رود نیل
نیل رودخانه اصلی شمال شرق آفریقا بهشمار میرود. این رودخانه پس از طی مسیری طولانی در حدود 6650 کیلومتر به دریای مدیترانه میریزد. نیل طولانیترین رودخانه آفریقا است و در گذشته بهعنوان طولانیترین رودخانه جهان در نظر گرفته میشد، اگرچه تحقیقات نشان میدهد که رودخانه آمازون کمی طولانیتر است. البته این موضوع همچنان مورد مناقشه است. اما در هر صورت نیل در بین رودخانههای بزرگ، حجم آب عبوری (دبی) بسیار کمی دارد.
حوزه آبریز نیل یازده کشور را در بر میگیرد: جمهوری دموکراتیک کنگو (کنگوی کینشاسا)، تانزانیا، بوروندی، رواندا، اوگاندا، کنیا، اتیوپی، اریتره، سودان جنوبی، سودان و مصر. نیل منبع اصلی آب مصر، سودان و سودان جنوبی است. علاوه بر این، نیل یک رودخانه اقتصادی مهم است که از کشاورزی و ماهیگیری حمایت میکند.
رود نیل دو شاخه اصلی دارد: نیل سفید و نیل آبی. نیل سفید بهطور سنتی بهعنوان سرچشمه اصلی در نظر گرفته میشود. با این حال، منبع اصلی رود نیل، نیل آبی است که 80 درصد آب و گل و لای نیل را تامین میکند. اما نیل سفید طولانیتر است و از منطقه دریاچههای بزرگ سرچشمه میگیرد. نیل سفید از دریاچه ویکتوریا شروع میشود و از اوگاندا و سودان جنوبی عبور میکند. نیل آبی از دریاچه تانا در اتیوپی سرچشمه گرفته و از جنوب شرقی وارد سودان میشود. این دو رودخانه در خارطوم پایتخت سودان به هم میرسند. بخش شمالی رودخانه تقریباً بهطور کامل از طریق صحرای نوبیه به سمت شمال حرکت میکند و به قاهره و دلتای بزرگ خود میرسد. سپس رودخانه در اسکندریه به دریای مدیترانه میریزد. رود نیل، همراه با رون و پو، یکی از سه رودخانه دریای مدیترانه است که بیشترین میزان تخلیه آب را دارد.
تمدن مصر و پادشاهیهای سودان از زمانهای قدیم به رودخانه و طغیان سالانه آن وابسته بودهاند. بیشتر جمعیت و شهرهای مصر در امتداد دره نیل در شمال سد اسوان قرار دارند. تقریباً تمام مکانهای فرهنگی و تاریخی مصر باستان در کنار رودخانه یافت میشود.