نپال
نپال (به نپالی: नेपाल) با نام رسمی جمهوری فدرال دموکراتیک نپال، کشوری محصور در خشکی در جنوب آسیا است. این کشور عمدتاً در رشته‌کوه‌های هیمالیا قرار دارد، اما بخش‌هایی از دشت حاصلخیز هند و گنگ را نیز دربرمی‌گیرد. نپال از شمال با منطقه خودمختار تبت چین و از جنوب، شرق و غرب با هند همسایه است. نپال با یک نوار باریک به عرض 22 کیلومتر به نام راهگذر سیلگوری از بنگلادش و از طریق ایالت سیکیم هند از بوتان جدا می‌شود.
| اطلاعات کشور | |
|---|---|
| نام کامل: | جمهوری دموکراتیک فدرال نپال |
| پایتخت: | کاتماندو |
| زبان(های) رسمی: | نپالی |
| دین(ها): | هندوئیسم 81.19%، بودیسم 8.21%، اسلام 5.09% |
| حکومت: | جمهوری |
| مساحت: | 147,516 کیلومتر مربع |
| جمعیت: | 31,122,387 نفر (2024) |
| شاخص توسعه انسانی: | 0.602 |
| واحد پول: | روپیه نپال (NPR) |
| منطقه زمانی: | یوتی‌سی 5:45+ |
| پیش‌شماره تلفنی: | 977+ |
| کد ایزو ۳۱۶۶: | NP |
| دامنه سطح‌بالا: | np. |
نپال دارای جغرافیایی متنوعی است که شامل دشت‌های حاصلخیز، تپه‌های جنگلی نیمه‌کوهستانی و هشت قله از ده قله بلند جهان از جمله اورست، بلندترین نقطه زمین، می‌شود. کاتماندو، پایتخت و بزرگترین شهر این کشور است. نپال کشوری چند قومیتی، چندزبانه، چند مذهبه و چند فرهنگی است و زبان نپالی زبان رسمی آن به شمار می‌رود.
تاریخ
نام «نپال» اولین بار در متون مربوط به دوره ودایی شبه قاره هند، زمانی که هندوئیسم، دین غالب این کشور، در نپال باستان پایه‌گذاری شد، ثبت شده است. در اواسط هزاره اول قبل از میلاد، گوتاما بودا، بنیانگذار بودیسم، در لومبینی در جنوب نپال متولد شد. بخش‌هایی از شمال نپال با فرهنگ تبت درآمیخته شده است.
دره کاتماندو که در مرکز کشور واقع شده، با فرهنگ هندوآریایی‌ها پیوند خورده و مرکز کنفدراسیون نیوار به نام نپال ماندالا بوده است که تجار ساکن دره، بر شاخه هیمالیایی جاده ابریشم باستان تسلط داشتند. این منطقه جهانی‌شده، هنر و معماری سنتی متمایزی را توسعه داد.
تا قرن هجدهم، پادشاهی گورکها به وحدت نپال دست یافت. سلسله شاه، پادشاهی نپال را تأسیس کرد و بعداً با امپراتوری بریتانیا تحت سلسله نخست وزیران رانا، پیمان اتحاد بست. این کشور هرگز مستعمره نشد، اما به عنوان یک کشور حائل بین امپراتوری چین و هند بریتانیا عمل کرد. دموکراسی پارلمانی در سال 1951 معرفی شد، اما دو بار توسط پادشاهان نپال در سال‌های 1960 و 2005 به حالت تعلیق درآمد. جنگ داخلی نپال در دهه 1990 و اوایل دهه 2000 منجر به تأسیس یک جمهوری سکولار در سال 2008 شد و به حکومت آخرین پادشاه هندو جهان پایان داد.
سیاست
قانون اساسی نپال که در سال 2015 تصویب شد، این کشور را به عنوان یک جمهوری فدرال دموکراتیک سکولار با تقسیم به هفت استان تأیید کرد. نپال در سال 1955 به سازمان ملل متحد پیوست و در سال 1950 با هند و در سال 1960 با چین پیمان‌های دوستی امضا کرد. نپال همچنین میزبان دبیرخانه دائمی انجمن همکاری‌های منطقه‌ای جنوب آسیا (سارک) است که از اعضای مؤسس آن به شمار می‌رود. نپال عضو جنبش عدم تعهد و ابتکار خلیج بنگال نیز می‌باشد.
جغرافیا
نپال کشوری تقریبا به شکل ذوزنقه است، حدود ۸۰۰ کیلومتر طول و ۲۰۰ کیلومتر عرض دارد و مساحتی برابر ۱۴۷٬۵۱۶ کیلومتر مربع را پوشش می‌دهد. این کشور بین عرض‌های جغرافیایی ۲۶ تا ۳۱ درجه شمالی و طول‌های جغرافیایی ۸۰ تا ۸۹ درجه شرقی قرار گرفته است.
بزرگترین عارضه‌های زمین‌شناسی نپال، نتیجه فرآیندهای زمین‌شناختی است که از حدود ۷۵ میلیون سال پیش آغاز شد. برخورد صفحه هند با اوراسیا باعث ایجاد رشته‌کوه هیمالیا و دشت حاصلخیز هند و گنگ شد. نپال تقریبا به طور کامل در این منطقه برخورد قرار دارد و حدود یک‌سوم از کل رشته‌کوه هیمالیا را در بر می‌گیرد.
نپال به سه بخش اصلی تقسیم می‌شود:
- هیمال: منطقه کوهستانی پوشیده از برف در رشته‌کوه هیمالیا که در شمال واقع شده است.
- پهاد: منطقه کوهستانی بدون برف با ارتفاعی بین ۸۰۰ تا ۴۰۰۰ متر و آب و هوایی نیمه‌گرمسیری تا کوهستانی.
- ترایی: منطقه دشت‌های پست و حاصلخیز در جنوب که بخشی از دشت هند و گنگ است. این منطقه دارای آب و هوای نیمه‌گرمسیری تا گرمسیری است.