کوهنوردی
کوهنوردی ورزش و عمل بالا رفتن از کوه یا تپه است. کوهنوردی در دسته رشته‌های ورزشی قرار دارد اما نوعی تفریح نیز به حساب می‌آید.
در حرفه کوهنوردی افراد به کمک وسایل و تجهیزات مخصوصی، شروع به بالا رفتن از کوه یا تپه‌های بلند می‌کنند. کوهنوردی ممکن است منتهی به صعود به یک قله شود. صخره‌نوردی به نوعی یکی از زیرمجموعه‌های کوهنوردی به شمار می‌رود.
کوهننوردی دامنه وسیعی از فعالیت‌ها را شامل می‌شود. پیاده‌روی در دامنه کوه‌ها یا صعود به ارتفاعات و قله‌ها نیز بخشی کوهنوردی است.
کوهنوردی معمولی نیاز به تجهیزات خاصی ندارد اما در کوهنوردی حرفه‌ای افراد باید کفش، عصا، لباس و تجهیزات مخصوص دیگری به همراه داشته باشند.
انواع کوهنوردی
از جمله شاخه‌ها و زیرمجموعه‌های کوهنوردی می|توان به موارد زیر اشاره کرد:
- یخ‌نوردی
- دره‌نوردی
- غارنوردی
- کوهنوردی
- کوهپیمایی
- سنگ‌نوردی
- صخره‌نوردی
- صعود به قله
دوی کوهستان و دوچرخه‌سواری کوهستان را نیز می‌توان از زیرمجموعه‌های کوهنوردی درنظر گرفت.
فدراسیون کوهنوردی
فعالیت‌ها و رویدادهای مربوط به کوهنوردی در ایران، زیر نظر فدراسيون کوه نوردی و صعودهای ورزشی جمهوری اسلامی ايران انجام می‌شوند.
وسایل و تجهیزات
کوهنوردان بسته به نوع صعود و مدت زمان کوهنوردی باید ابزار و تجهیزات خاصی به همراه داشته باشند. در صعودهای کوتاه ( هم از نظر زمانی و هم از نظر ارتفاع) اصلی‌ترین تجهیزات کفش و عصای کوهنوردی و تغذیه سبک و مقوی است. اما در صعودهای بلند مثل کوهنوردی برای فتح قله‌های مرتفع و... همراه داشتن تجهیزات تخصصی کوهنوردی الزامی است. فهرستی از تجهیزات کوهنوردی:
- کفش مخصوص کوهنوردی
- جوراب مخصوص کوهنوردی
- کلاه و دستکش مخصوص کوهنوردی و مناسب فصل
- کوله پشتی مناسب
- عصا و باتوم مخصوص کوهنوردی
- بطری آب و فلاسک چای
- چاقوی چندکاره جیبی
- اره
- فندک
- چراغ قوه یا هدلایت
- لباس مخصوص کوهنوردی (کاپشن گرم و بادگیر با جنس ضد آب)
- کیسه خواب
- چادر و بادگیر مخصوص کوهستان
- ساعت هوشمند، قطب‌نما یا موقعیت‌یاب دیجیتالی
- سوت
- پاوربانک
- کمک‌های اولیه، ابزار پانسمان و داروهای پر استفاده و ضروری مانند مسکن‌ها و پماد سوختگی
- خوراکی‌های سبک اما مغذی مانند خرما، نان خشک، کنسروهای آماده، مغزها و...
- ظروف مخصوص کوهنوردی
- لوازم شخصی
هر کوهنورد باید یک کیف کمری کوچک را همیشه و در هر شرایطی به همراه داشته باشد. محتویات این کیف شامل نقشه و مکان‌یاب، خوراکی خشک، آب، باند، کبریت یا فندک است.
کوه‌گرفتگی
برخی افراد هنگام قرار گرفتن در ارتفاعات کوه‌ها و تپه‌ها، دچار حالاتی می‌شوند که این حالات را اصطلاحا کوه‌گرفتگی یا ارتفاع‌زدگی می‌گویند. همانطور که برخی افراد در مواجه با سفرهای آبی دچار دریازدگی می‌شوند، در کوه و ارتفاعات نیز ممکن است برخی عوارض در بدن افراد ظهور پیدا کند.
علت اصلی این حالات، افزایش فشار در ارتفاعات است و علائم آن به این شرح‌اند:
- بی اشتهایی یا کم اشتهایی
- بالا رفتن ضربان قلب
- اختلال در تنفس و دم و بازدم
- تنگی نفس
- مشکلات گوارشی
- تهوع و استفراغ
- کاهش هوشیاری و تمرکز
- اختلال در بینایی و قرمز شدن چشم‌ها
- اختلال در شنوایی و گرفتگی گوش‌ها
در نوع شدید ارتفاع زدگی، تنفس در افراد ناگهان شدید شده و بعد از چند ثانیه به حالت عادی باز می‌گردد. این حالت را تنفس شین ستوکی می‌گویند که نشان‌دهنده خطر است و بهتر است فرد ارتفاع‌زده سفر را ترک کرده و به دامنه کوه باز گردد. یا اقدامات خاص توسط پزشک گروه برای وی انجام شود.