بارداری پوچ
بارداری پوچ وقتی رخ می دهد که اسپرم مرد با تخمک زن لقاح ایجاد می کند و باعث تشکیل تخم می شود. تخم درون رحم جایگزین می گردد اما هیچ جنینی تشکیل نمی شود. این نوع از حاملگی را بارداری پوچ یا حاملگی بدون جنین نیز می نامند.
بارداری پوچ زمانی رخ می دهد که یک تخمک بارور می شود و به دیواره رحمی میچسبد اما هیچ جنینی تشکیل نمی شود. سلول ها شروع به رشد می کنند تا کیسه و جفت جنینی را تشکیل دهند اما قادر نیستند سبب رشد جنین شوند.
این نوع حاملگی معمولا در اوایل بارداری به سقط ختم می شود و حتی ممکن است در این حالت خانم متوجه بارداری خود نیز نشده باشد. در یک بارداری طبیعی، حدود شش هفته باید در سونوگرافی جنین تشخیص داده شود و ساک حاملگی قطری حدود هجده میلی متر داشته باشد. در بارداری پوچ در هفته ششم هیچ جنینی دیده نمی شود اما ساک حاملگی به رشد خود ادامه می دهد.
علل بروز بارداری پوچ
تخمک پس از گذشت مدت کوتاهی از لقاح به وسیله اسپرم، تقسیم را آغاز می کند و پس از گذشت حدود ده روز جنین ابتدایی تشکیل می شود اما در بارداری پوچ هیچ جنینی تشکیل نمی شود و یا اینکه رشدش متوقف می گردد.
بارداری پوچ اغلب نتیجه تقسیم غیرطبیعی سلولی به دلیل ناهنجاری‌های کروموزومی، مشکل های ژنتیکی و اسپرم و یا تخمک بی کیفیت می باشد. به صورتی که بدن مادر کروموزوم های غیرطبیعی جنین را تشخیص می دهد و به صورت طبیعی بارداری را خاتمه می دهد.
از دیگر علل بروز بارداری پوچ می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش سن مادر: احتمال بروز بارداری پوچ با بالا رفتن سن مادر و در خانم هایی که بیشتر از 35 سال دارند بالا می رود. طبق تحقیقات انجام شده، افزایش سن پدر نیز در بروز بارداری پوچ موثر می باشد.
- سابقه بارداری پوچ: اغلب خانم هایی که سقط جنین بالای دوبار یا حاملگی پوچ را تجربه کرده اند حدود بیست و هشت درصد بیشتر از بقیه خانم ها احتمال بارداری پوچ در آن ها وجود دارد.
- بیماری مزمن مادر: احتمال بروز بارداری پوچ در مادرانی که دیابت، تیروئید و کمبود ید دارند بیشتر می باشد.
- مشکل های رحم و سرویکس: مشکلات سرویکس و رحم نیز در بروز حاملگی پوچ موثر می باشد.
- استفاده مواد مخدر و الکل: مصرف مواد مخدر و الکل نیز یکی از علل بروز بارداری پوچ می باشد.
علائم بارداری پوچ
علائم بارداری پوچ همچون نشانه‌های بارداری زود هنگام مانند تست های بارداری با جواب مثبت، احساس فشردگی در سینه ها، تهوع، عقب افتادن قاعدگی است و ممکن است نشانه‌های دیگری مانند درد، لکه بینی، کرامپ شکم، خونریزی و.. نیز داشته باشد. اما با پایان حاملگی فرد ممکن است با علائم سقط جنین رو به رو شود که این علائم عبارتند از:
- دردهای شکمی
- لکه‌های خون و یا خونریزی
- از بین رفتن سوزش در ناحیه سینه
انواع بارداری پوچ
حاملگی پوچ دارای دو نوع کامل و جزئی می باشد.
- بارداری پوچ کامل: در این نوع از بارداری پوچ، هیچ جنین یا جفت طبیعی وجود ندارد.
- بارداری پوچ جزئی: در این نوع از بارداری پوچ جنین غیرطبیعی و جفت تا حدودی به صورت طبیعی می باشد. جنین رشد می کند اما به صورت ناقص و شکلی غیرطبیعی که زنده نمی ماند.
تشخیص حاملگی پوچ
سونوگرافی تنها راه برای تشخیص درست بارداری پوچ می باشد. سونوگرافی برای تشخیص حاملگی پوچ در دو نوع ترانس و واژینال انجام می گیرد. ساک بدون جنین در سونوگرافی دیده می شود و اغلب تا موقع اینکه سونوگرافی، رحم یا ساک حاملگی بدون جنین را تشخیص ندهد، بارداری پوچ نیز تشخیص داده نمی شود.
در این نوع بارداری، تخمک به شکل یک کیسه خالی که به صورت حباب است دیده می شود.
البته برخی متخصصین از سطح hCG بارداری پوچ را تشخیص می دهند. این هورمون به هورمون بارداری معروف است و تنها در موقع بارداری تولید میگردد. سطح این هورمون در ابتدا بارداری به سرعت افزایش پیدا می کند و در هفته هشت الی ده بارداری به اوج خود می رسد.
اگر میزان افزایش این هومون سریع نباشد نشان دهنده سقط یا مشکلی دیگر می باشد. پزشکان قادر اند با بررسی سرعت افزایش این هورمون در چند روز پی در پی، نوع بارداری را تشخیص دهند.
تشخیص بارداری پوچ با سونوگرافی
ملاک هایی که برای بارداری پوچ یا همان بارداری بدون جنین در سونوگرافی در نظر گرفته می شوند عبارتند از
- تشخیص ندادن جنین در کیسه بارداری (بیست میلی متر) به وسیله سونوگرافی ترانس شکمی
- تشخیص ندادن جنین در کیسه بارداری (هجده میلی متر) به وسیله سونوگرافی ترانس واژینال
- دیده نشدن کیسه زرده در کیسه بارداری (سیزده میلی متر)
- کیسه به صورت کلی طرحی ناقص و یا نامنظم داشته باشد
- کیسه بارداری به صورتی غیرطبیعی پایین باشد