربع |
| جمعیت: | 9,601,720 (2022) |
| شاخص توسعه انسانی: | 0.915 |
| واحد پول: | شکل جدید (₪) (ILS) |
| منطقه زمانی: | یوتی‌سی 2+، یوتی‌سی 3+ |
| پیش‌شماره تلفنی: | 972+ |
| کد ایزو ۳۱۶۶: | IL |
| دامنه سطح‌بالا: | il. |
فلسطین اشغالی در منطقه‌ای واقع شده است که یهودیان آن را «سرزمین اسرائیل» می‌نامند، و مترادف با منطقه فلسطین، سرزمین مقدس و کنعان است. در دوران باستان، این منطقه خانه تمدن کنعانی و سپس پادشاهی‌های اسرائیل و یهودا بود. به دلیل موقعیت جغرافیایی خود، این منطقه در طول تاریخ تحت حکومت امپراتوری‌های مختلف از رومی‌ها تا عثمانی‌ها تغییرات جمعیتی زیادی را تجربه کرده است. ضدیهودیت اروپایی در اواخر قرن نوزدهم، صهیونیسم را تقویت کرد، که به دنبال ایجاد یک سرزمین مادری یهودی در فلسطین بود و حمایت بریتانیا را به دست آورد.
پس از جنگ جهانی اول، بریتانیا این منطقه را اشغال کرد و در سال 1920 فلسطین تحت‌الحمایه را تأسیس کرد. افزایش مهاجرت یهودیان در جنگ جهانی دوم و سیاست استعماری بریتانیا منجر به درگیری بین یهودیان و اعراب شد که پس از پیشنهاد سازمان ملل برای تقسیم سرزمین بین آنها در سال 1947 به جنگ داخلی تبدیل شد.
دولت اسرائیل در 14 مه 1948 تأسیس خود را اعلام کرد. روز بعد، ارتش‌های کشورهای عربی همسایه به منطقه سابق تحت‌الحمایه حمله کردند و جنگ اول اعراب-اسرائیل آغاز شد. توافق‌های آتش‌بس بعدی، کنترل اسرائیل بر 77 درصد از قلمرو سابق تحت‌الحمایه را تثبیت کرد. اکثریت اعراب فلسطینی یا اخراج شدند یا گریختند، و کسانی که باقی ماندند، اقلیت اصلی دولت جدید شدند.
در دهه‌های بعد، جمعیت اسرائیل به طور چشمگیری افزایش یافت، زیرا کشور موجی از یهودیانی را که از جهان اسلام مهاجرت کرده یا گریخته بودند یا اخراج شده بودند، دریافت کرد. پس از جنگ شش روزه 1967، اسرائیل کرانه باختری، نوار غزه، شبه‌جزیره سینای مصر و بلندی‌های جولان سوریه را اشغال کرد. اسرائیل شهرک‌سازی را در سرزمین‌های اشغال شده غیرقانونی تأسیس کرد و همچنان گسترش می‌دهد. این رژیم برخلاف قوانین بین‌المللی، اورشلیم شرقی و بلندی‌های جولان را در اقداماتی که عموماً به رسمیت شناخته نشده‌اند، ضمیمه کرده است. پس از جنگ یوم کیپور 1973، اسرائیل با مصر – با بازگرداندن شبه‌جزیره سینا در سال 1982 – و اردن، معاهدات صلح امضا کرد.
در دهه 2020، روابط خود را با تعدادی از کشورهای عربی عادی کرد. با این حال، تلاش‌ها برای حل اختلاف اسرائیل-فلسطین پس از توافقات موقت اسلو موفق نبوده است، و این کشور درگیر چندین جنگ و درگیری با گروه‌های نظامی فلسطینی شده است. اقدامات اسرائیل در اشغال سرزمین‌های فلسطینی، انتقادهای مستمر بین‌المللی و اتهامات سازمان‌های حقوق بشر و مقامات سازمان ملل مبنی بر ارتکاب جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت علیه مردم فلسطینی را به همراه داشته است.